یَا أَیُّهَا النَّبیُّ جَاهِد الْکُفَّارَ وَالْمُنَافِقِینَ وَاغْلُظْ عَلَیْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبئْسَ الْمَصِیرُ

ای پیامبر! با کافران و منافقان به جهاد بپرداز و بر آنان سخت بگیر، و جایگاهشان جهنّم است و چه بدبازگشتگاهی است؟

 

1 - پیامبر(ص)، به جهاد با کافران و منافقان فرمان یافت.

 

یـأیّها النبیّ جـهد الکفّار و المنـفقین

 

2 - پیامبر(ص)، در نیمه دوم بعثت و به هنگام استقرار نظام اسلامی در مدینه، مأمور سختگیری و برخورد بدون مسامحه و گذشت با کافران و منافقان

 

جـهد الکفّار و المنـفقین و اغلظ علیهم

برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که نزول این دسته از آیات، در دورانی بوده است که نیمی از بعثت رسول خدا(ص) سپری شده و نظام اجتماعی اسلام در مدینه تشکیل یافته بود.

 

3 - جهاد با کافران و منافقان و هرگونه برخورد شدید و سختگیرانه با آنان، باید زیر نظر رهبر جامعه اسلامی انجام گیرد.

 

یـأیّها النبیّ جـهد الکفّار و المنـفقین و اغلظ علیهم

مخاطب قرار گرفتن شخص پیامبر(ص)، در جهاد سختگیرانه با کافران و منافقان، می تواند اشاره به نکته یاد شده باشد. افراط و تفریطی که نوعاً در چنین موضوعی از سوی مردم سرمی زند، تأیید کننده همین مطلب است.

 

4 - همانندی منافقان با کافران، از نظر چگونگی برخورد حکومت اسلامی و جامعه ایمانی با آنان

 

جـهد الکفّار و المنـفقین و اغلظ علیهم

 

5 - جایگاه اجتماعی منافقان در نظام اسلامی و جامعه ایمانی، همانند جایگاه کافران است.

 

جـهد الکفّار و المنـفقین و اغلظ علیهم

 

6 - پدید آمدن جریان نفاق و گروه منافقان در میان مسلمانان، هنگام تشکیل نظام اسلامی در مدینة الرسول

 

جـهد الکفّار و المنـفقین و اغلظ علیهم

 

7 - خطر و زیان منافقان برای جامعه اسلامی، همانند خطر و زیان کافران است.

 

جـهد الکفّار و المنـفقین و اغلظ علیهم

 

8 - دوزخ، جایگاه و مأوای کافران و منافقان است.

 

و مأویهم جهنّم

 

9 - جایگاه و سرنوشت منافقان و کافران، در قیامت یکسان است.

 

و مأویهم جهنّم

 

10 - دوزخ، جایگاهی نامیمون و عاقبتی شوم

 

و مأویهم جهنّم و بئس المصیر

اسلام

تاریخ صدر اسلام 2، 6

جهاد

احکام جهاد 3; جهاد با کافران 1، 3; جهاد با منافقان 1، 3

جهنم

شومی جهنم 10

جهنمیان 8

خدا

اوامر خدا 1

رهبران دینی

مسؤولیت رهبران دینی 3

فرجام

فرجام شوم 10

کافران

خطر کافران 7; روش برخورد با کافران 4; زیان کافران 7; سختگیری بر کافران 2; فرجام کافران 9; کافران در جامعه اسلامی 7; کافران در جهنم 8، 9; کافران در حکومت اسلامی 4; موقعیت اجتماعی کافران 5

محمد(ص)

تکلیف محمد(ص) 1; جهاد محمد(ص) 1; روش برخورد محمد(ص) 2; مسؤولیت محمد(ص) 2

منافقان

خطر منافقان 7; روش برخورد با منافقان 4; زیان منافقان 7; سختگیری بر منافقان 2; فرجام منافقان 9; منافقان در جامعه اسلامی 7; منافقان در جهنم 8، 9; منافقان در حکومت اسلامی 4; منافقان صدر اسلام 6; موقعیت اجتماعی منافقان 5; همانندی منافقان با کافران 4، 5، 7، 9

نفاق

تاریخ نفاق 6