لِیَحْمِلُواْ أَوْزَارَهُمْ کَامِلَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَمِنْ أَوْزَارِ الَّذینَ یُضِلُّونَهُم بغَیْرِ عِلْمٍ أَلاَ سَاء مَا یَزرُونَ

سرانجام در روز قیامت بارِ گناهان خود را به طور کامل به دوش می کشند، و [نیز] بخشی از بارِ گناهان کسانی را که از روی بی علمی گمراهشان می کنند. اگاه باشید که بد بار گناهی برمی دارند.

 

1- تکذیب کنندگان حقانیت قرآن، سرانجام تمامی گناهان عمل خویش را در قیامت بر دوش خواهند کشید.

و إذا قیل لهم ماذا أنزل ربّکم قالوا أسـطیر الأولین . لیحملوا أوزارهم کاملة یوم القیـمة

لام «لیحملوا» لام عاقبت است و «أوزار» (جمع وزر) به معنای ثقل و سنگینی و کنایه از گناه است.

 

2- کیفر کسانی که قرآن را اسطوره می خوانند، در قیامت بدون هیچ کاستی داده خواهد شد.

قالوا أسـطیر الأولین . لیحملوا أوزارهم کاملة یوم القیـمة

 

3- ساختگی دانستن قرآن، گناهی بس بزرگ و سنگین

قالوا أسـطیر الأولین . لیحملوا أوزارهم کاملة یوم القیـمة

 

4- گناه، باری سنگین بر دوش گناهکار

لیحملوا أوزارهم کاملة

تعبیر از گناه به «وزر» ـ که به معنای سنگین و ثقیل است ـ دلالت بر نکته یاد شده دارد.

 

5- کسانی که با ساختگی دانستن قرآن، دیگران را به گمراهی کشیدند، بخشی از گناهان آنان را به عهده خواهند داشت.

و إذا قیل لهم ماذا أنزل ربّکم قالوا أسـطیر الأولین . لیحملوا أوزارهم کاملة یوم القیـمة و من أوزار الذین یضلّونهم

برداشت فوق، بر اساس این احتمال است که «من» برای تبعیض باشد.

 

6- افترا زنندگان به قرآن، علاوه بر گناه خویش، عهده دار گناه گمراه شدگان به دست خود نیز خواهند بود.

قالوا أسـطیر الأولین . لیحملوا أوزارهم کاملة یوم القیـمة و من أوزار الذین یضلّونهم

برداشت فوق بر این احتمال است که «من» یا زاید و یا برای جنس باشد چنان که مفسّران احتمال داده اند.

 

7- کسانی که قرآن را اسطوره می خوانند، علاوه بر گناه افترا زدن به قرآن، برخی از گناه دیگران (گناه گمراهی آنان) را نیز بر دوش می کشند.

قالوا أسـطیر الأولین . لیحملوا أوزارهم کاملة یوم القیـمة و من أوزار الذین یضلّونهم

این برداشت، مبتنی بر تبعیض بودن «من» در «من أوزار الذین» است.

 

8- اسطوره قلمداد کردن قرآن، بازدارنده مردم از ایمان به آن است.

قالوا أسـطیر الأولین . لیحملوا ... و من أوزار الذین یضلّونهم

 

9- اعمال انسانها و پیامد آنها، کاملاً ثبت و ضبط می شود.

لیحملوا أوزارهم کاملة یوم القیـمة و من أوزار الذین یضلّونهم

اگرچه در این آیه سخن از گناه به میان آمده است و اینکه گناه کاران گناه خودشان را بر دوش خواهند کشید، اما گناه خصوصیتی ندارد و نمونه است برای اینکه اثبات کند: همه اعمال ثبت می شود.

 

10- کسانی که قرآن را اسطوره می خواندند، با استفاده از جهل مردم، آنان را به قرآن بدبین کرده و گمراهشان می ساختند.

قالوا أسـطیر الأولین . لیحملوا ... و من أوزار الذین یضلّونهم بغیر علم

این برداشت بر این اساس است که «بغیر علم» حال برای ضمیر مفعولی «یضلّونهم» باشد.

 

11- جهل و نادانی، زمینه و بستری مناسب برای سوء استفاده دیگران

یضلّونهم بغیر علم

 

12- ادعای اسطوره ای بودن قرآن، جاهلانه و به دور از مبانی علمی است.

