وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَی قَوْمِهِ فَقَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُم مِّنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ أَفَلَا تَتَّقُونَ

و همانا نوح را به سوی قومش فرستادیم، پس گفت: ای قوم من! خدا را بپرستید که معبودی برای شما جز او نیست، پس آیا تقوا پیشه نمی کنید؟

 

1 - نوح(ع)، از رسولان الهی بود.

 

و لقد أرسلنا نوحًا

 

2 - نوح، نخستین فرستاده خدا به سوی جامعه بشری

 

و لقد أرسلنا نوحًا إلی قومه

با توجه به این که در آیات پیشین، بحث با چگونگی خلقت انسان شروع شده بود و در ادامه آن، به اسرار نهفته در موجودات طبیعت اشاره گشته بود، ذکر حضرت نوح(ع) به عنوان فرستاده خدا به سوی خلق، می تواند رساننده مطلب بالا باشد.

 

3 - قلمرو رسالت نوح(ع)، محدود به قوم خودش بود.

 

و لقد أرسلنا نوحًا إلی قومه

 

4 - ارسال رسولان به سوی مردم، نعمتی معنوی در کنار سایر نعمت های الهی برای بشر و نمودی دیگر از ربوبیت، تدبیر و نظارت دقیق او بر احوال خلق است.

 

و ما کنّا عن الخلق غـفلین ... و لقد أرسلنا نوحًا إلی قومه

در آیات پیشین، آوردن تعبیرهایی چون: «أنزلنا»، «أسکنّا»، «أنشأنا» و «نسقیکم»، برای بیان نمونه هایی از نعمت های مادی خداوند برای بشر و نمودهایی از تدبیر او بود. اکنون تعبیر «و لقد أرسلنا...» در کنار آن نعمت ها، بیانگر نعمت معنوی خدا و یادآور نمودی دیگراز ربوبیت و تدبیرونظارت اوبر کاربندگانش می باشد.

5 - دعوت به توحید و پرستش خدای یگانه، نخستین و مهم ترین سخن نوح(ع) با قوم خویش

فقال یـقوم اعبدوا اللّه ... أفلاتتّقون

 

6 - قوم نوح، مردمی شرک پیشه و بت پرست بودند.

 

فقال یـقوم اعبدوا اللّه ما لکم من إلـه غیره

 

7 - نوح(ع)، پیامبری مهربان و دلسوز مردم

 

فقال یـقوم

«یا قوم» (ای قوم من)، خطابی مهرآمیز و از سر دلسوزی است.

 

8 - مهربانی و برخورد مشفقانه با مردم، وظیفه ای بر عهده رهبران و مبلغان دینی

 

فقال یـقوم اعبدوا اللّه

 

9 - خدا، تنها معبود سزاوار پرستش

 

ما لکم من إلـه غیره

 

10 - توحید و پرهیز از شرک، زیربنایی ترین اصل عقیدتی و اساس هر تحول معنوی

 

اعبدوا اللّه ما لکم من إلـه غیره

 

11 - پیامد شرک ورزی، گرفتار شدن به قهر الهی است.

 

ما لکم من إلـه غیره أفلاتتّقون

متعلق «أفلاتتّقون» حذف شده است; یعنی: «أفلاتتّقون أن یعذبکم اللّه; آیا از عذاب قهر خدا نمی ترسید؟»

 

12 - نوح(ع)، قومش را به عواقب شوم شرک ورزی هشدار داد.

 

ما لکم من إلـه غیره أفلاتتّقون

 

13 - گرایش به توحید، نیازمند داشتن تقوا و بیم از خداوند.

 

ما لکم من إلـه غیره أفلاتتّقون

انبیا

اوّلین نبی 2

انذار

انذار از فرجام شرک 12

ایمان

زمینه ایمان به توحید 13

بت پرستی

تاریخ بت پرستی 6

ترس

آثار ترس از خدا 13

تقوا

آثار تقوا 13

توحید

آثار توحید 10; توحید عبادی 9; دعوت به توحید عبادی 5

جهان بینی

جهان بینی توحیدی 9

خدا

اختصاصات خدا 9; عذابهای خدا 11; نشانه های ربوبیت خدا 4; نشانه های نظارت خدا 4; نعمتهای خدا 4

رسولان خدا 1، 2

رفتار

پایه های رفتار 8

رهبران دینی

مسؤولیت رهبران دینی 8; مهربانی رهبران دینی 8

شرک

آثار شرک 11; اهمیت اجتناب از شرک 10; تاریخ شرک 6

عذاب

موجبات عذاب 11

عقیده

مبانی عقیده 10

قوم نوح

انذار قوم نوح 12; بت پرستی قوم نوح 6; تاریخ قوم نوح 6; دعوت از قوم نوح 5; شرک قوم نوح 6، 12

مبلغان

مسؤولیت مبلغان 8; مهربانی مبلغان 8

نعمت

نعمت انبیا 4

نوح(ع)

انذارهای نوح(ع) 12; فضایل نوح(ع) 7; محدوده رسالت نوح(ع) 3; مقامات نوح(ع) 1; مهربانی نوح(ع) 7; مهمترین دعوت نوح(ع) 5; نبوت نوح(ع) 1; ویژگیهای نوح(ع) 2