قَالَ نُوحٌ رَّبِّ إِنَّهُمْ عَصَوْنِی وَاتَّبَعُوا مَن لَّمْ یَزدْهُ مَالُهُ وَوَلَدُهُ إِلَّا خَسَارًا

نوح گفت: پروردگارا! همانا آنان مرا نافرمانی کردند و از کسی پیروی نمودند که مال و فرزندش جز بر خسارتش نیفزود.

 

1 - قوم نوح، از فرمان های آن حضرت سرپیچی می کردند.

 

قال نوح ربّ إنّهم عصونی

 

2 - شکوه حضرت نوح(ع)، به درگاه الهی از نافرمانی قومش

 

قال نوح ربّ إنّهم عصونی

 

3 - قوم نوح، مردمی عصیانگر و حق ناپذیر

 

قال نوح ربّ إنّهم عصونی

برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که شکوائیه نوح(ع) از عصیان قوم خود، پس از دعوت و موعظه طولانی آنان بوده است.

 

4 - اطاعت از فرمان های پیامبران واجب است.

 

قال نوح ربّ إنّهم عصونی

 

5 - قوم نوح، از نظر فرهنگی و دینی، تحت تأثیر صاحبان زر و زور و پیرو آنان بودند.

 

و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا

برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که «مال» مظهر زر و قدرت اقتصادی و «ولد» نماد زور و قدرت سیاسی است که از کثرت نفرات نشأت می گیرد.

 

6 - قدرت سیاسی و اقتصادی گروهی، موجب پیروی و تأثیرپذیری قوم نوح از آنان شد.

 

و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا

 

7 - وجود قشری ثروتمند و قدرت مند (صاحبان مال و فرزند بسیار)، در میان قوم نوح

 

و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا

 

8 - صاحبان زر و زور، عامل اصلی گمراهی و کفر قوم نوح بودند.

 

و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا

 

9 - قدرت سیاسی و اقتصادی، زمینه ساز کفر و حق ناپذیری

 

و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا

 

10 - ثروت و قدرت بدون ایمان، سعادت بخش و سودمند به حال بشر نیست; بلکه موجب خسارت و بدبختی است.

 

و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا

 

11 - ثروت و قدرت، خود به خود، ناپسند نیست; بلکه می توان آن را در جهت سعادت و بهروزی انسان به کار برد.

 

و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا

برداشت یاد شده با توجه به آمدن تعبیر «خسارت» درباره مال و فرزندان بسیار است; زیرا خسارت در جایی به کار می رود که توقع سودهی از آنجا می رود (مانند خسارت تاجر و کاسب).

 

12 - قدرت اقتصادی و سیاسی صاحبان زر و زور در عصر نوح(ع)، در خدمت کفر و شرک و علیه دعوت توحیدی آن حضرت بود.

 

قال نوح ربّ إنّهم عصونی و اتّبعوا من لم یزده ماله وولده إلاّ خسارًا

 

13 - قدرت اقتصادی و سیاسی صاحبان زر و زور در عصر نوح(ع)، نتیجه ای جز خسارت و بدبختی برای آنان در برنداشت.

 

من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا

 

14 - قدرت اقتصادی، دارای نقشی فزون تر از قدرت سیاسی در لغزیدن انسان به ورطه سقوط و بی دینی *

 

من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا

تقدیم ذکری «ماله» بر «ولده»، ممکن است اشاره به برداشت یاد شده باشد.

 

15 - پیامبران، در قطب مخالف صاحبان زر و زور

 

قال نوح ربّ إنّهم عصونی و اتّبعوا من لم یزده ماله و ولده إلاّ خسارًا

احکام 4

اطاعت

احکام اطاعت از انبیا 4

اقتصاد

آثار قدرت اقتصادی 6، 9، 14

انبیا

نقش انبیا 15

ایمان

آثار ایمان 10

ثروت

آثار ثروت 10; حقیقت ثروت 11; نقش ثروت 11

ثروتمندان

پیروی از ثروتمندان 5; مخالفان ثروتمندان 15

حق

زمینه حق ناپذیری 9

دین

آسیب شناسی دینی 9

زیان

عوامل زیان 10

سعادت

زمینه سعادت 11

سیاست

آثار قدرت سیاسی 6، 9، 14

شرک

حامیان شرک در دوران نوح(ع) 12

شقاوت

عوامل شقاوت 10

عصیان

عصیان از نوح(ع) 1

قدرت

آثار قدرت 10; حقیقت قدرت 11; نقش قدرت 11

قدرتمندان

پیروی از قدرتمندان 5; مخالفان قدرتمندان 15

قوم نوح

آثار قدرت اقتصادی قوم نوح 13; آثار قدرت سیاسی قوم نوح 13; تاریخ قوم نوح 1، 12، 13; تأثیرپذیری قوم نوح 5; ثروتمندان قوم نوح 7; حق ناپذیری قوم نوح 3; زمینه تأثیرپذیری قوم نوح 6; زمینه زیانکاری قوم نوح 13; زیانکاری ثروتمندان قوم نوح 13; زیانکاری قدرتمندان قوم نوح 13; طبقات اجتماعی قوم نوح 7; عصیان قوم نوح 1، 3; عوامل کفر قوم نوح 8; عوامل گمراهی قوم نوح 8; قدرت اقتصادی قوم نوح 12; قدرت سیاسی قوم نوح12; قدرتمندان قوم نوح 7; گلایه از قوم نوح 2; نقش ثروتمندان قوم نوح 5، 8; نقش قدرتمندان قوم نوح 5، 8

کفر

حامیان کفر در دوران نوح(ع) 12; زمینه کفر 9

لغزش

زمینه لغزش 14

نوح(ع)

قصه نوح(ع) 2; گلایه نوح(ع) 2

واجبات 4