تفسیر آیات قرآن کریم- سوره فصلت - آیه 4 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

بَشیرًا وَنَذیرًا فَأَعْرَضَ أَکْثَرُهُمْ فَهُمْ لَا یَسْمَعُونَ

در حالی که بشارت دهنده و اخطار کننده است، پس بیشتر آنان روی گرداندند و از این رو آنان [حق را ]نمی شنوند.

1 - آیات روشن قرآن، بشارت دهنده و انذارکننده مردمان

کتـب فصّلت ءایـته ... بشیرًا و نذیرًا

2 - بشارت و انذار، دو پیام مهم و روشن آیات قرآن

کتـب فصّلت ... بشیرًا و نذیرًا

با توجه به این که قرآن در بردارنده مفاهیم مختلف معرفتی است، تخصیص به ذکر یافتن بشارت و انذار، نشان گر اهمیت و برجستگی آن دو است.

3 - پیام های بشارت دهنده و انذار کننده قرآن، نشأت یافته از رحمانیت و رحیم بودن خداوند

تنزیل من الرحمـن الرحیم ... بشیرًا و نذیرًا

4 - بشارت و انذار، دو ابزار کارآمد برای مبلغان دینی در هدایت و تربیت مردم

کتـب ... بشیرًا و نذیرًا

5 - بیشتر مردم عصر بعثت، از آیات قرآن، علی رغم وضوح و روشنی مفاهیم آن روی گردان بودند.

کتـب فصّلت ... فأعرض أکثرهم

6 - جهل و جاهلیت، ریشه روی گردانی بیشتر مردم از آیات روشن وحی

لقوم یعلمون ... فأعرض أکثرهم

از تفریع «أعرض أکثرهم» بر آیه قبلی، استفاده می شود که علت اعراض بیشتر مردم از قرآن، نادانی ایشان بوده است.

7 - روی گردانی از قرآن، مایه محرومیت از پذیرش مفاهیم آن

فأعرض أکثرهم فهم لایسمعون

برداشت یاد شده بنابراین نکته است که «لایسمعون» به معنای «لایقبلون» باشد (المیزان، روح المعانی).

8 - اعراض از قرآن، عامل محرومیت از فهم آیات و معارف آن

فأعرض أکثرهم فهم لایسمعون

برداشت بالا بر این اساس است که «لایسمعون» به معنای «لا یفهمون» باشد; چنانکه «مفردات» در مفهوم «سمع» این معنا را آورده است.

اسلام:

تاریخ صدر اسلام 5

انذار:

ابزار انذار 1

ایمان:

موانع ایمان به قرآن 7

بشارت:

ابزار بشارت 1

تبلیغ:

انذار در تبلیغ 4; بشارت در تبلیغ 4; روش تبلیغ 4

تربیت:

انذار در تربیت 4; بشارت در تربیت 4; روش تربیت 4

جهل:

آثار جهل 6

خدا:

آثار رحمانیت خدا 3; آثار رحیمیت خدا 3

قرآن:

آثار اعراض از قرآن 7، 8; آیات قرآن 1، 2; انذارهای قرآن 1، 2; بشارتهای قرآن 1، 2; تعالیم قرآن 2; عوامل محرومیت از فهم قرآن 8; معرضان از قرآن 5; منشأ اعراض از قرآن 6; منشأ انذارهای قرآن 3; منشأ بشارتهای قرآن 3

مردم:

اعراض اکثریت مردم صدراسلام 5; مردم صدراسلام و قرآن 5