فَأَوْجَسَ فِی نَفْسهِ خِیفَةً مُّوسَی
پس موسی در دل خود ترسی احساس کرد.
1 - موسی(ع)، پس از مشاهده سحر ساحران فرعون، در دل خویش از پی آمدهای احتمالی آن احساس نگرانی کرد.
من سحرهم ... فأوجس فی نفسه خیفة موسی
«أوجس» به معنای «أحسَّ» و نیز به معنای «أضمر(اخفاکرد)» آمده است (لسان العرب). در این آیه، معنای «أحسَّ» به نظر مناسب تر می رسد; چرا که معنای «اخفا» در «فی نفسه» آمده است. بنابراین «أوجس فی نفسه...»; یعنی، موسی(ع) در دل خود نگرانی و ترسی را احساس کرد.
2 - نگرانی موسی(ع) از تبعات سحر ساحران، تنها در دل او و بدون بروزی در ظاهر بود.
فأوجس فی نفسه خیفة موسی
3 - سحر ارائه شده از سوی ساحران فرعون، سحری چشمگیر و جذاب و اغواکننده بود.
فأوجس فی نفسه خیفة موسی
«خیفة» به معنای نوعی از خوف و نگرانی است. بروز این نگرانی برای موسی(ع)، پس از سحر ساحران فرعون، از چشمگیر و هنرمندانه بودن کار آنان حکایت دارد، به گونه ای که موسی(ع) خطر فریب خوردن مردم را به وضوح می دید.
4 - نگرانی از فریفته شدن مردم با تبلیغات سوء و مشتبه شدن حق و باطل بر آنان، امری بایسته و هراسی نیکو است.
فأوجس فی نفسه خیفة موسی
نهی از خوف که در آیه بعد آمده است، موسی(ع) را به خاطر نگرانی اش، تخطئه نکرده است; بلکه جمله «إنّک أنت الأعلی» از فرجام کار و این که پیروزی با موسی(ع) خواهد بود، خبر می دهد و نگرانی موسی(ع) را زایل می کند.
5 - وجود حالات و روحیات انسان های عادی در پیامبران
فأوجس فی نفسه خیفة موسی
6 - «عن أمیرالمؤمنین (ع): لم یوجس موسی(ع) خیفة علی نفسه بل أشفق من غلبة الجهّال و دُوَل الضلال;
از امیرالمؤمنین(ع): روایت شده است: موسی(ع) بر جان خویش نترسید، بلکه ترسید که مبادا جاهلان و حکومت های گمراه غلبه یابند».(1)
انبیا
بشر بودن انبیا 5
ترس
ترس پسندیده 4
جادوگران فرعون
آثار جادوی جادوگران فرعون 1; جذابیت جادوی جادوگران فرعون 3
روایت 6
فرعونیان
ترس از پیروزی فرعونیان 6
مردم
نگرانی از اغوای مردم 4
موسی(ع)
نگرانی پنهانیموسی(ع) 2; عوامل نگرانی موسی(ع) 1; فلسفه ترس موسی(ع) 6; قصه موسی(ع) 1، 2، 3، 6
نگرانی
نگرانی پسندیده 4
پی نوشت ها :
1. نهج البلاغه، خطبه 4، قسمت 5; نورالثقلین، ج 3، ص 384، ح 12.