وَیَضِیقُ صَدْرِی وَلَا یَنطَلِقُ لِسَانِی فَأَرْسلْ إِلَی هَارُونَ

و سینه ام [از این مأموریّت] تنگی می کند و زبانم روان نمی شود، پس [فرشته وحی را] به سوی هارون بفرست [که مرا یاری کند].

 

1 - تردید موسی(ع) در توانایی خویش برای رسالت، از ناحیه کمی سعه صدر و گویا نبودن زبانش

 

و یضیق صدری و لاینطلق لسانی

«ضیق صدر» مقابل «سعه صدر» و «انطلاق لسان» (رها بودن زبان) کنایه از فصاحت بیان است.

 

2 - اهمیت سعه صدر و فصاحت بیان، در کار رهبری و هدایت جامعه

 

و یضیق صدری و لاینطلق لسانی

 

3 - درخواست موسی(ع) از خداوند درباره همراهی و همیاری برادرش (هارون) با وی در امر رسالت

 

قال ربّ ... فأرسل إلی هـرون

 

4 - هارون(ع)، فردی شایسته در نظر موسی(ع) برای همراهی با وی در ایفای نقش رسالت

 

فأرسل إلی هـرون

 

5 - تنافی نداشتن رسالت الهی با وجود بعضی کمبودهای قابل جبران به وسیله داشتن یاور

 

قال ربّ ... و یضیق صدری و لاینطلق لسانی فأرسل إلی هـرون

 

6 - از دست دادن بردباری در برابر مخالفان، زمینه ساز فروهشتن گفتار بایسته و مؤثر با آنان

 

إنّی أخاف أن یکذّبون . و یضیق صدری و لاینطلق لسانی

تقدم «أخاف أن یکذّبون» بر «یضیق صدری» و تقدم این بر «لاینطلق لسانی» می تواند حاکی از تقدم عینی و تأثیر تکذیب در ضیق صدر و نیز تأثیر این در عدم انطلاق زبان باشد.

 

7 - رسولان الهی مجاز به اظهار نظر در پیشگاه الهی درباره امور رسالت خویش

 

قال ربّ ... فأرسل إلی هـرون

 

8 - باید به هنگام پذیرش مسؤولیت های محوله، تمامی مشکلات، کاستی ها و پی آمدهای آنها را با مقام بالاتر در میان گذاشت.

 

و إذ نادی ربّک موسی أن ائت القوم الظـلمین... قال ربّ إنّی أخاف أن یکذّبون . و یضیق صدری و لاینطلق لسانی

انبیا

اختیارات انبیا 7; انبیا و نقص 5; گفتگوی انبیا با خدا 7; وزیر انبیا 5

رهبران

شرح صدر رهبران 2; فصاحت رهبران 2

سخن

زمینه بی تأثیری سخن 6

عجله

آثار عجله 6

مخالفان

روش برخورد با مخالفان 6

مسؤولیت

آداب قبول مسؤولیت 8

مشکلات

اهمیت بیان مشکلات 8

موسی(ع)

اقرار موسی(ع) 1; دعای موسی(ع) 3; شک موسی(ع) 1; ضیق صدر موسی(ع)1; لکنت موسی(ع) 1; موسی(ع) و هارون(ع) 4

هارون(ع)

درخواست همراهی هارون(ع) 3; فضایل هارون(ع) 4