وَإِذْ قَالُواْ اللَّهُمَّ إِن کَانَ هَـذَا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِندکَ فَأَمْطِرْ عَلَیْنَا حِجَارَةً مِّنَ السَّمَاء أَوِ ائْتِنَا بعَذَابٍ أَلِیمٍ

و [یاد کن] وقتی را که گفتند: خدایا، اگر این قرآن همان حقّ از جانب تو است، برما از آسمان سنگ بباران یا عذابی دردناک برای ما بیاور.

 

1 کافران مکه از خداوند خواستند چنانچه قرآن حقیقتی از جانب اوست، آنان را سنگباران کند و یا عذاب دردناک دیگری بر آنان فروفرستد.

و إذ قالوا ... فأمطر علینا حجارة

 

2 نابحق جلوه دادن قرآن با درخواست عذاب از درگاه خدا، از حیله های کافران مکه در مبارزه با قرآن و رسالت پیامبر(ص)

و یمکرون ... و إذ قالوا اللّهم ... فأمطر علینا حجارة من السماء

برخی در توجیه عذاب خواهی کافران (فامطر علینا ... ) چنین گفته اند که آنان برای فریب دیگران و یا اقناع خویش این نفرین را در حق خود روا داشتند تا با اجابت نشدن آن، خویشتن را در انکار قرآن و حقانیت رسالت پیامبر(ص) محق بشمارند. آیه قبل که سخن از مکر کافران داشت، می تواند تأییدی برای این نظریه باشد.

 

3 قرآن، کتابی سراسر حق و نازل شده از جانب خداوند

إ کان هذا هو الحق من عندک

 

4 کافران مکه مردمانی لجوج و دارای عنادی خاص در برابر رسالت پیامبر(ص) و حقانیت قرآن

فأمطر علینا حجارة من السماء أو ائتنا بعذاب ألیم

 

5 کافران مکه معتقد به تأثیر دعا به درگاه خدا برای تحقق بخشی به درخواستهای آنان

اللّهم إن کان هذا هو الحق من عندک فأمطر علینا حجارة

 

6 کافران مکه معتقد به خدا و معتقد به تأثیر او در جهان هستی

و إذ قالوا اللّهم إن کان هذا هو الحق من عندک فأمطر علینا حجارة من السماء

 

7 موضعگیری خصمانه کافران و مشرکان در قبال پیامبر، علی رغم اعتقادشان به خدا

و إذ قالوا اللّهم إن کان هذا هو الحق من عندک فأمطر علینا حجارة

 

8 عناد و لجاجت آدمی در برابر حق تا مرز رضایت به نابودی خویش و گرفتار شدن به عذابهای الهی

اللّهم إن کان هذا هو الحق من عندک فأمطر علینا حجارة ... أو ائتنا بعذاب ألیم

انسان:

شدت لجاجت انسان 8

ایمان:

به خدا 7

حق:

دشمنی با حق 8

خدا:

عذاب خدا 8

خواسته ها:

روش تحصیل خواسته ها 5

دعا:

اهمیت دعا 5

سنگباران:

درخواست سنگباران 1

عذاب:

درخواست عذاب 1، 2

قرآن:

حقانیت قرآن 1، 2، 3، 4 ; دشمنان قرآن 4 ; مبارزه با قرآن 2 ; نزول قرآن 3

کافران:

عقیده کافران 7 ; کافران و محمد(ص) 7 ; موضعگیری کافران 7

کافران مکه:

توطئه کافران مکه 2 ; خواسته کافران کافران مکه 1، 2، 5 ; دشمنی کافران مکه 4 ; عقیده کافران مکه 5، 6 ; کافران مکه و خدا 6 ; کافران مکه و دعا 5 ; کافران مکه و قرآن 1، 2، 4 ; کافران مکه و محمد(ص) 4 ; لجاجت کافران مکه 4

محمد(ص):

دشمنان محمد(ص) 4 ; مبارزه با محمد(ص) 2

مشرکان:

عقیده مشرکان 7 ; مشرکان و محمد(ص) 7 ; موضعگیری مشرکان 7

هلاکت:

رضایت به هلاکت 8