خاطرات روزانه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی/ سال ۱۳۵۹/ کتاب «انقلاب در بحران»

پیروزی چشمگیر نیروهای انقلابی و مذهبی در نخستین دوره انتخابات مجلس شورای ملی، مورد رضایت و قبول نیروهای مخالف نبود و آنها کوشیدند در این نتایج شک و شبهه ایجاد کنند؛ کاری که بلافاصله با اعلام نتایج اولیه انتخابات شروع و هر روز بر دامنه آن افزوده شد.

این مخالفتها با حمایت آقای بنی‌صدر و هدایت هم پیمانان او، شکل جدی‌تری به خود گرفت و بحث آن به شورای انقلاب کشیده شد.

شورای انقلاب بر این نظر بود که انتخابات اولین دوره مجلس شورا باید خالی از هرگونه شک و شبهه باشد و اگر احیاناً در جایی تخلف جدی از قانون انتخابات صورت گرفته و یا رعایت امانت داری نشده است، باید با آن برخورد شود و حتّی اگر لازم بود، انتخابات آن محل باطل گردد. همین عقیده موجب گردید شورا در اوایل فروردین ماه، تشکیل هیأت هفت نفره‌ای متشکل از آقایان یوسف طاهری قزوینی، سجادیان، اسدی لاری، خوشنویسان، ملکی، شمس آل‌احمد و علی آراد را برای بررسی کیفیت انتخابات تصویب کند. این هیأت که بعداً به علتهای مختلف از جمله مشکلات شخصی افراد، تغییراتی در اعضای آن به وجود آمد، موظف بود به کلیه شکایتهای موجود و ادعاهای مربوط به تخلف و تقلب در انتخابات، با دقت کامل و با بی‌طرفی رسیدگی کند و نتیجه را در مدت یک ماه به شورا ارائه نماید.

بیشتر شکایتها و ادعاهای مربوط به تقلب و تخلف در جریان انتخابات، مستند و واقعی نبود و مشخص بود که بیشتر یک جنجال سیاسی است تا یک واقعیت. مثلا گروهی از همین مخالفان مدعی بودند که قبل از انتخابات، اکثر استانداران، فرمانداران و بخشداران با اهداف سیاسی عوض شده‌اند. این مطلب البته صحیح نبود زیرا در مدتی که من در وزارت کشور بودم، تنها به خاطر استعفای برخی از مسئولان و یا با هدف پرکردن بعضی از پستهای خالی یا جایگزین کردن افراد مناسب به جای افراد ناباب، مجبور بودیم کسانی را منصوب کنیم و این کار هم به دور از دسته‌بندیهای سیاسی و تعلقات حزبی انجام شد. حتّی بعد از کناره‌گیری من، پستهای زیادی نیز در سطوح فرمانداری و بخشداری و سایر مسئولیت‌ها همچنان خالی بود.

با این حال ما در شورای انقلاب، بررسی تمام و کمال همه موارد را تأکید کردیم و از هیأت خواستیم با سعه صدر، وظیفه اسلامی و ملی خود را انجام دهد.

تشکیل این هیأت و فرصت یک‌ماهه آن برای بررسی کیفیت انتخابات، موجب شد صدور اعتبارنامه برای منتخبان و نیز برگزاری دور دوم انتخابات، برای مدت یک ماه به تعویق بیفتد.

سرانجام هم این کمیته در نتیجه بررسیهای نهایی خود، فقط انتخابات پنج شهرستان کوچک را باطل کرد و انتخابات در بیش از پنجاه حوزه دیگر از جمله تهران را تائید نمود.

منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 1359، انقلاب در بحران، زیر نظر عباس بشیری، دفتر نشر معارف انقلاب