وَیَعْلَمَ الَّذینَ یُجَادلُونَ فِی آیَاتِنَا مَا لَهُم مِّن مَّحِیصٍ

 

[تا قدرت خدا ظاهر شود] و کسانی که در آیات خدا مجادله می کنند بدانند که گریزگاهی ندارند.

 

1 - تهدید کافران مجادله گر در آیات الهی از سوی خداوند

 

و یعلم الذین یجـدلون فی ءایـتنا

 

2 - آیات و نشانه های الهی در پهنه طبیعت، معرفت بخش انسان ها و انذاردهنده حق پوشان

 

و من ءایـته ... و یعلم الذین یجـدلون فی ءایـتنا

 

3 - کافران متعصب و لجاجت پیشه، هیچ گونه راه فرار و گریزی از عذاب الهی ندارند.

 

و یعلم الذین یجـدلون فی ءایـتنا ما لهم من محیص

 

4 - تلاش مشرکان عصر بعثت، در تفسیر مادی آیات الهی و نشانه های خدا در طبیعت

 

و من ءایـته ... و من ءایـته ... و یعلم الذین یجـدلون فی ءایـتنا ما لهم من محیص

از ارتباط آیات شریفه، استفاده می شود که مشرکان مکه، درباره آیه بودن مسائل طبیعی بحث و جدل می کردند و آن را صرفاً امری طبیعی و مادی می انگاشتند.

 

5 - بحث و جدل بیهوده و انکارآمیز درباره آیات الهی، دارای کیفر و عذاب

 

و یعلم الذین یجـدلون فی ءایـتنا ما لهم من محیص

 

6 - کافران معاند و لجوج، محروم از عفو و رحمت الهی

 

و یعف عن کثیر . و یعلم الذین یجـدلون فی ءایـتنا ما لهم من محیص

این که پس از مسأله عفو گناهان، این نکته مطرح شده که کافران معاند راه فراری از عذاب ندارند; می تواند اشاره به این نکته داشته باشد که آنان مورد عفو و مغفرت الهی قرار نمی گیرند.

آیات خدا:

کیفر تکذیب آیات خدا 5; مجادله در آیات خدا 1، 5; نقش آیات آفاقی 2

حق:

انذار کتمان کنندگان حق 2

خدا:

تهدیدهای خدا 1; محرومان از رحمت خدا 6; محرومان از عفو خدا 6

عذاب:

اهل عذاب 3; زمینه عذاب 5

علم:

زمینه علم 2

کافران:

تهدید کافران 1; حتمیت عذاب کافران 3; عذاب کافران لجوج 3; محرومیت کافران لجوج 6; محرومیت کافران معاند 6

کیفر:

زمینه کیفر 5

مجادله گران:

تهدید مجادله گران 1

مشرکان:

تلاش مشرکان صدراسلام 4; مادیگرایی مشرکان صدراسلام 4