تحلیل هاشمی رفسنجانی از مبارزات انتخاباتی مجلس اول و نتایج آن-- کتاب انقلاب و پیروزی -- سالهای ۱۳۵۸ -۱۳۵۷
تحلیل آیت الله هاشمی رفسنجانی از مبارزات انتخاباتی مجلس اول و نتایج آن
تاریخ 27/11/1358
بعد از فروکش کردن جاروجنجال‌های مربوط به دو مرحله‌ای بودن انتخابات و با انتشار فراخوان نخستین انتخابات مجلس شورای ملی ]در تاریخ 27 بهمن 1358[، بیش از هزار نفر در سراسر کشور، به عنوان کاندیدای این انتخابات، ثبت نام کردند؛ بخش زیادی از این افراد را روحانیون تشکیل می‌دادند. حضور روحانیت در این انتخابات، خصوصآ بعد از انتخابات ریاست جمهوری و مسائلی که در آن مرحله پیش آمد و با توجه به نظر امام، که برای حضور روحانیت در اینجا منعی نمی‌دیدند، خیلی جدی و مؤثر بود و به صورت گسترده هم مورد استقبال مردم و نیروهای مبارز مذهبی قرار گرفت. همین حمایتها و اعتقادها به اینکه نمایندگان اولین مجلس شورا، باید طرز فکری صحیح و اطلاعات کافی داشته باشند و از حسن شهرتی نیز برخوردار باشند، تا مجلس آینده را اعتبار بیشتری بدهند، ما را در تهران به سمت "ائتلاف بزرگ" بین روحانیت مبارز و حزب جمهوری اسلامی و گروههای همفکر دیگر، ]در تاریخ 22 اسفند 1358[، پیش برد.
این ائتلاف را، که در روزهای آخر تبلیغات انتخاباتی صورت گرفت، آیت‌الله خامنه‌ای از طرف حزب و آقای شاه‌آبادی از طرف جامعه روحانیت و شخص دیگری که نام وی را به خاطر ندارم، از طرف سایر گروهها، امضاء کردند، البته تعمدی در این نبود که این کار در روزهای آخر تبلیغات انجام شود، ولی شاید مصلحت در این بود، زیرا این احتمال قوی وجود داشت که به محض اعلام این ائتلاف، عواملی فعال شوند و در جهت برهم زدن آن تلاش کنند. حتی در چنین شرایطی هم افرادی با همین قصد، وارد صحنه شدند، که البته موفقیتی هم به دست نیاوردند.
به هر حال در این لیست 30 نفره ائتلافی، علاوه بر نام من، اسامی آقایان سید علی خامنه‌ای، محمد موسوی خوئینی‌ها، حسن ابراهیم حبیبی، محمد جواد باهنر، محمدعلی رجایی، علی‌اکبر ولایتی، علی‌اکبر ناطق نوری، فخرالدین حجازی، حبیب‌الله‌عسگراولادی، علی‌اکبر معین‌فر، خانم گوهرالشریعه دستغیب و چندین نفر دیگر آمده و طبیعی بود که اسامی برخی از اشخاص که در فهرست اولیه حزب جمهوری بودند، برای شکل‌گیری این ائتلاف، از فهرست کاندیداهای نهایی حذف شده بودند.
سایر گروهها و دستجات از جمله هواداران بنی‌صدر که در دفتر هماهنگی رئیس جمهوری با مردم، جمع شده بودند و اعضای نهضت آزادی و سایر گروههای ملی‌گرا و اعضا و هواداران منافقین و احزاب چپ و کمونیست نیز، فعالیتهای گسترده‌ای را برای کسب آرای مردم، انجام می‌دادند.
امام نیز ]در تاریخ 21 اسفند 1358[، پیام مهمی منتشر کردند و در آن با اظهار نگرانی از اینکه "در اثر تبلیغات دامنه‌دار دشمنان نهضت اسلامی و مخالفان جمهوری اسلامی ... جوانان عزیز ما که به همت والای خود نهضت اسلامی را پیش برده‌اند، در این مرحله نهایی سردی و سستی از خود نشان دهند و تحت تأثیر این شایعه‌ها واقع شوند و از شرکت در این امر حیاتی اسلامی خودداری کنند"، تأکید فرمودند: "عزیزان من، که امید نهضت اسلامی به شما است، روز تعیین سرنوشت کشور بپاخیرید و به صندوقها هجوم آورید و آرای خود را در آنها بریزید."
امام همچنین با بیان اینکه "خوف آن دارم که تبلیغات برای اشخاصی که به اسلام و جمهوری اسلامی اعتقاد ندارند ... در قشری از ملت و جوانان پاکدل تأثیر کندو آرای مقدس خود را به کسانی دهند که به نفع اجانب با اسلام و جمهوری اسلامی مخالفت اساسی دارند"، تأکید کردند: "امید است ملت مبارز متعهد با مطالعه دقیق در سوابق اشخاص و گروهها، آرای خود را به اشخاصی دهند که به اسلام عزیز و قانون اساسی وفادار باشند و از تمایلات چپ و راست مبری باشند و به حُسن سابقه و تعهد به قوانین اسلام و خیرخواهی اُمت، معروف و موصوف باشند".
سرانجام در حالی که جمعیت واجدین شرایط شرکت در انتخابات بیش از بیست میلیون و هشتصدهزار نفر، برآوده شده بود، روز برگزاری انتخابات ]جمعه 24 اسفند 1358[، فرا رسید و جمعیتی بالغ بر ده میلیون و پانصد هزار نفر ]برابر با 14/52 درصد واجدین شرایط[، در فضایی توأم با آرامش و امنیت، آرای خود را به صندوقها ریختند. پیش‌بینی می‌شد، در بیشتر نقاط کشور نیروهای اسلامی و انقلابی، اکثریت آرا را به خود اختصاص دهند وگوی سبقت رااز دیگر رقبا بربایند و البته این هم طبیعی بودکه مخالفان به بهانه‌های مختلف پیروزشدگان این انتخابات را مورد هجوم و هجمه خویش بگیرند.
منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 58-1357 ، انقلاب و پیروزی، زیر نظر عباس بشیری