قَالَ إِنَّ فِیهَا لُوطًا قَالُوا نَحْنُ أَعْلَمُ بمَن فِیهَا لَنُنَجِّیَنَّهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ کَانَتْ مِنَ الْغَابرِینَ
گفت: همانا لوط در این [شهر] است گفتند: ما به کسانی که در آن هستند آگاه تریم، حتماً او و خانواده اش را نجات خواهیم داد مگر زنش را که از باقی ماندگان خواهد بود.
1 - حضرت ابراهیم(ع) از عذاب قوم لوط، با وجود لوط(ع) در میان آنان، نگران بود.
و لمّا جاءت رسلنا ... قالوا إنّا مهلکوا أهل هـذه القریة...قال إنّ فیها لوطًا
2 - حضرت ابراهیم(ع) با ملائکه درباره عذاب قوم لوط، با وجود حضرت لوط(ع) در میان آنان به گفت وگو پرداخت.
قالوا إنّا مهلکوا أهل هـذه القریة ... قال إنّ فیها لوطًا قالوا نحن أعلم بمن فیها
3 - فرشتگان مأمور عذاب قوم لوط، به حضور کسانی از قوم لوط که شایسته نجات اند، آگاه بودند.
قالوا نحن أعلم بمن فیها لننجّینّه
4 - حضرت ابراهیم(ع) احتمالاً، از وجود کسانی در میان قوم لوط که رفتار آنان را نداشتند، خبر نداشت.
قال إنّ فیها لوطًا قالوا نحن أعلم بمن فیها
از این که ابراهیم(ع) پس از شنیدن تصمیم ملائکه برای عذاب قوم لوط، تنها، از سرنوشت حضرت لوط(ع) ابراز نگرانی کرد، و ملائکه، در جواب از کسان دیگری هم خبر دادند، نشان دهنده این حقیقت است که آن حضرت، احتمالاً از آن افراد خبر نداشت.
5 - ملائکه مأمور عذاب قوم لوط، به ابراهیم(ع) اطمینان دادند که لوط(ع) و اهل اش را، حتماً از عذاب نجات خواهند داد.
قالوا نحن أعلم بمن فیها لننجّینّه و أهله
6 - از خویشاوندان لوط افرادی به وی، ایمان آورده بودند.
لننجّینّه و أهله
7 - ملائکه عذاب قوم لوط، پیشاپیش از عذاب شدن همسر لوط خبر داشتند و او رااز نجات یافتگان نمی دانستند.
لننجّینّه و أهله إلاّ امرأته کانت من الغـبرین
«غابر» ماندنِ پس از سپری شدن چیزی است که با او بوده است (مفردات راغب)
8 - داشتن رابطه خانوادگی با پیامبری از پیامبران الهی، انسان را از عذاب نجات نمی دهد.
لننجّینّه و أهله إلاّ امرأته کانت من الغـبرین
9 - عذاب قوم لوط، عذابی فراگیر همه ساکنان شهر بود.
لننجّینّه و أهله إلاّ امرأته کانت من الغـبرین
«لننجّینّه» در مقابل «کانت من الغابرین» است و نشان می دهد که نجات از عذاب، در گرو خروج از شهر بوده و عذاب، به گونه ای بوده است که تمام ساکنان شهر را فرا می گرفته است.
10 - همسر لوط، از زمره کافران بود و به او ایمان نیاورد.
لننجّینّه و أهله إلاّ امرأته کانت من الغـبرین
11 - زن، استقلال رأی دارد و خود مسؤول اعمال اش در پیش گاه خداوند است.
إلاّ امرأته کانت من الغـبرین
ابراهیم(ع)
ابراهیم(ع) و قوم لوط 4; اطمینان به ابراهیم(ع) 5; گفتگوی ابراهیم(ع) با ملائکه 2; محدوده علم ابراهیم(ع) 4; نگرانی ابراهیم(ع) 1، 2
انبیا
خویشاوندی با انبیا 8
زن
استقلال فکری زن 11; مسؤولیت زن 11
عذاب
نجات از عذاب 8
قوم لوط
تاریخ قوم لوط 7، 9; عذاب قوم لوط 1، 7; عمومیت عذاب قوم لوط 9
کافران 10
لوط(ع)
ایمان خویشاوندان لوط(ع) 6; عذاب همسر لوط(ع) 7; قصه لوط(ع) 1، 2، 5; کفر همسر لوط(ع) 10; مؤمنان به لوط(ع) 6; نجات خانواده لوط(ع) از عذاب 5; نجات لوط(ع) از عذاب 5; نگرانی برای لوط(ع) 1، 2
ملائکه
علم ملائکه عذاب 3، 7; ملائکه عذاب 1، 2، 5