وَقَوْمَ نُوحٍ مِّن قَبْلُ إِنَّهُمْ کَانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَأَطْغَی

و قوم نوح را پیش تر [نابود کرد] همانا آنان خود ظالم تر و یاغی تر بودند.

 

1 - قوم نوح، قومی هلاک شده به اراده خداوند، قبل از عاد و ثمود

 

و أنّه أهلک عادًا ... و ثموداْ ... و قوم نوح من قبل

 

2 - قوم نوح، مردمی ظالم تر و طغیانگرتر از قوم عاد و ثمود

 

عادًا ... و ثموداْ ... و قوم نوح ... کانوا هم أظلم و أطغی

برداشت یاد شده بنابراین نکته است که ضمیر «هم» به قوم نوح باز گردد و «أظلم» و «أطغی» بودن قوم نوح، در مقیاس قوم عاد و ثمود سنجیده شده باشد.

 

3 - ظلم و طغیان، از عوامل هلاکت ملت ها و اقوام

 

و أنّه أهلک ... و قوم نوح ... هم أظلم و أطغی

برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که عبارت «إنّهم کانوا هم أظلم و أطغی» در مقام تعلیل برای «أهلک» می باشد.

 

4 - عاد و ثمود و قوم نوح، دارای ظلم و طغیانی فزون تر از دیگر اقوام نابود شده تاریخ

 

إنّهم کانوا هم أظلم و أطغی

بنابراین که ضمیر «هم» به قوم عاد و ثمود و نوح بازگردد، برداشت بالا استفاده می شود.

اقوام پیشین

تاریخ اقوام پیشین 1، 4; عوامل هلاکت اقوام پیشین 3

خدا

اراده خدا 1

طغیان

آثار طغیان 3; مراتب طغیان 4

ظلم

آثار ظلم 3; مراتب ظلم 4

قوم ثمود

تاریخ قوم ثمود 1، 2، 4; طغیانگری قوم ثمود 4; ظلم قوم ثمود 4; هلاکت قوم ثمود 1

قوم عاد

تاریخ قوم عاد 1، 2، 4; طغیانگری قوم عاد 4; ظلم قوم عاد 4; هلاکت قوم عاد 1

قوم نوح

تاریخ قوم نوح 1، 2، 4; طغیانگری قوم نوح 4; ظلم قوم نوح 4; منشأ هلاکت قوم نوح 1; وقت هلاکت قوم نوح 1