هُنَالِکَ تَبْلُو کُلُّ نَفْسٍ مَّا أَسْلَفَتْ وَرُدُّواْ إِلَی اللّهِ مَوْلاَهُمُ الْحَقِّ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا کَانُواْ یَفْتَرُونَ

آنجاست که هر کسی آنچه را از پیش کرده است می آزماید و به سوی خدا مولای واقعیشان بازگشت داده می شوند و گم و ناپدید شود از آنان آنچه افترا می زدند.

 

1 ـ اضطراب و نگرانی شدید مردم در عرصه محشر

و یوم نحشر هم جمیعاً ... هنالک تبلوا کل نفس ما أسلفت

«بلاء» (مصدر تبلوا) به معنای آزمودن است. اشتغال هر فردی در عرصه محشر به آزمودن و سبک و سنگین کردن اعمال خود، حاکی از این است که: عموم مردم در آن روز نسبت به فرجام کار خود بسیار نگران و دلواپس خواهند بود.

 

2 ـ فرجام نیک و بد هر کس در عرصه محشر، در گرو اعمال اوست.

و یوم نحشر هم جمیعاً ... هنالک تبلوا کل نفس ما أسلفت

 

3 ـ دنیا، جایگاه عمل برای جهان آخرت است.

هنالک تبلوا کل نفس ما أسلفت

 

4 ـ آگاهی انسانها به تمامی اعمال و کرده های خود در عرصه محشر

و یوم نحشر هم جمیعاً ... هنالک تبلوا کل نفس ما أسلفت

کلمه «ما» در «ما أسلفت» ظهور در عموم دارد; یعنی، در عرصه محشر هر کسی به زیر و رو کردن کرده های خویش خواهد پرداخت و از آنها با خبر خواهد شد.

 

5 ـ محشر، عرصه ای است که در آن هر فردی به بازرسی، زیر و رو و سبک و سنگین کردن اعمال و کرده های خود مشغول خواهد بود.

و یوم نحشر هم جمیعاً ... هنالک تبلوا کل نفس ما أسلفت

 

6 ـ فرجام کار هر کس در قیامت در دست خداست.

و یوم نحشر هم جمیعاً ... هنالک تبلوا کل نفس ما أسلفت و ردوا إلی اللّه مولیهم الحق

 

7 ـ خدا، مولا و مالک حقیقی انسانهاست.

و ردوا إلی اللّه مولیهم الحق

 

8 ـ قیامت، روز رجوع و بازگشت همه انسانها به خداوند است.

و ردوا إلی اللّه مولیهم الحق

 

9 ـ قیامت، روز ظهور مولویت و مالکیت به حق و پروردگاری بی همتای خداوند و بر ملا شدن بطلان اندیشه مولویت و ربوبیت غیر او برای شرک پیشگان

و یوم نحشر هم جمیعاً ... و ردوا إلی اللّه مولیهم الحق و ضل عنهم ما کانوا یفترون

 

10 ـ شرک (اعتقاد به وجود مولویت و ربوبیت برای غیر خدا) پنداری باطل و افترا بر خداوند است.

و ردوا إلی اللّه مولیهم الحق و ضل عنهم ما کانوا یفترون

 

اسما و صفات:

مولی 7

افترا:

افترا به خدا 10

انسان:

آگاهی انسان در محشر 4; فرجام انسان 6; مالک انسان 7; مولای انسان 7

بازگشت به خدا: 8

جهان بینی:

جهان بینی توحیدی 7

خدا:

اختصاصات خدا 7; افعال خدا 6; ربوبیت اخروی خدا 9; مالکیت اخروی خدا 9; مالکیت خدا 7; ولایت اخروی خدا 9; ولایت خدا 7

دنیا:

دنیا محل عمل 3

ربوبیت:

بطلان ربوبیت غیر خدا 9

سرنوشت:

عوامل مؤثر در سرنوشت 2

شرک:

بطلان شرک 10

عقیده:

عقیده باطل10; عقیده به ربوبیت غیرخدا10; عقیده به ولایت غیر خدا10

عمل:

آثار اخروی عمل 3; آثار عمل 2; فرصت عمل 3

قیامت:

ظهور حقایق در قیامت 9; ویژگیهای قیامت 8، 9

محشر:

اضطراب در محشر 1; بازجویی در محشر 5; ویژگیهای محشر 5

ولایت:

بطلان ولایت غیر خدا 9