قالوا أسـطیر الأولین ... یضلّونهم بغیر علم

برداشت فوق مبتنی بر این احتمال است که «بغیر» حال برای ضمیر فاعلی «یضلّون» باشد و از آن جایی که مایه اضلال، اسطوره خواندن قرآن بوده است، معلوم می شود که آن ادعا عالمانه نبوده است.

 

13- ارتکاب گناه کبیره هر چند جاهلانه، تقلیدی و تحت تأثیر تبلیغات باشد، کیفر دارد.

لیحملوا أوزارهم ... و من أوزار الذین یضلّونهم بغیر علم

این برداشت، مبتنی بر این اساس است که «من» برای تبعیض و «بغیر» حال برای ضمیر مفعولی باشد. بنابراین معنای عبارت چنین می شود: آنان به دوش می کشند گناهان خود و بخشی از گناه گمراه شدگان به دست خود را، هر چند اینها عالم نبوده اند.

 

14- بار گناه اسطوره خواندن قرآن، باری بس ناشایست و زشت

قالوا أسـطیر الأولین ... ألا ساء ما یزرون

 

15- اسطوره تلقی کنندگان قرآن، به پیامد کلام گمراه گر خود توجه ندارند.

قالوا أسـطیر الأولین ... و من أوزار الذین یضلّونهم بغیر علم

 

16- اسطوره تلقی کنندگان قرآن، نیازمند به هشدار الهی، به خاطر بی خبری از پیامد گناه و کیفر عمل زشت خویش

قالوا أسـطیر الأولین . لیحملوا أوزارهم ... ألا ساء ما یزرون

 

17- «عن أبی جعفر(ع) فی قوله: «لیحملوا اوزارهم کاملة یوم القیامة» یعنی لیستکملوا الکفر یوم القیامة «و من اوزار الذین یضلّونهم بغیر علم» یعنی کفر الذین یتولّونهم;(1)

از امام باقر(ع) روایت شده است که در باره قول خدا «لیحملوا أوزارهم کاملة یوم القیامة» فرمود: مقصود این است که کفر خود را در قیامت کامل کنند و درباره «و من اوزار الذین یضلّونهم بغیر علم» فرمود: مقصود این است که کفر پیروان خویش را [بر دوش بگیرند]...».

 

18- «عن النبی(ص) قال: أیّما داع دعی إلی ضلالة فاتبع کان علیه مثل أوزار من اتبعه من غیر أن ینقص من أوزارهم شیء...;(2)

از پیغمبر(ص) روایت شده است که فرمود: هر دعوت کننده ای که مردم را به گمراهی بخواند و از او پیروی شود، همانند بار سنگین گناهان کسانی که او را پیروی کرده اند بر دوش دعوت کننده است; بی آنکه چیزی از گناهان پیروان او کاسته شود...».

اضلالگران

گناه اضلالگران 18

ایمان

موانع ایمان به قرآن 8

جهل

آثار جهل 10، 11، 12

خدا

انذارهای خدا 16

روایت 17، 18

سوءاستفاده

زمینه سوءاستفاده  10، 11

عمل

آثار عمل 9; ثبت عمل 9

قرآن

آثار افترا به قرآن 8، 15; اضلال مفتریان به قرآن 10; انذار مفتریان به قرآن 16; بی توجهی مفتریان به قرآن 15; پوچی افترا به قرآن 12; تهمت افسانه به قرآن 2، 3، 5، 7، 8، 12، 14، 15، 16; عمل ناپسند مفتریان به قرآن 16; فرجام مکذبان قرآن 1; کیفر اخروی مفتریان به قرآن 2; کیفر مفتریان به قرآن 16; گناه افترا به قرآن 3، 14; گناه مفتریان به قرآن 5، 6، 7; گناه مکذبان قرآن 1; مکذبان قرآن در قیامت 1; ناپسندی افترا به قرآن 14

قیامت

ویژگیهای قیامت 17

کافران

کافران در قیامت 17; گناه کافران پیرو 17

گمراهان

گناه گمراهان 18

گمراهی

زمینه گمراهی 10

گناه

تحمل گناه دیگران 5، 6، 7، 17، 18; سنگینی گناه 4

گناهان کبیره 3

کیفر گناهان کبیره3 13

گناهکاران

تقلید گناهکاران 13; جهل گناهکاران 13

مردم

گناه اضلال مردم 5، 6، 7

 

 

1- تفسیر عیاشی، ج 2، ص 257، ح 16; نورالثقلین ، ج 3، ص 48، ح 59.

2- تفسیر طبری، جزء 14، ص 96; الدرالمنثور، ج 5، ص 126.