فَاعْبُدُوا مَا شئْتُم مِّن دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخَاسرِینَ الَّذینَ خَسرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِیهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَلَا ذَلِکَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبینُ

پس آنچه را غیر از او می خواهید بپرستید، بگو: همانا خسارت دیدگانِ واقعی کسانی اند که سرمایه [عمر ]خود و خانواده شان را [در] روز قیامت تباه شده می بینند، هان! این است آن خسارت نمایان.

 

1 - ناراحتی پیامبر(ص)، از مشرکان و تهدید آنان به سرنوشت شوم و عذاب الهی

 

قل اللّه أعبد ... فاعبدوا ما شئتم من دونه

امر «فاعبدوا ما شئتم من دونه» برای تهدید و نشانگر شدت غضب و ناراحتی پیامبر(ص) از کافران و مشرکان است.

 

2 - یأس و ناامیدی پیامبر(ص)، از هدایت مشرکان در مرحله نخست رسالت خویش

 

فاعبدوا ما شئتم من دونه

برداشت یاد شده با توجه به امر تهدیدی «فاعبدوا...» و مکی بودن این سوره و آیات مورد بحث است.

 

3 - مشرکان و کافران در عرصه قیامت، سرمایه عمر خود را تباه شده می بینند و خویش را از حمایت خانواده شان، محروم می یابند.

 

قل إنّ الخـسرین الذین خسروا أنفسهم و أهلیهم یوم القیـمة

مقصود از «أنفس» سرمایه های عمر و مراد از «أهل» خانواده می باشد. بر این اساس خسارت نفس، به معنای تباه ساختن و بهره کافی نگرفتن از سرمایه عمر است. خسارت اهل نیز به معنای از کف دادن حمایت خانواده و بهره نجستن از آنان می باشد. گفتنی است برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که مخاطبان آیه شریفه کافران و مشرکان هستند.

 

4 - آیین شرک و عبادت غیرخدا، مایه خسارت و از کف دادن سرمایه عمر آدمی و محرومیت از بهره های بایسته از خانواده در عرصه قیامت

 

فاعبدوا ما شئتم من دونه قل إنّ الخـسرین الذین خسروا أنفسهم و أهلیهم یوم القیـمة

 

5 - کسانی که سرمایه عمر خویش و بهره های بایسته از خانواده خود را از دست بدهند، در قیامت از زیانکاران واقعی محسوب خواهند شد.

 

إنّ الخـسرین الذین خسروا أنفسهم و أهلیهم یوم القیمه

 

6 - سرمایه عمر و بهره از خانواده، سرمایه کمال و سعادت آدمی است.

 

إنّ الخـسرین الذین خسروا أنفسهم و أهلیهم یوم القیـمة

 

7 - سرمایه های وجودی انسان، ارزشمندترین سرمایه ها است.

 

الذین خسروا أنفسهم و أهلیهم

خداوند سرمایه هایی از قبیل مال، علم و... را ذکر نفرموده و سرمایه عمر را بر سرمایه خانواده مقدم داشته است. از این نکته می توان برداشت یاد شده را به دست آورد.

 

8 - تباه کردن سرمایه عمر و از کف دادن بهره از خانواده، خسرانی روشن و تردیدناپذیر

 

الذین خسروا أنفسهم و أهلیهم یوم القیـمة ألا ذلک هو الخسران المبین

 

9 - تشویق و ترغیب خداوند به بهره گرفتن درست تر و هر چه بیشتر از سرمایه عمر خود و خانواده، در جهت کمالات معنوی و سعادت اخروی

 

الذین خسروا أنفسهم و أهلیهم یوم القیـمة ألا ذلک هو الخسران المبین

 

10 - قیامت، صحنه بروز و ظهور سعادت واقعی و سودبخشی و یا خسارت آفرینی عمر آدمی

 

إنّ الخـسرین الذین خسروا أنفسهم و أهلیهم یوم القیـمة ألا ذلک هو الخسران المبین

ارزشها: 7

انسان:

ارزش عمر انسان ها 7; اهمیت عمر انسان ها 6

خانواده:

آثار انحطاط خانواده 5; عوامل انحطاط خانواده 8

خدا:

تشویقهای خدا 9

زیان:

زیان اخروی 10; عوامل زیان اخروی 4

سعادت:

زمینه سعادت اخروی 9; سعادت اخروی 10; عوامل سعادت 6

شرک:

آثار شرک 4

عبادت:

آثار عبادت غیرخدا 4

عذاب:

تهدید به عذاب 1

عمر:

آثار اخروی عمر 10; آثار تباهی عمر 5، 8; بهره مندی از عمر 9; عوامل تباهی عمر 4

فرجام:

تهدید به فرجام شوم 1

قیامت:

ظهور حقایق در قیامت 3، 10; ویژگیهای قیامت 10

کافران:

تباهی عمر کافران 3; کافران در قیامت 3

محمد(ص):

اندوه محمد(ص) 1; یأس محمد(ص) 2

مشرکان:

تباهی عمر مشرکان 3; تهدید مشرکان 1; مشرکان در قیامت 3

یأس:

یأس از هدایت مشرکان 2