أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِیَاء فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِیُّ وَهُوَ یُحْیِی المَوْتَی وَهُوَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ

 

آیا غیر او اولیایی (معبودهایی) برگرفته اند؟! (اگر ولیّ و معبود واقعی را بخواهند) تنها خدا است ولیّ واقعی و او مردگان را زنده می کند و او بر هر چیزی توانا است.

 

1 - سرزنش مشرکان از سوی خداوند، به واسطه پذیرش ولایت غیر او

 

أم اتّخذوا من دونه أولیاء

 

2 - انتخاب غیر خدا به عنوان ولی، امری شگفت انگیز و ملامت بار

 

أم اتّخذوا من دونه أولیاء

 

3 - اعتقاد انسان به ولایت غیرخدا، ظلم و ستم بر خویشتن

 

و الظـلمون ما لهم من ولیّ و لانصیر . أم اتّخذوا من دونه أولیاء

 

4 - شرک، گناهی بس بزرگ و موجب محرومیت از رحمت الهی در قیامت

 

و لـکن یدخل من یشاء فی رحمته والظـلمون... أم اتّخذوا من دونه أولیاء

از آیه قبل استفاده می شود که ظالمان از رحمت الهی به دوراند (یدخل من یشاء فی رحمته و الظالمون ما لهم...) و از آن جا که شرک مصداق بارز ظلم به شمار می آید، می توان مطلب بالا را برداشت کرد.

 

5 - ولایت و سرپرستی انسان ها، در انحصار خداوند است.

 

فاللّه هو الولیّ

 

6 - خداوند یگانه، تنها معبود و شایسته پرستش در جهان هستی

 

فاللّه هو الولیّ

بنابراین که مراد از«الولیّ» معبود باشد مطلب فوق برداشت می شود.

 

7 - هرگونه ولایت و سرپرستی، منتهی به ولایت غیر خداوند نامشروع و باطل

 

فاللّه هو الولیّ

از انحصار ولایت در خداوند، مطلب بالا استفاده می شود.

 

8 - تنها خداوند، زنده کننده مردگان است.

 

و هو یحیِ الموتی

تقدیم مسندالیه «هو» بر فعل «یحیی» افاده حصر می کند.

 

9 - خداوند، دارای قدرتی نامحدود و بی کران است.

 

و هو علی کلّ شیء قدیر

 

10 - قدرت نامحدود و بی کران خداوند، دلیل توان مندی او بر احیای مردگان و برپایی قیامت

 

و هو یحی الموتی و هو علی کلّ شیء قدیر

 

11 - قدرت و توانایی، شرط شایستگی برای ولایت و سرپرستی است.

 

فاللّه هو الولیّ ... و هو علی کلّ شیء قدیر

احکام: 7

انسان:

ولی انسان ها 5

توحید:

توحید افعالی 8; توحید عبادی 6

جهان بینی:

جهان بینی توحیدی 6

خدا:

اختصاصات خدا 5، 8; دلایل قدرت خدا 10; سرزنشهای خدا 1; عوامل محرومیت از رحمت خدا 4; وسعت قدرت خدا 9، 10; ولایت خدا 5; ویژگیهای قدرت خدا 9

خود:

ظلم به خود 3

شرک:

آثار شرک 4; گناه شرک 4

عقیده:

عقیده به ولایت غیرخدا 3

قیامت:

دلایل قیامت 10

گناهان کبیره: 4

مردگان:

دلایل احیای مردگان 10; منشأ احیای مردگان 8

مشرکان:

سرزنش مشرکان 1

ولایت:

احکام ولایت غیرخدا 7; بطلان ولایت غیرخدا 7; سرزنش ولایت غیرخدا 1، 2; شرایط ولایت 11; شگفتی ولایت غیرخدا 2; قدرت در ولایت 11