وَأَسرُّوا قَوْلَکُمْ أَوِ اجْهَرُوا بهِ إِنَّهُ عَلِیمٌ بذَاتِ الصُّدُورِ

و سخن خود را پنهان بدارید یا آشکارش کنید [برای خدا فرق ندارد]، همانا او به رازهای سینه ها دانا است.

 

1 - خداوند، به تمامی گفته های پنهانی و آشکار آدمیان آگاهی کامل دارد.

 

و أسرّوا قولکم أو اجهروا به إنّه علیم

توصیف خداوند با صیغه مبالغه «علیم»، می تواند بیانگر کثرت و کمال علم او باشد.

 

2 - هیچ چیز، از نظر خداوند پنهان نبوده و علم او به همه پدیده های نهان و آشکار جهان یکسان است.

 

و أسرّوا قولکم أو اجهروا به إنّه علیم

«أو» در این آیه، برای تساوی است; یعنی، پدیده های جهان ـ چه در نهان باشند و چه آشکارا ـ برای خداوند مساوی است و همه به طور یکسان در قلمرو علم او قرار دارند.

 

3 - آگاهی خداوند از تمامی توطئه های نهان و آشکار کافران

 

و أسرّوا قولکم أو اجهروا به إنّه علیم

 

4 - خداوند، به نیت ها، راز دل ها و ضمیر آدمیان، آگاهی کامل دارد.

 

إنّه علیم بذات الصدور

 

5 - آگاهی کامل خداوند به راز دل ها و ضمیر آدمیان، دلیل احاطه کامل او بر تمامی گفته ها و توطئه های نهان و آشکار کافران است.

 

و أسرّوا قولکم أو اجهروا به إنّه علیم بذات الصدور

برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که جمله «إنّه علیم...»، در مقام تعلیل برای عبارت «و أسرّوا قولکم أو اجهروا» است.

انسان

رازهای انسان 1، 4، 5

خدا

علم خدا به رازها 1، 5; علم خدا به سخنان 5; علم خدابه نیات 4; علم غیب خدا 1، 2، 3، 4، 5; وسعت علم خدا 1، 2، 4

کافران

توطئه های کافران 3، 5