وَلَوْلَا أَن کَتَبَ اللَّهُ عَلَیْهِمُ الْجَلَاء لَعَذَّبَهُمْ فِی الدُّنْیَا وَلَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذَابُ النَّارِ

اگر نبود این که خداوند جلای وطن را بر آنان نوشته بود، در دنیا [با قتل و غیر آن] عذابشان می کرد، و در آخرت برایشان عذاب آتش خواهد بود.

 

1 - تبعید یهود بنی نضیر از مدینه، سرنوشتی تعیین شده از سوی خداوند برای آنان

 

و لولا أن کتب اللّه علیهم الجلاء لعذّبهم فی الدنیا

 

2 - یهودیان توطئه گر بنی نضیر، مستحق مجازاتی سخت بودند.

 

هو الذی أخرج الذین کفروا ... و لولا أن ... لعذّبهم فی الدنیا

 

3 - بنی نضیر، به خاطر توطئه و خیانت، مستحق کیفر و مجازاتی سخت بودند و اجرای حکم تبعید علیه آنان، تقدیری همراه با تخفیف برای ایشان بود.

 

و لولا أن ... لعذّبهم فی الدنیا

 

4 - قضای الهی، عامل تبدیل حکم هلاکت بنی نضیر، به تبعید آنان از مدینه

 

و لولا أن کتب اللّه علیهم الجلاء لعذّبهم فی الدنیا

 

5 - یهودیان توطئه گر (بنی نضیر)، گرفتار عذاب آتش در آخرت

 

و لهم فی الأخرة عذاب النار

 

6 - کافران مهلت یافته در دنیا، ناگزیر از چشیدن عذاب آتش، در آخرت اند.

 

و لولا أن ... لعذّبهم فی الدنیا و لهم فی الأخرة عذاب النار

 

7 - مهلت یافتن کافران در دنیا، معلول حکمت و مصلحت سنجی خداوند است; نه عجز و ناتوانی او.

 

و هو العزیز الحکیم ... و لولا أن کتب اللّه علیهم الجلاء لعذّبهم فی الدنیا

 

8 - تبعید، حکمی الهی در مورد توطئه گران علیه دین و حاکمیت اسلام

 

هو الذی أخرج ... کتب اللّه علیهم الجلاء

احکام 8

اسلام

کیفر توطئه علیه اسلام 8

بنی نضیر

آثار توطئه بنی نضیر 3; آثار خیانت بنی نضیر 3; تبدیل کیفر بنی نضیر 3; تبعید بنی نضیر 3; سرنوشت بنی نضیر 1; عذاب اخروی بنی نضیر 5; عذاب بنی نضیر 2، 4; منشأ تبعید بنی نضیر 1، 4

توطئه گران

تبعید توطئه گران 8

خدا

آثار حکمت خدا 7; آثار قضای خدا 4; قضای خدا 1; مقدرات خدا 3

عذاب

اهل عذاب 2، 5

کافران

حتمیت عذاب اخروی کافران 6; منشأ مهلت به کافران 7; مهلت به کافران 6