خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی – انقلاب و پیروزی دیدگاه هاشمی رفسنجانی درباره طبقه کارگر و نقش و موضعِ آن

دیدگاه هاشمی رفسنجانی درباره طبقه کارگر و نقش و موضعِ آنتاریخ : 1357 هجری شمسی یکی از مهمترین بحث‌هائی که مطرح بود و تا حدودی جنبه ایدئولوژیک داشت، بحث طبقه کارگر و نقش و موضعِ آن بود. آنها بر پایه مسلم پنداشتن ماتریالیسم تاریخی که فکر اکثریت نیروهای مبارز چپ را به خود جلب کرده بود، معتقد بودند که شرط پیروزیِ انقلاب در همه جا تشدید تضادها و پیدایش بحران در اوج این تضاد است. در واقع مخلوطی از مبانی فلسفی و اجتماعی و نتیجه‌گیری‌های ناقص، آنها را قانع کرده بود که راه انقلاب منحصراً از طریق تضاد طبقه کارگر و کارفرما می‌گذرد و می‌گفتند باید طبقه کارگر با طبقه کارفرمای حاکم، درگیر شود تا انقلاب بوجود بیاید و چون در ایران هنوز تا صنعتی شدن فاصله وجود دارد و طبقه کارگر شکل نگرفته است، زمینه چنین تضاد وسیعی را موجود نمی‌دانستند و می‌گفتند در کشور زمینه انقلاب نیست به همین دلیل به وقوع انقلاب اصلاً امیدی نداشتند. البته تصور می‌کردند که طبقه کارگر هم با آنهاست و اگر آنها بخواهند حتماً این قشر زحمتکش آنها را همراهی می‌کنند و بر همین اساس مدعی بودند که روحانیت در تقسیم‌بندی اجتماعی در بخش خورده بورژواها قرار دارد و وابسته به بازار است و نمی‌تواند هماهنگ با مطالبات قشر کارگر حرکت کند و در مسیر تکامل مبارزه در راه می‌ماند.آنها نمی‌توانستند درک کنند که طبقه کارگرِ مسلمان با طبقه کارگر در محیط‌هایی که برآن اندیشه و بینش مادی حاکم است، متفاوت است. حرف ما به آنها این بود که همین حالا سربازگیریِ امام از طبقه  کارگر بیشتر از شماست و اگر طبقه کارگر بر سر دوراهی قرار بگیرد که یک‌سو دعوتِ امام و در سوی مقابل دعوتِ شما باشد،  طبقه کارگر حتماً به دعوتِ امام پاسخ مثبت خواهد داد. و تاکیدمان این بود که اگر به محیط آزادی برسیم، طبقه کارگر به سمت روحانیت گرایش پیدا می‌کند و با شما هم‌سو نخواهد شد. اما آن‌ها امید دیگری داشتند. بالاخره قانع نمی‌شدند. ماتریالیسم تاریخی و دیالک‌تیک اصلِ مسلمِ خدشه ناپذیرشان بود.رویدادهای روزهای بعد، روشنگر درستی منطق ما بود. به وضوح می‌دیدیم که توده مردم به صحنه آمده‌اند و محور حرکتشان هم، امام خمینی است. منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 58-1357 ، انقلاب و پیروزی، زیر نظر عباس بشیری