ثُمَّ کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ

باز این نشاید، به زودی خواهید دانست [که بی راهه می روید].

 

1 - تأکید خداوند، بر ناشایستگی تفاخر و واهی بودن افتخارات مادی

 

ثمّ کلاّ سوف تعلمون

تکرار کلمه «کلاّ» و نیز استفاده از حرف «ثمّ» ـ که بر تراخی رتبی دلالت دارد ـ نشانگر تأکید خداوند، بر مفاد «کلاّ» در آیه قبل است.

 

2 - آگاهی تمام مردم، از بی پایه بودن امتیازات مادی، هنگام حسابرسی نعمت ها در قیامت

 

ثمّ کلاّ سوف تعلمون

آخرین آیه سوره، بیانگر زمانی است که مفاد «سوف تعلمون» تحقق می یابد.

 

3 - خداوند، با تهدید رقابت کنندگان در امتیازات مادی، بر ظهور حقیقت و مواجه شدن آنان با کیفر اخروی تأکید کرده است.

 

ثمّ کلاّ سوف تعلمون

 

4 - توجّه به ظهور حقایق در قیامت، بازدارنده انسان از تلاش برای پیروزی بر حریفان، در مسابقه ثروت و مقام

 

ألهیکم التکاثر ... ثمّ کلاّ سوف تعلمون

 

5 - عاقبت اندیشی، مانع برتری نمایی و تفاخر است.

 

ثمّ کلاّ سوف تعلمون

 

6 - توجّه به کیفر اخروی، مانع برتری نمایی و تفاخر است.

 

ثمّ کلاّ سوف تعلمون

ارزشها

علم به پوچی ارزشها ی مادی 2

امتیازطلبان

تهدید امتیازطلبان 3

انسان

علم اخروی انسان ها 2

تفاخر

پوچی تفاخر 1; موانع تفاخر 5، 6; ناپسندی تفاخر 1

تکاثر

موانع تکاثر 5، 6

ثروت اندوزی

موانع ثروت اندوزی 4

خدا

تهدیدهای خدا 3

ذکر

آثار ذکر ظهور حقایق در قیامت 4; آثار ذکر کیفر اخروی 6

عاقبت اندیشی

آثار عاقبت اندیشی 5

قیامت

ظهور حقایق در قیامت 3

کیفر

تهدید به کیفر اخروی 3

نعمت

حسابرسی اخروی نعمت 2