تُؤْمِنُونَ باللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُجَاهِدُونَ فِی سَبیلِ اللَّهِ بأَمْوَالِکُمْ وَأَنفُسکُمْ ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ

به خدا و رسولش ایمان می آورید و در راه خداوند با نیروهای مالی و بدنی خود جهاد می کنید؟ این برای شما بهتر است اگر بدانید.

 

1 - ایمان، دارای مراتب و مراحل است.

 

یـأیّها الذین ءامنوا ... تؤمنون باللّه و رسوله

معنای «آمنوا» در آیه قبل، با معنای «تؤمنون» در این آیه مسلّماً متفاوت است; و گرنه تحصیل حاصل خواهد بود. بنابراین «آمنوا» ناظر به یک مرتبه (مرتبه نخست) از ایمان است و «تؤمنون» به مراتب دیگر آن اشاره دارد.

 

2 - مؤمنان، باید بر ایمان خویش به خدا و رسول او پایدار باشند.

 

یـأیّها الذین ءامنوا... تؤمنون باللّه و رسوله

فعل مضارع «تؤمنون» افاده استمرار می کند و بیانگر آن است که ایمان های مقطعی و متزلزل، فاقد ارزش است.

 

3 - ایمان های متزلزل و مقطعی، فاقد ارزش در پیشگاه خداوند

 

یـأیّها الذین ءامنوا ... تؤمنون باللّه و رسوله

 

4 - حضرت محمد(ص)، رسول خدا و پیام آور از جانب او

 

تؤمنون باللّه و رسوله

 

5 - لزوم جهاد پیوسته و مستمر در راه خداوند

 

و تجـهدون فی سبیل اللّه

فعل مضارع «تجاهدون» دلالت بر استمرار دارد.

 

6 - ایمان پایدار به خدا و پیامبر(ص) و جهاد پیوسته و مستمر در راه خدا، تجارتی بس سودمند و بزرگ

 

هل أدلّکم علی تجـرة ... تؤمنون باللّه و رسوله و تجـهدون فی سبیل اللّه

 

7 - ایمان استوار به خدا و رسول او و جهاد در راه خدا، رهایی بخش انسان از عذاب دردناک الهی

 

تنجیکم من عذاب ألیم . تؤمنون باللّه و رسوله و تجـهدون فی سبیل اللّه

 

8 - ارزش جهاد، به این است که در راه خدا و برای جلب رضای او باشد.

 

تجـهدون فی سبیل اللّه

قید «فی سبیل اللّه» بیانگر مطلب یاد شده است.

 

9 - مؤمنان، موظف به جهاد با مال (کمک های اقتصادی و چشم پوشی از منافع مادی در راه دین)، همپای جهاد با جان

 

و تجـهدون فی سبیل اللّه بأمولکم و أنفسکم

 

10 - راه خدا و دین الهی، ارزشمندتر از جان و مال انسان ها است.

 

و تجـهدون فی سبیل اللّه بأمولکم و أنفسکم

 

11 - فریضه جهاد با مال و جان، در جهت تأمین مصالح خود مجاهدان است.

 

و تجـهدون ... ذلکم خیر لکم

 

12 - ظاهرنگری و سست اندیشی، مایه دلخوشی انسان به مظاهر زندگی دنیایی و بی توجهی به جهاد و مصالح نهفته در آن

 

و تجـهدون فی سبیل ... ذلکم خیر لکم إن کنتم تعلمون

 

13 - احکام و قوانین الهی، در جهت منافع و مصالح واقعی انسان ها است.

 

تؤمنون ... و تجـهدون ... ذلکم خیر لکم

 

14 - ناآگاهی انسان ها، نسبت به بعضی از مصالح و منافع واقعی خود

 

ذلکم خیر لکم إن کنتم تعلمون

 

15 - کسب ارزش های واقعی، در پرتو علم و شناخت میسّر است.

 

ذلکم خیر لکم إن کنتم تعلمون

 

16 - مجاهدت مستمر مؤمنان با مال و جان خویش، مجرای تحقق اراده خداوند بر پیروزی جهانی اسلام

 

   و اللّه متمّ نوره ... و دین الحقّ لیظهره علی الدین کلّه ... و تجـهدون فی سبیل اللّه بأمولکم و أنفسکم

برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که خداوند، پس از بیان اراده خویش مبنی بر غلبه اسلام بر سایر ادیان، مؤمنان را به جهاد با مال و جان خویش تشویق فرموده است.

احکام

فلسفه احکام 11، 13

ارزشها 10

زمینه تحصیل ارزشها 15 10

اسلام

منشأ پیروزی اسلام 16

انسان

جهل انسان ها 14; مصالح انسان ها 13، 14

ایمان

آثار ایمان به خدا 7; آثار ایمان به محمد(ص) 7; استقامت در ایمان 2، 6; اهمیت استقامت در ایمان 3; ایمان به خدا 2، 6; ایمان به محمد(ص) 2، 6; مراتب ایمان1; ملاک ارزش ایمان 3

تجارت

تجارت سودمند 6

جهاد

آثار جهاد 7، 16; اخلاص در جهاد 8; اهمیت تداوم جهاد5; اهمیت جهاد مالی 9; تداوم جهاد 6; فلسفه جهاد11; ملاک ارزش جهاد 8

خدا

اهمیت رضایت خدا 8; مجاری اراده خدا 16

دنیاطلبی

زمینه دنیاطلبی 12

دین

ارزش دین 10; فلسفه دین 13

رسولان خدا 4

سبیل الله

ارزش سبیل الله 10

سطحی نگری

آثار سطحی نگری 12

عذاب

عذاب دردناک 7; عوامل نجات از عذاب 7; مراتب عذاب 7

علم

آثار علم 15

غفلت

زمینه غفلت از جهاد 12

مال

ارزش مال 10

مؤمنان

تکلیف مؤمنان 2، 9

مجاهدان

مصالح مجاهدان 11; نقش مجاهدان 16

محمد(ص)

نبوت محمد(ص) 4