إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ

همانا تقواپیشگان در میان باغ ها و نهرهایی قرار دارند.

 

1 - استقرار حتمی تقواپیشگان، در باغ های پر درخت و کنار نهرهای بهشت

 

إنّ المتّقین فی جنّـت و نهر

«جنّة» (مفرد «جنّات») به باغ پوشیده شده از درختان گفته می شود.

 

2 - تقوا، جوهره ارزش های معنوی انسان

 

إنّ المتّقین فی جنّـت و نهر

از این که مؤمنان به جای هر وصف دیگری متصف به صفت «المتقین» شده اند، مطلب بالا استفاده می شود.

 

3 - باغ ها و نهرهای بهشتی، پاداش عملکرد خود متقین

 

و کلّ شیء فعلوه ... إنّ المتّقین فی جنّـت و نهر

از ارتباط این آیه با آیات پیشین ـ که در زمینه نقش مؤثر عمل در پاداش و کیفر انسان بود، مطلب بالا استفاده می شود.

 

4 - انسان در حیات اخروی، دارای تمایلات و لذت های مادی

 

إنّ المتّقین فی جنّـت و نهر

از این که خداوند وعده به «جنّات» و «نهر» داده است، استفاده می شود که انسان در آخرت نیز از مظاهر طبیعی لذت خواهد برد.

 

5 - «عن ابن عباس قال: قال: رسول اللّه(ص) النهر الفضاء و السعة لیس بنهر جار;(1)

 

از ابن عباس روایت شده که رسول خدا(ص) فرمود: مراد از نهر [در این آیه] فضا و وسعت است [و] نهر جاری مراد نیست».

ارزشها

ملاک ارزشها 2

انسان

تمایلات اخروی انسان ها 4; لذایذ اخروی انسان ها 4

بهشت

باغهای بهشت 1، 3; مراد از نهرهای بهشت 5; نهرهای بهشت 1، 3

تقوا

ارزش تقوا 2

حیات

ویژگیهای حیات اخروی 4

روایت 5

لذایذ

لذایذ مادی اخروی 4

متقین

پاداش متقین 3; فضایل متقین 1; متقین در بهشت 1، 3

پی نوشت ها :

1. الدرّالمنثور، ج 7، ص 687.