قُلْ هُوَ الَّذی أَنشَأَکُمْ وَجَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِیلًا مَّا تَشْکُرُونَ

بگو: او است آن که شما را آفرید و برایتان گوش و چشم و قلب قرار داد; شما اندکی سپاس می گزارید.

 

1 - انسان، پدیده ای است ساخته خداوند رحمان.

 

قل هو الذی أنشاکم

 

2 - پیامبر(ص)، مأمور توجه دادن مردم به مبدأ پیدایش بشر و نعمت های نهفته در وجود او

 

قل هو الذی أنشاکم و جعل لکم السمع و الأبصـر و الأفئدة

 

3 - پیدایش بشر و نعمت های نهفته در وجود او (قدرت شنوایی، بینایی و تعقّل)، نشانه و جلوه قدرت خدای رحمان

 

الرحمـن ... هو الذی أنشاکم و جعل لکم السمع و الأبصـر و الأفئدة

 

4 - انسان، برخوردار از قدرت شنوایی، بینایی و تعقّل

 

و جعل لکم السمع و الأبصـر و الأفئدة

مقصود از«أفئدة» - به قرینه «سمع» و «أبصار» ـ عقول است و استعمال این واژه در معنای یاد شده، در قرآن بسیار شایع است.

 

5 - قدرت شنوایی، بینایی و تعقّل، از نعمت های الهی و در خور شکر و سپاس

 

و جعل لکم السمع و الأبصـر و الأفئدة قلیلاً ما تشکرون

 

6 - سپاس و شکر انسان ها در برابر نعمت های الهی، بسیار اندک و ناچیز است.

 

قلیلاً ما تشکرون

 

7 - استفاده بهینه نکردن کافران تکذیب گر از نعمت شنوایی، بینایی و تعقّل

 

و جعل لکم السمع و الأبصـر و الأفئدة قلیلاً ما تشکرون

برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که شکر نکردن انسان ها در برابر نعمت ها، به معنای استفاده صحیح نکردن از آنها است.

 

8 - ناسپاسی بسیار انسان ها، در برابر نعمت شنوایی، بینایی و تعقّل

 

و جعل لکم السمع و الأبصـر و الأفئدة

 

9 - کافران لجوج و دین گریز، مردمی ناسپاس بوده و از نعمت شنوایی، بینایی و تعقّل بهره کافی نبرده اند.

 

و جعل لکم السمع و الأبصـر و الأفئدة قلیلاً ما تشکرون

آیات خدا

آیات انفسی 3

اکثریت

کفران اکثریت 8

انسان

بینایی انسان 4; تعقل انسان 4; خلقت انسان 1، 3; شنوایی انسان 4; مبدأ خلقت انسان 2; ویژگیهای انسان 4

تذکر

تذکر نعمت 2

خدا

خالقیت خدا 1; نشانه های قدرت خدا 3; نعمتهای خدا5، 6

شکر

شکر نعمت 5; کمی شکر نعمت 6

کافران

حق ناپذیری کافران 9; دین ستیزی کافران 9; کفران کافران 7; کفران نعمت کافران 9; لجاجت کافران 9

محمد(ص)

رسالت محمد(ص) 2

نعمت

نعمت بینایی 3، 5، 7، 8، 9; نعمت تعقل 3، 5، 7، 8، 9; نعمت شنوایی 3، 5، 7، 8، 9