تفسیر آیات قرآن کریم – سوره الماعون– آیه2– کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

فَذَلِکَ الَّذی یَدُعُّ الْیَتِیمَ

او همان است که یتیم را با تندی می راند.

1 - پرخاش به یتیمان و راندن آنان از نزد خود، از کسی سرمی زند که جزای آخرت را دروغ می پندارد.

فذلک الذی یدعّ الیتیم

«ذلک»، اشاره به کسی است که آیه قبل او را تکذیب کننده روز جزا معرفی کرد. «دَعٌّ» (مصدر «یَدُعُّ»)، به معنای دور ساختن با خشونت است (قاموس). تعبیر «ذلک الذی...» ـ که مبتدای معرفه در کنار خبر معرفه ای قرار گرفته که بر جنس دلالت دارد ـ بیانگر حصر است.

2 - پرخاش به یتیمان و از خود راندن آنان، رفتاری نکوهیده است.

فذلک الذی یدعّ الیتیم

3 - پذیرش و نوازش، بالاترین نیاز یتیمان است.

فذلک الذی یدعّ الیتیم

4 - ترش رویی در برابر یتیمان و رد خواسته های آنان، دورسازنده انسان از قرب به خداوند است.

فذلک

«ذلک»، اسم اشاره ای است که برای دور به کار می رود و در آیه شریفه یا برای تحقیر به کار رفته و یا نشانگر دوری از خداوند است.

5 - توجّه به سقوط اخلاقی منکران معاد، تا حد خشونت با یتیمان، مایه پرهیز از تکذیب آخرت است.

فذلک الذی یدعّ الیتیم

6 - یتیم نوازی، لازمه پذیرش روز جزا و نشانه کام یابی در آن است.

یکذّب بالدین . فذلک الذی یدعّ الیتیم

آخرت

موانع تکذیب آخرت 5

ایمان

نشانه های ایمان به قیامت 6

تقرب

موانع تقرب 4

ذکر

آثار ذکر انحطاط مکذبان معاد 5

عمل

عمل ناپسند 2

قیامت

غضب مکذبان قیامت 5

کیفر

صفات مکذبان کیفر اخروی 1

یتیم

آثار ترشرویی با یتیم 4; آثار رد خواسته های یتیم 4; زمینه طرد یتیم 1; غضب بر یتیم 5; محبت به یتیم 3; ناپسندی طرد یتیم 2; ناپسندی غضب بر یتیم 2; نیازهای معنوی یتیم 3

یتیم نوازی

آثار یتیم نوازی 6