تفسیر آیات قرآن کریم – سوره مؤمنون – آیه 21 – کتاب تفسیر راهنما – تألیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

وَإِنَّ لَکُمْ فِی الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُّسقِیکُم مِّمَّا فِی بُطُونِهَا وَلَکُمْ فِیهَا مَنَافِعُ کَثِیرَةٌ وَمِنْهَا تَأْکُلُونَ

و همانا برای شما در دام ها (شتر، گاو و گوسفند) عبرتی است: از آنچه در شکم آنها است به شما می نوشانیم و برای شما در آنها منافع بسیاری است و بعضی از آنها را می خورید.

1 - وجود و کارایی دام ها (شتر، گاو و گوسفند) برای انسان، آکنده از درس ها و عبرت هایی از تقدیر و تدبیر الهی است.

و إنّ لکم فی الأنعـم لعبرة

«أنعام»; یعنی، گله های شتر، گاو و گوسفند. «عبرة» و «إعتبار» نیز به معنای پندگرفتن و اندرز یافتن است.

2 - شیر دام ها(شتر، گاو و گوسفند)، از منابع مهم تغذیه انسان

نسقیکم ممّا فی بطونها

3 - تبدیل آب و علوفه در درون حیوانات به شیر گوارا و قابل شرب، پیام دار درس خداشناسی برای انسان

نسقیکم ممّا فی بطونها

«من» در «ممّا فی بطونها» می تواند نشویه باشد. در این صورت «ما»، کنایه از آب و علوفه ای می باشد که حیوان از آن تغذیه کرده است. بنابراین «ممّا فی بطونها» رساننده این مطلب است که شیر، مایعی نشأت یافته از همان علوفه و آبی است که حیوان از آن تغذیه کرده است.

4 - دام ها، تأمین کننده بخش عظیمی از نیازمندی های انسان

و لکم فیها منـفع کثیرة

5 - گوشت دام ها(شتر، گاو و گوسفند)، یکی دیگر از منابع تغذیه انسان

و منها تأکلون

6 - شتر، گاو و گوسفند، از منابع درآمد و امرار معاش انسان

و منها تأکلون

جمله «و منها تأکلون» (از آنها می خورید) می تواند تعبیر کنایی از ارتزاق و کسب درآمد باشد; چنان که گفته می شود «فلانی از حرفه اش می خورد» که مقصود این است که فلانی از حرفه اش زندگی کرده کسب درآمد می نماید.

7 - امکان بهره وری گسترده بشر از دام ها(شتر، گاو و گوسفند)، نشانی دیگر از لطف و عنایت خدا و نظارت دقیق او بر احوال آفریده هایش

و ما کنّا عن الخلق غـفلین ... و إنّ لکم فی الأنعـم لعبرة ... و منها تأکلون

آیات خدا

آیات آفاقی 3

انسان

منابع تأمین نیازهای انسان 4

تغذیه

منابع تغذیه 2، 5

چهارپایان

استفاده از چهارپایان 7; عبرت از چهارپایان 1; فواید چهارپایان 2، 4، 5; گوشت چهارپایان 5

حیوانات

نقش شیر حیوانات 3

خدا

تدبیر خدا 1; دلایل خدا شناسی 3; مقدرات خدا 1; نشانه های لطف خدا 7; نشانه های نظارت خدا 7

شتر

استفاده از شتر 7; شیر شتر 2; فواید شتر 1، 6; گوشت شتر 5

عبرت

عوامل عبرت 1

گاو

استفاده از گاو 7; شیر گاو 2; فواید گاو 1، 6; گوشت گاو 5

گوسفند

استفاده از گوسفند 7; شیر گوسفند 2; فواید گوسفند 1، 6; گوشت گوسفند 5

معاش

منابع تأمین معاش 6