رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا الْعَزیزُ الْغَفَّارُ

خداوندگار آسمان ها و زمین و آنچه میان آن دو هست که عزّتمند و بسیار آمرزنده است.

 

1 - خداوند، مالک و مدبر جهان هستی (آسمان ها، زمین و...)

 

ربّ السموت و الأرض

 

2 - جهان هستی، در حال حرکت به سوی کمال است.

 

ربّ السموت و الأرض و ما بینهما

«ربّ» به معنای تربیت کردن است و تربیت ایجاد حالتی در شیء پس از حالت قبل است تا آن گاه که به حد تمام و کمال برسد (مفردات راغب). این معنا حکایت از حرکت تکاملی دارد. گفتنی است که کلمه «ربّ»، مشترک لفظی میان وصف و مصدر می باشد و در این آیه، معنای وصفی آن مراد است.

 

3 - تنها مالک و مدبر جهان هستی، شایسته عبادت است.

 

و ما من إلـه إلاّ اللّه ... ربّ السمـوت و الأرض و ما بینهما

توصیف خداوند به، مالک و مدبر هستی بودن ـ پس از بیان یکتایی او در معبودیت ـ می تواند گویای برداشت یاد شده باشد.

 

4 - جهان، متشکل از آسمان های متعدد

 

ربّ السمـوت

 

5 - وجود پدیده هایی در فاصله میان آسمان ها و زمین

 

ربّ السمـوت و الأرض و ما بینهما

 

6 - خداوند، عزیز (پیروز و شکست ناپذیر) و غفور (بسیار آمرزنده) است.

 

العزیز الغفّـر

آسمان

تعدد آسمان ها 4; مالک آسمان ها 1; مدبر آسمان ها 1

آفرینش

تکامل آفرینش 2; مالک آفرینش 1، 3; مدبر آفرینش 1، 3

اسماوصفات

عزیز 6; غفور 6

الوهیت

ملاک الوهیت 3

جهان بینی

جهان بینی توحیدی 2

خدا

مالکیت خدا 1

زمین

مالک زمین 1; مدبر زمین 1

فضا

موجودات فضا 5

معبودراستین

ربوبیت معبودراستین 3; مالکیت معبودراستین 3