فتنه دشمنان انقلاب بااستفاده از مسائل قومی و نژادی از دید هاشمی تاریخ : 0/11/1357 پراکندگیهای قومی و نژادی و مذهبی مختلفی که در سرزمین ما از سالهای بسیار دور وجود داشته و در حال حاضر نیز وجود دارد، همیشه بهانه مناسبی برای سوءاستفاده دشمنان ملت ما بوده و احتمالاً در آینده نیز خواهد بود. این مسأله یکی از نگرانیهای ما در قبل از پیروزی انقلاب بود. احتمال میدادیم که با پیروزی انقلاب، دشمنان بخواهند از این ناحیه، به انقلاب ضربه بزنند. حتی خیلیها امام و رهبران نهضت را نسبت به گسترش خواستههای تجزیه طلبانه، بیم میدادند و معتقد بودند با سقوط رژیم و حذف فشار و اختناقی که بر این مناطق حاکم بوده است، آشوب و شورشهای قومی و نژادی همهگیر شود و کل مناطقی را که این اقلیتها در آن ساکن هستند، فرا خواهد گرفت.ما با اطلاعی که از عشق و علاقه مردم این مناطق به اسلام و امام داشتیم، معتقد بودیم که اگر دشمنان انقلاب در این مناطق فتنهگری نکند، قطعآ اتفاق خاصی روی نخواهد داد، ولی متاسفانه این طور نشد و به محض پیروزی انقلاب و درست در همان هفتههای اول، این مناطق با هجوم عوامل ضد انقلاب و وابستگان به قدرتهای خارجی، روبرو شد و با تمرکز گروههای سیاسی ـ عمدتآ چپ گرا ـ آتش فتنه یکی بعد از دیگری شعله ور شد. به طوری که ابتدا در منطقه کردستان خود مختاری خلق کُرد، بهانه درگیری و آشوب گردید و سپس در خوزستان، خلق عرب، در ترکمن صحرا، خلق ترکمن، در بلوچستان، خلق بلوچ و در آذربایجان، خلق ترک، با تحریک همان عوامل در مقابل انقلاب قرار داده شدند و با زمینه چینیهای مختلف، حوادث ناگواری را به وجود آوردند. سیاست شورای انقلاب و دولت موقت، حل و فصل این مسائل از طریق گفتوگو و روشنگری افکار عمومی و پرهیز از اقدامات نظامی بود و چون میدانستیم که مهمترین زمینههای بروز اینگونه حوادث، فقر گسترده حاکم بر مردم این مناطق است، به سرعت در جهت اتخاذ سیاستهایی برای ترمیم وضعیت معیشتی مردم برآمدیم. منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 58-1357 ، انقلاب و پیروزی، زیر نظر عباس بشیری