تفسیر آیات قرآن کریم- سوره القمر – آیه 19 – کتاب تفسیر راهنما – تالیف آیت الله هاشمی رفسنجانی

إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ رِیحًا صَرْصَرًا فِی یَوْمِ نَحْسٍ مُّسْتَمِرٍّ

همانا ما بادی سرد و سخت را در زمانی پیوسته شوم بر آنان فرستادیم;

1 - عذاب قوم عاد، به وسیله وزش بادی بسیار شدید و سرد

إنّا أرسلنا علیهم ریحًا صرصرًا

«صرصر» در وصف باد آورده می شود و آن بادی است که سخت زوزه بکشد یا بسیار سرد باشد (قاموس المحیط).

2 - عوامل طبیعی، در خدمت اراده الهی، برای کیفر اقوام حق ستیز

فکیف کان عذابی ... إنّا أرسلنا علیهم ریحًا صرصرًا

3 - روزهای عذاب قوم عاد، روزهایی شوم و بس دردناک برای ایشان

إنّا أرسلنا علیهم ریحًا صرصرًا فی یوم نحس مستمرّ

با توجه به این که مدت زمان وزش باد بر قوم عاد در سوره «حم سجده» چند روز و در سوره «حاقه» هفت شب و هشت روز یاد شده است; باید گفت که واژه «یوم» در این جا، به معنای یک روز نیست; بلکه ترسیم گر مدتی از زمان است که با چند روز سازگار می باشد.

4 - نابودی قوم عاد، همراه با دشواری ها و سختی های مستمر; و نه مقطعی و زودگذر

إنّا أرسلنا علیهم ریحًا صرصرًا فی یوم نحس مستمرّ

برداشت یاد شده با توجه به توصیف «یوم نحس» با وصف «مستمرّ»، استفاده می شود.

5 - «عن أبی جعفر(ع) ... ان للّه عزّوجلّ جنوداً من ریاح یعذّب بها من یشاء ممّن عصاه ... و لکلّ ریح منهنّ اسم أما تسمع قوله تعالی «...إنّا أرسلنا علیهم ریحاً صرصراً...»;(1)

از امام باقر(ع) روایت شده: ...برای خداوند لشگریانی از بادها هستند که با آنها هر که را بخواهد ـ از کسانی که او را عصیان کرده ـ عذاب می کند و برای هر بادی از آنها نامی است آیا نشنیده ای سخن خداوند را که فرموده «...إنّا أرسلنا علیهم ریحاً صرصراً...».»

6 - «[فی المجمع] و قیل: إنّه کان فی یوم الأربعا فی آخر الشهر... عن علی(ع);(2)

در مجمع البیان آمده است: گفته شده که عذاب قوم عاد، در روز چهارشنبه در آخر ماه بوده است... و این مطلب از امام علی(ع) روایت شده است».

7 - «عن أبی عبداللّه(ع) فی قوله تعالی «فی یوم نحس مستمر» قال کان القمر منحوساً بزحل;(3)

از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند تعالی «فی یوم نحس مستمرّ» روایت شده [درآن روز] ماه به وسیله زحل منحوس شده بود».

چهارشنبه

نحوست چهارشنبه 6

حق

کیفر حق ستیزان 2

خدا

مجاری اراده خدا 2

روایت 5، 6، 7

روز

عوامل نحوست روز ها 7

عذاب

ابزار عذاب 1، 5; عذاب با باد 5; عذاب با باد سرد 1; عذاب با باد شدید 1

عوامل طبیعی

نقش عوامل طبیعی 2

قوم عاد

تداوم عذاب قوم عاد 4; روز عذاب قوم عاد 6; شدت عذاب قوم عاد3; عذاب قوم عاد 1; نحوست روزهای عذاب قوم عاد 3; ویژگیهای عذاب قوم عاد 4

کیفر

ابزار کیفر 2

پی نوشت ها :

1. کافی، ج 8، ص 91، ح 63; نورالثقلین، ج 5، ص 181، ح 21.

2. مجمع البیان، ج 9، ص 287; نورالثقلین، ج 5، ص 181، ح 23.

3. بحارالأنوار، ج 55، ص 251، ح 37.