فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَاعْبُدُوا
پس برای خدا سجده کنید و او را بپرستید.
1 - فرمان الهی، به سجده و سرنهادن خلق، به درگاه بندگی و عبادت او
فاسجدوا للّه و اعبدوا
2 - گرایش به عبادت و سجده در برابر خداوند، نتیجه ضروری ایمان به وحی و قیامت
أزفت الأزفة ... أفمن هـذا الحدیث تعجبون ... فاسجدوا للّه و اعبدوا
«فای تفریع» در آیه شریفه می رساند که سجده و عبادت برای خداوند، در پی باور داشتن قیامت و مفاهیم وحی، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.
3 - سجده، نمود بارز کرنش در برابر خداوند و اظهار عبودیت و بندگی در پیشگاه او
فاسجدوا للّه و اعبدوا
با توجه به این که سجده، خود نوعی عبادت است، اختصاص به ذکر یافتن آن نشانگر مطلب بالا است.
4 - توجه به تدبیر و قدرت الهی در نظام هستی، مقتضی خضوع و سجود انسان در برابر آفریدگار آن
و أنّ إلی ربّک المنتهی ... فاسجدوا للّه و اعبدوا
5 - اهل سجده و عبادت به درگاه خداوند، مبرا از سرمستی، غرور و لهو
و تضحکون و لاتبکون . و أنتم سـمدون . فاسجدوا للّه واعبدوا
از این که در آیات پایانی سوره، سرمستی و لغوگرایی، قطب مخالف سجده و عبادت معرفی شده است، مطلب بالا استفاده می شود.
6 - اهل عبادت برای خداوند، برخوردار از حمایت های او در مراحل هولناک قیامت
لیس لها من دون اللّه کاشفة ... فاسجدوا للّه و اعبدوا
چنانچه «کاشفة» در آیات پیشین، به معنای گشاینده سختی ها باشد، از ارتباط این آیه با «لیس لها...» می توان به مطلب بالا پی برد.
ایمان
آثار ایمان به قیامت 2; آثار ایمان به وحی 2
حمایت خدا
مشمولان حمایت خدا 6
خدا
اوامر خدا 1; زمینه خضوع بر خدا 4; عبودیت خدا 3
ذکر
آثار ذکر تدبیر خدا 4; آثار ذکر قدرت خدا 4
ساجدان
تنزیه ساجدان 5; ساجدان و تکبر 5; ساجدان و سرمستی 5; ساجدان و لهو 5; فضایل ساجدان 5
سجده
حقیقت سجده 3; زمینه سجده بر خدا 4; سجده بر خدا 1، 2
عابدان
تنزیه عابدان 5; حامی عابدان 6; عابدان و تکبر 5; عابدان و سرمستی 5; عابدان و لهو 5; فضایل عابدان 5
عبادت
زمینه عبادت 2
عبودیت
نشانه های عبودیت 3
قیامت
اهوال قیامت 6