آیت الله هاشمی رفسنجانی بعد از مهاجرت به قم در دوران نوجوانی تحصیلات حوزوی را در مکتب بزرگان و آیات عظام شروع کرد تا به درجه اجتهاد رسید و در این ایام و با شاگردی در مکتب امام خمینی تمایلات سیاسی او در مبارزه با رژیم شاه تحت تاثیر بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی قرار گرقت و با تبعید امام به ترکیه و عراق فعالیت های سیاسی هاشمی وارد مرحله ای مهم شد.
در این ایام و در مجموع مبارزه های آیت الله هاشمی علیه رژیم پهلوی، ایشان هفت بار روانه زندان شد که فعالیت های انقلابی او بیشتر در قالب سخنرانی و انتشار آن بود. وی یکی از افراد امین امام خمینی (ره) بود که وظیفه ارتباط با جریان های سیاسی مخالف رژیم طاغوت را برعهده داشت.
هوش سیاسی آیت الله هاشمی و اعتماد امام راحل به ایشان یکی از عوامل پیشرفت وی در سیاست بود و به زودی او به عنوان یکی از مهم ترین چهره های سیاسی انقلاب مطرح شد.
عضویت در شورای انقلاب، عضو حزب جمهوری اسلامی، یکی از موسسان جامعه روحانیت مبارز و نقش وی در شکل گیری سپاه پاسداران را می توان از مهم ترین فعالیت های آیت الله هاشمی در ابتدای شکل گیری انقلاب اسلامی بیان کرد.
آیت الله هاشمی رفسنجانی، نخستین رییس مجلس شورای اسلامی بعد از شکل گیری انقلاب بود که کار سخت تدوین قانون اساسی را با کمک نمایندگان برعهده گرفت و در این دوران بود که طرح بی کفایتی سیاسی بنی صدر و خلع او از فرماندهی کل قوا را در مجلس به تصویب رساند.
در زمانی که جمهوری اسلامی ایران درگیر جنگ فرسایشی هشت ساله با عراق بود، آیت الله هاشمی علاوه بر ریاست مجلس بعد از شهادت دکتر چمران ، فرماندهی جنگ را نیز بر عهده داشت و در مدیریت پذیرش قطعنامه نیز نقش مهمی ایفا کرد.
شروع ریاست جمهوری هاشمی همراه با پایان جنگ طولانی و ویرانی ها و از بین رفتن تاسیسات و زیربناهای بسیاری از شهرهای کشور بود و در همین ایام بود که آیت الله هاشمی لقب سردار سازندگی را از آن خود کرد و با اجرای طرح های مهم سد سازی، توسعه راه ها و ایجاد مراکز دانشگاهی و زدودن غبار محرومیت از چهره بسیاری از شهرها و روستاها بخصوص مناطق درگیر جنگ، سازندگی خود را در کشور آغاز کرد.
بیش از نیم قرن مبارزه و مجاهدت در راه اسلام و انقلاب، آیت الله هاشمی رفسنجانی را به یکی از محبوب ترین و موثرترین نیروهای انقلاب تبدیل کرد.
ملت فهیم انقلاب اسلامی در آیین تشییع و وداع با یار دیرین امام و رهبری بیشترین حضور را به نمایش گذاشتند و نمونه واقعی هم دلی و قدرشناسی خود را از مجاهدت های ایشان ابراز کنند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نام هاشمی یکی از مطرح ترین رجال سیاسی کشور است که همواره در تمام مسایل رنگ و بویی خاص دارد و ایشان همواره استوانه ای بزرگ برای جمهوری اسلامی بوده و هوش و ذکاوت سیاسی ایشان زبان زد خاص و عام بوده است.
آیت الله هاشمی در زمینه مسایل سیاسی همواره مسیر اعتدال را در پیش گرفت .اگر چه همواره هجمه هایی از تندروهای 2 جناح سیاسی علیه او می شد ولی همین تواضع و اعتدالی که در همه کارها پیش گرفت ، برگ برنده وی برای جاودانه شدنش بود.
هیچ شخصی به اندازه آیت الله هاشمی برای انقلاب اسلامی هزینه و عمر خود را وقف نکرد و اگر بدخواهان او تلاش داشتند به گونه ای رفتار کنند که هاشمی از حمایت های خود از انقلاب دست بردارد ، ولی او این کار را نکرد و پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب اسلامی بعد از رحلت ایشان پاسخی محکم و قاطع به همه کسانی بود که می خواستند مسیر هاشمی را طوری دیگر جلوه دهند.
این ذخیره ارزشمند انقلاب و اسلام هیچ گاه در طول دوران عمر خود راه افراط و تفریط را در پیش نگرفت و همواره بدخواهی خناسان نتوانست منش اعتدالی او را تغییر دهد.
مهم ترین درسی که از مکتب هاشمی می توان گرفت منش اعتدالی است که می تواند الگویی برای دیگر سیاسیون کشور باشد.
** خبرنگار ایرنا در قصرشیرین