أَمْ تَأْمُرُهُمْ أَحْلَامُهُم بهَذَا أَمْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ

یا مگر عقل هایشان این دستور را به آنان می دهد یا [نه ]آنان قومی طغیانگراند؟

 

1 - تهمت ها و ادعاهای کافران علیه پیامبر(ص)، به دور از عقل و منطق

 

أم تأمرهم أحلـمهم بهـذا

«أم» در «أم تأمرهم» منقطعه و جمله ـ به تقدیر استفهام ـ استفهام انکاری است. «احلام» معادل عقول است; یعنی، «أم تأمرهم عقولهم». مقصود این است که ایشان تحت تأثیر عقل علیه پیامبر(ص) موضع گیری نمی کنند; بلکه طغیان و سرکشی است که آنان را به این کار وامی دارد.

 

2 - اهل عقل و اندیشه، تسلیم در مقابل پیام وحی; و نه در ضدیت با آن

 

أم تأمرهم أحلـمهم بهـذا

استفهام انکاری، می رساند که خردمندان واقعی، هرگز مردم را به ستیزه با پیام وحی دعوت نمی کنند.

 

3 - آرزومندان نابودی اسلام و پیامبر(ص)، مردمی طغیانگر و حق ستیز

 

نتربّص به ریب المنون ... أم تأمرهم أحلـمهم بهـذا أم هم قوم طاغون

 

4 - طغیان و سرکشی، عامل اصلی رویارویی کافران علیه پیامبر(ص) و آرزوی خاموشی پیام وحی

 

نتربّص به ریب المنون ... أم هم قوم طاغون

اسلام

حق ستیزی دشمنان اسلام 3; طغیانگری دشمنان اسلام 3

ایمان

ایمان به وحی 2

عاقلان

انقیاد عاقلان 2; فضایل عاقلان 2

کافران

آثار طغیانگری کافران 4; بی منطقی ادعاهای کافران 1; بی منطقی تهمتهای کافران 1; دشمنی کافران 4

محمد(ص)

بی منطقی تهمت به محمد(ص) 1; حق ستیزی دشمنان محمد(ص) 3; طغیانگری دشمنان محمد(ص) 3; عوامل دشمنی با محمد(ص) 4

وحی

عوامل دشمنی با وحی 4