تفسیر آیات قرآن کریم – سوره مؤمنون – آیه 55 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

أَیَحْسَبُونَ أَنَّمَا نُمِدُّهُم بهِ مِن مَّالٍ وَبَنِینَ

آیا می پندارند مددی که به وسیله مال و اولاد به آنان می رسانیم،

1 - رفاه و برخورداری از امکانات مادی ـ همچون مال و فرزند ـ نشانه کرامت انسان در نزد خدا نیست.

أیحسبون أنّما نمدّهم به من مال و بنین

2 - نکوهش شرک پیشگان مرفه صدراسلام، به خاطر پندار غلط آنان در ارزیابی موقعیت خویش در نزد خداوند

أیحسبون أنّما نمدّهم به من مال و بنین

3 - ثروت و فرزندان ذکور، دو ملاک برای ارزیابی موقعیت انسان در پیشگاه خدا در دیدگاه مشرکان عصر بعثت

أیحسبون أنّما نمدّهم به من مال و بنین

4 - برخورداری از امکانات مادی فراوان، زمینه ساز خودپسندی و حق گریزی است.

کلّ حزب بما لدیهم فرحون ... أیحسبون أنّما نمدّهم به من مال و بنین

ذکر مال و فرزند، می تواند بدان جهت باشد که این دو، در پیدایش فرقه گرایی و حق ناپذیری مؤثر بوده است.

5 - رویارویی و مخالفت قشر مرفّه صدراسلام، با پیامبر(ص) و تعصب و جمود آنان بر شرک ورزی شان

فذرهم فی غمرتهم حتّی حین . أیحسبون أنّما نمدّهم به من مال و بنین

6 - لزوم فریفته نشدن انسان به امکانات مادی خویش

أیحسبون أنّما نمدّهم به من مال و بنین

اسلام

تاریخ صدر اسلام 5

امکانات مادی

آثار امکانات مادی 1، 4; اعراض از امکانات مادی 6

انسان

نشانه های تکریم انسان 1

پسر

نقش پسر 3

ثروت

آثار ثروت 3

حق

زمینه حق ناپذیری 4

رفاه

آثار رفاه 1

عُجب

زمینه عُجب 4

فرزند

نقش فرزند 1

مال

آثار مال 1

محمد(ص)

دشمنان محمد(ص) 5

مرفهان

دشمنی مرفهان صدراسلام 5; سرزنش مرفهان صدراسلام 2; شرک مرفهان صدراسلام 5

مشرکان

بینش غلط مشرکان صدراسلام 2; بینش مشرکان صدراسلام 3; تعصب مشرکان صدراسلام 5; سرزنش مشرکان صدراسلام 2; ملاک ارزیابی مشرکان صدراسلام 3