إِنَّهُ ظَنَّ أَن لَّن یَحُورَ

همانا او گمان می کرد که [به زندگی جدید ]بازنخواهد گشت.

 

1 - اهل دوزخ در دنیا، می پنداشتند زندگی شاداب آنان دگرگون نشده و الفت های خانوادگی شان هرگز از هم نخواهد گسست.

 

إنّه ظنّ أن لن یحور

«حَور»، رجوع از چیزی و به چیزی می باشد. اصل معنای آن بازگشت به کم بود است و با ضمّه «حاء» به معنای هلاکت خواهد بود (لسان العرب). فعل «یحور» از هر کدام مشتق باشد، برداشت یاد شده قابل استفاده است.

 

2 - دوزخیان، در دنیا در این گمان به سر می برند که هرگز پس از مرگ، حیات دوباره نخواهند یافت.

 

إنّه ظنّ أن لن یحور

«حَوْر»، تعبیری دیگر از «حشر» است و به هلاکت یا نقص و انحطاطی نظر دارد که در آخرت، نصیب منکران معاد خواهد شد.

 

3 - جاودانه پنداشتن دنیا و استبعاد معاد از سوی ناباوران، بر پایه گمان است; نه برهان و یقین.

 

إنّه ظنّ

 

4 - جاودانه پنداشتن دنیا و بعید شمردن معاد، ریشه دل خوشی های نابجا و دلبستگی به خانواده و خاندان است.

 

إنّه کان فی أهله مسرورًا . إنّه ظنّ أن لن یحور

حرف «إنّ» در «إنّه ظنّ»، برای بیان علت سُروری است که در «کان فی أهله مسروراً» بیان شده است.

 

5 - اعطای نامه عمل از پشت سر، فریاد هلاکت خواهی در قیامت و گرفتاری به آتش جهنم، برخاسته از استبعاد معاد است.

 

و أمّا من أُوتی ... إنّه ظنّ أن لن یحور

این آیه، می تواند بیانگر علت برای مطالب قبل باشد که از جمله آنها «اُوتی کتابه وراء ظهره» بود.

آرزو

آرزو ی مرگ 5

جهنم

موجبات جهنم 5

جهنمیان

بینش جهنمیان 1، 2

خانواده

تداوم روابط خانوادگی 1

دنیا

پندار جاودانگی دنیا 3، 4

سرور

آثار سرور بیجا 4

علایق

آثار علاقه به خانواده 4

قیامت

روابط خانوادگی در قیامت 1

معاد

آثار استبعاد معاد 4، 5; پندار استبعاد معاد 3; پندار مکذبان معاد 3; مکذبان معاد 2

نامه عمل

دریافت نامه عمل از پشت 5