-
نزول آیه (مکّی)
-
یکشنبه ۵ خرداد ۱۳۹۸
مَن کَانَ یَرْجُو لِقَاء اللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللَّهِ لَآتٍ وَهُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ
هر که امید لقای خدا را دارد [باید در راه او بکوشد زیرا] حتماً میعاد خدا آمدنی است و او است شنوا و دانا.
1 - امیدواران به لقای الهی، حتماً، آن را درک خواهند کرد.
من کان یرجوا لقاء اللّه فإنّ أجل اللّه لأت
2 - لقای الهی، موعد مشخَّصی دارد.
من کان یرجوا لقاء اللّه فإنّ أجل اللّه لأت
3 - امیدواران به لقای الهی، باید توشه مناسب آن را فراهم کنند.
من کان یرجوا لقاء اللّه فإنّ أجل اللّه لأت
نفس بیان این نکته که «امیدواران به لقاءاللّه، مطمئن باشند که آن، تحقق پیدا خواهد کرد.»، اشعار به این دارد که باید آنان، درصدد انجام دادن عملی و تهیه توشه ای باشند که نشانه صدق امیدشان باشد.
4 - قیامت، ظرف تحقق لقاءاللّه و حضور در پیشگاه خداوند است.
من کان یرجوا لقاء اللّه فإنّ أجل اللّه لأت
«لقاءاللّه» عبارت است از این که انسان، در جایی قرار بگیرد که میان او و خداوند، هیچ حجابی نباشد و این، همانا، روز قیامت است.
5 - لقاءاللّه، پس از مرگ، برای مشتاقان به آن، تحقق پیدا می کند.
من کان یرجوا لقاء اللّه فإنّ أجل اللّه لأت
«أجل» در اصل، به معنای «مدت تعیین شده برای هرچیز» است و در «مدت تعیین شده برای حیات انسان» ـ که از آن، به «مرگ» تعبیر می شود ـ نیز استعمال می شود (مفردات راغب) بنابر معنای استعمالی آن، احتمال دارد مراد از «أجل اللّه» مرگی باشد که خداوند، برای انسان ها، مقرر کرده است. در این صورت، «فإنّ أجل اللّه لأت» اشعار دارد که لقاءاللّه، پس از مرگ، جامه عمل می پوشد.
6 - امیدواران به لقاءاللّه، مؤمنان راستین سرفراز برآمده از آزمون الهی اند.
أحسب الناس أن یترکوا أن یقولوا ءامنّا و هم لایفتنون . و لقد فتنّا ... فلیعلمنّ اللّه الذین صدقوا ... من کان یرجوا لقاء اللّه
ذکر «من کان یرجوا لقاءاللّه...» پس از بیان آزمون حتمی مدعیان ایمان، جهت بازشناسی مؤمنان راستین، می تواند اشاره به این حقیقت داشته باشد که آنان، امیدوار به لقاءاللّه اند. در ضمن، با این بیان، تشویقی هم از آنان به عمل آمده است.
7 - انسان ها، برای حیات شان، مدتی تعیین شده دارند و سرآمدن آن، قطعی است.
فإنّ أجل اللّه لأت
8 - قیامت، روزی تعیین شده از جانب خداوند، و واقع شدن اش قطعی است.
فإنّ أجل اللّه لأت
جمله اسمی، حرف تأکید «إنّ» و لام در «لأت» بر قطعیت، دلالت دارند.
9 - خداوند، «سمیع» (بسیار شنوا) و «علیم» (بسیار دانا) است.
و هو السمیع العلیم
10 - «عن علی بن أبی طالب(ع) فی قوله تعالی «من کان یرجوا لقاء اللّه فإنّ أجل اللّه لأت» یعنی: من کان یؤمن بأنّه مبعوث، فإنّ وعد اللّه لأت، من الثواب و العقاب . فاللقاء هاهنا لیس بالرؤیة و اللقاء هوالبعث...;(1)
از حضرت علی(ع) درباره این سخن خدای تعالی «من کان یرجوا لقاء اللّه فإنّ أجل اللّه لأت» روایت شده که فرمود: مقصود، این است که هر کس ایمان دارد به این که (در قیامت) زنده می شود، (بداند) که وعده خدا که عبارت از ثواب و عقاب است، آمدنی است. پس لقای خدا، در این آیه، به معنای دیدن او نیست، بلکه لقاء همان زنده شدن (در قیامت) است...».
آخرت
توشه آخرت 3
اسماوصفات
سمیع 9; علیم 9
امتحان
موفقیت در امتحان 6
امیدواران
امیدواران به لقاءالله 1، 3، 6
انسان
اجل انسان 7
روایت 10
قیامت
حتمیت قیامت 8; منشأ قیامت 8
لقاءالله
لقاءالله در قیامت 4; وصول به لقاءالله 1; وقت لقاءالله 2، 4، 5
مؤمنان
موفقیت مؤمنان راستین 6
مرگ
آثار مرگ 5
معاد
حتمیت معاد 10
پی نوشت ها :
1 - توحید صدوق، ص 267، باب 36، ح 5; نورالثقلین، ج 4، ص 153، ح 15.