وَالَّذینَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَن یَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَی اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَی فَبَشِّرْ عِبَاد

و کسانی که از پرستش طاغوت اجتناب کنند و به سوی خدا بازگردند مژده باد آنان را، پس به بندگانم مژده بده.

 

1 - پرهیز از عبادت و اطاعت طاغوت ها و سردمداران کفر و شرک، از اوصاف مؤمنان و بندگان خالص خدا

و الذین اجتنبوا الطـغوت أن یعبدوها

«طاغوت» در اصل به هر متجاوز و رئیس گمراه گر گفته می شود. این کلمه در قرآن، هم به این معنا آمده و هم در بت و صنم به کار رفته است. چنانچه این واژه در آیه شریفه در معنای نخست به کار رفته باشد، مقصود از عبادت (أن یعبدوها) اطاعت خواهد بود. گفتنی است آیه شریفه درصدد توصیف مؤمنان و بندگان خالص خداوند است (که از آیات بعد نیز قابل استفاده است).

 

2 - لزوم اجتناب از عبادت طاغوت و اطاعت از سردمداران ضلالت

و الذین اجتنبوا الطـغوت أن یعبدوها

 

3 - عبادت طاغوت و اطاعت از سردمداران گمراهی، شرک است.

و الذین اجتنبوا الطـغوت أن یعبدوها

برداشت یاد شده به خاطر این نکته است که آیه شریفه در توصیف مؤمنانی است که در برابر مشرکان قرار داشته و در عقیده مخالف آنان می باشند.

 

4 - توبه و بازگشت به خدا، از اوصاف مؤمنان و بندگان خالص خداوند است.

و أنابوا إلی اللّه

«إنابة» (مصدر «أنابوا») به معنای رجوع است و «أنابوا إلی اللّه»; یعنی، بازگشت به خدا با توبه و اخلاص (مفردات راغب).

 

5 - کسانی که از عبادت طاغوت و اطاعت سردمداران ضلالت، پرهیز کرده و به خدا روی آورند و توبه کنند، شایسته بشارت الهی اند.

و الذین اجتنبوا الطـغوت أن یعبدوها و أنابوا إلی اللّه لهم البشری

 

6 - سعادت و نیک بختی انسان در عرصه دنیا و آخرت، در گرو اجتناب از عبادت طاغوت و اطاعت سردمداران ضلالت و توبه و روی کرد به خداوند است.

و الذین اجتنبوا الطـغوت ... لهم البشری

مقصود از بشارت در آیه شریفه، بشارت به بهشت و سعادت بشری است.

 

7 - اجتناب از عبادت طاغوت و اطاعت از سران ضلالت، شرط توبه و رویکرد به خداوند است.

و الذین اجتنبوا الطـغوت أن یعبدوها و أنابوا إلی اللّه

تقدم طرح مسأله اجتناب از طاغوت، بر موضوع توبه و رویکرد به خداوند، می تواند گویای برداشت بالا باشد.

 

8 - عبادت طاغوت و اطاعت از سران ضلالت، مانع توبه و باریافتن به درگاه الهی است.

و الذین اجتنبوا الطـغوت أن یعبدوها و أنابوا إلی اللّه

 

9 - پیامبر(ص)، مأمور ابلاغ بشارت خداوند به بندگان خالص او است.

فبشّر عباد

کلمه «عباد» به ضمیر متکلم اضافه شده است; ولی در کلام حذف گردیده و تقدیر آن «عبادی» است.

 

10 - «انذار و تبشیر»، «بیم دادن و امیدبخشیدن» و «تشویق و تهدید»، از روش های تربیتی قرآن

لهم من فوقهم ظلل من النار ... ذلک یخوّف اللّه به عباده ... لهم البشری فبشّر عباد

اطاعت:

آثار اطاعت از رهبران گمراهی 3، 8

بازگشت به خدا: 4

آثار بازگشت به خدا 6; شرایط بازگشت به خدا 7; موانع بازگشت به خدا 8

بندگان خدا:

بشارت به بندگان خدا 9; صفات بندگان خدا 1، 4

تائبان:

فضایل تائبان 5

تربیت:

روش تربیت 10

توبه:

آثار توبه 6; شرایط توبه 7; موانع توبه 8

خدا:

بشارتهای خدا 5، 9

رهبران:

آثار اجتناب از رهبران گمراهی 6; اجتناب از رهبران شرک 1; اجتناب از رهبران کفر 1; اجتناب از رهبران گمراهی 2، 7; فضایل معرضان از رهبران گمراهی 5

سعادت:

زمینه سعادت اخروی 6; زمینه سعادت دنیوی 6

شرک:

اجتناب از شرک 2; موارد شرک 3

طاغوت:

آثار اجتناب از طاغوت 6; اجتناب از طاغوت 1، 2، 7; فضایل معرضان از طاغوت 5

عبادت:

آثار اجتناب از عبادت طاغوت 5; آثار عبادت طاغوت 3، 8

قرآن:

انذارهای قرآن 10; بشارتهای قرآن 10

مؤمنان:

تبری مؤمنان 1; توبه مؤمنان 4; صفات مؤمنان 1، 4

محمد(ص):

رسالت محمد(ص) 9