الَّذی خَلَقَکَ فَسَوَّاکَ فَعَدَلَکَ

همان که تو را آفرید و بپرداخت و متعادل ساخت.

 

1 - خداوند، آفریننده انسان ها است.

الذی خلقک

 

2 - خداوند، انسان را آفریده ای کامل و به دور از هرگونه کاستی و اضافات قرار داده است.

فسوّیک

عبارت «سوّاک»; یعنی، تو را «سَوِیّ» قرار داد. «سَوِیّ» به چیزی گفته می شود که اندازه و کیفیت آن، از افراط و تفریط به دور باشد.(مفردات راغب)

 

3 - خداوند، قامت انسان را استوار ساخت و اعضای او را هماهنگ و متوازن قرار داد.

فعدلک

فعل «عَدَلَ»، در موردی به کار می رود که چیزی را به پا دارند تا به اعتدال درآید و استقامت یابد(مقاییس اللغة). این فعل در مورد برقرار کردن توازن و تعادل نیز به کار می رود.(قاموس)

 

4 - توجّه به خالقیت مدبّرانه خداوند، زمینه ساز پذیرش ربوبیت او و مانع فریب خوردن انسان از جاذبه های گناه است.

ما غرّک بربّک ... الذی خلقک فسوّیک فعدلک

 

5 - آفرینش انسان و هماهنگ ساختن اجزای او، جلوه کرم خداوند است.

بربّک الکریم . الذی خلقک فسوّیک فعدلک

 

6 - آفرینش، برخورداری از اعضای کامل و هماهنگی اندام با یکدیگر، سه مرحله پیاپی در سیر پیدایش انسان

خلقک فسوّیک فعدلک

ترتیب ـ که مفاد حرف «فاء» است ـ ممکن است «حقیقی» و یا «ذکری» باشد. برداشت یاد شده، براساس احتمال اول است.

انسان

انسان و نقص 2; تکامل انسان 6; تناسب اعضای انسان 3، 5، 6; خالق انسان 1، 2; خلقت انسان 5، 6; مراحل خلقت انسان 6; منشأ خلقت انسان 3; منشأ کمال انسان 2

خدا

خالقیت خدا 1، 2، 3; زمینه قبول ربوبیت خدا 4; نشانه های کرامت خدا 5

ذکر

ذکر تدبیر خدا 4; ذکر خالقیت خدا 4

گناه

موانع گناه 4