خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی / دوران مبارزه
خاطرات اکبر هاشمی رفسنجانی از پیامدهای جنگ جهانی دوم در زادگاهش
خاطرات اکبر هاشمی رفسنجانی از پیامدهای جنگ جهانی دوم در زادگاهش
تاریخ : 1320 هجری شمشی
درسوم شهریور ماه 1320، ایران به اشغال نیروهای انگلیس و شوروی درآمد. بعدها ایالات متحده به عنوان یکی از نیروهای متفق به آنان پیوست. بهانۀ اشغال حضور عوامل کشورهای متحد، یعنی آلمان و متحدانش بود. تأثیرات اشغال بر زندگی و معیشت ایرانیان چندان بود که نسل آن روزگار از آن به تلخی یاد می کند. آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی پیامدهای جنگ جهانی دوم را در زادگاهش چنین به یاد می آورد:
آن روزها، در جریان جنگ دوم جهانی، در تهیه کالاهای اساسی مشکلات جدی وجود داشت و فقر و استیصال زمینهساز دزدی و نا امنی شده بود. در روستای ما هم گاهی به خانهها دستبرد زده میشد و احساس نا امنی داشتیم. با اینهمه، درخانه ما تفنگ نبود. شکارهم من هیچ وقت نرفتم: بعضی از بستگان ما شکار میرفتند.
انباری داشتیم، که گفته میشد از آسیب حشرات مصونیت دارد. این شایعه و احساس مصونیت به این دلیل بود که مادرِ پدرم، که زنی باسواد و با ایمان بود، به آن دعایی خوانده است. در معماریِ سنتیِ آن، انبار مخازن غلّات و در و دیوار و کف طوری ساخته شده بود که قابل استتار بود. دیگران چیزهایی از قبیل گندم که داشتند، زیرِ زمین پنهان میکردند، اما در خانه ما از همان انبار استفاده میشد. جالب است که موجودیِ انبار از آسیب حشرات هم محفوظ بود.
در آن ایام، سربازی و سربازگیری هم برای مردم ترسناک بود؛ هم به دلیل جنگ در آن زمان، و هم به دلیل کارهای سختی ـ مثل جادهسازی ـ که در آن از سربازها استفاده میشد.
پول نقد هم ارزش خاصی داشت. وقتی کسانی میرفتند بیرون روستا و با پول نقد برمیگشتند، برای ما خیلی جالب بود.
استفاده از رادیو متعارف نبود. چنان که من، پیش از بیرون آمدن از روستا، رادیو ندیده بودم. مردم اوقات فراغت را با قصّهها و گفت و شنید پر میکردند. روضهخوانی هم نقش خوبی داشت. مخصوصآ در ماه رمضان و محرم و صفر. در این مراسم، بچهها نوحهخوانی میکردند؛ ما هم جزو همان نوحهخوانهای روستا بودیم. عمویم آمیرزا عباس ـ پدر آشیخ محمد و آشیخ حسین ـ روحانیِ باسوادی بود و در آن روستا منبر میرفت. روستای ما از نظر فرهنگی ـ در مقایسـه با روستاهـای دیگـر ـ در سطح بالاتری بود؛ در انقلاب هم پیشقدم بود، چنان که رفسنجان را تحت تأثیر قرار داد.
منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، زیر نظر محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب