خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی / سال 1359 / انقلاب در بحران

پیامدهای حادثه صحرای طبس و تجاوز آمریکا از دید آیت الله هاشمی رفسنجانی

تاریخ : 12/2/1359

تجاوز ناموفق آمریکا به ایران که به بهانه نجات گروگان‌ها صورت گرفته بود، موجی از مخالفتهای جهانی را علیه آمریکا به همراه آورد و تقریبآ اکثر کشورها و شخصیتهای مطرح سیاسی جهان این حرکت را محکوم کردند، دبیرکل سازمان ملل ]آقای کورت والدهایم[ بیانیه‌ای منتشر ساخت و خواستار خویشتن‌داری طرفین شد، هر چند که وی برخلاف دیگران از محکوم ساختن این تجاوز آشکار خودداری کرد.

در این میان عکس‌العمل خود آمریکایی‌ها جالبتر بود، زیرا وزیر امورخارجه آنها ]آقای سایروس ونس[ به عنوان اعتراض به کارتر استعفا داد و دولت آن کشور را در بحرانی جدید قرار داد و خانواده‌های گروگان‌های آمریکایی، با احمقانه خواندن این عملیات، خواستار جلوگیری از تکرار آن شدند. اما در ایران علاوه بر راهپیمایی‌های گسترده ضدآمریکایی توسط مردم، از نخستین پیامدهای این حادثه، فرمان امام خطاب به رئیس‌جمهور برای «تشکیل دادگاه جهانی رسیدگی به جنایات آمریکا» بود که در آن امام از وی  خواسته بودند برای این کار: «از گروههای مختلف کشورهای جهان دعوت شود که مشاهده کنند آمریکای جهانخوار با ادعاهای طرفداری از حقوق بشر و صلح‌دوستی و انسان دوستی، با یک ملت مستقل چه معامله‌ای کرده است و می‌کند. تا مشاهده کنند آثار جرم این رژیم آدمخوار را که مع الاسف دولتهای غربی و جمعیتهای طرفدار حقوق بشر و سازمان ملل متحد و شورای امنیت سازمان ملل متحد، همگی طرفداری از او می‌کنند» همچنین اعلام دانشجویان پیرو خط امام، مبنی بر انتقال گروگان‌ها به نقاط مختلف کشور نتیجه دیگر این حمله بود.

طرح این دو موضوع، خصوصآ بحث جا به جایی گروگان‌ها، عملا در رفتارهای آتی آمریکا با ایران و برنامه ریزی‌های آینده آنها تاثیر گذارد. البته آنها توجهی به نتایج تشکیل کنفرانس رسیدگی به جنایات آمریکا ]در 12 خرداد  1359[ نکردند و با اعمال سانسور خبری تلاش نمودند اثرات آن را  خنثی سازند. اما ترس و نگرانی زیادی از طرح جا به جایی گروگان‌ها که به دلایل امنیتی از سوی دانشجویان اجرا نشد، داشتند، به نحوی که نمی‌توانستند آن را پنهان سازند.

منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 1359، انقلاب در بحران، زیر نظر عباس بشیری، دفتر نشر معارف انقلاب