تحلیل رسانه های آمریکایی از ارتحال آیت الله هاشمی رفسنجانی

رسانه‌های آمریکایی در گزارش‌های مختلفی به خبر درگذشت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی ایران پرداختند.

روز یکشنبه یک خبر به خبر مهم رسانه های بین المللی تبدیل شد: «علی اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران درگذشت».

در بررسی اجمالی گزارشها و تحلیلهای رسانه های آمریکایی درباره این خبر، تلاش عامدانه آنها برای ترسیم فضای خاص از صحنه تحولات سیاسی ایران از یک سو و اتهام زنیهای جهتدار علیه آیت الله هاشمی رفسنجانی به وضوح قابل مشاهده است.

در متون زیر، به بخشهایی از گزارش و تحلیل منتشر شده در سه رسانه اصلی و پر تیراژ آمریکایی پرداخته شده است.

نیویورک تایمز:

- «فوت رفسنجانی، سبب کنار رفتن یک صدای تاثیرگذار در ایران در برابر تندروها شد»

- «با مرگ آیت الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی، دسته جات و گرو‌ه‌های سیاسی ایران فورا متوجه شدند که فضای مانور اصلاح‌طلبان به طرز قابل ملاحظه و توجهی کاهش یافت».

- «تغییر صورت گرفت اما این تغییر به نفع آنانی که در جستجوی سوق دادن ایران به سمت کشوری کمتر انقلابی و با تسامح بیشتر و روی آوردن بیشتر به سوی غرب به ویژه آمریکا نبود».

- «مرگ آقای رفسنجانی بدان معنا است که آقای روحانی اکنون رهبر اصلی آنانی است که خواهان تغییر در ایران هستند».

واشنگتن پست:

- «رئیس‌جمهور اسبق ایران که بنا بود نقشی اساسی در انتخاب رهبر معظم آینده ایران ایفا کند، درگذشت».

- «علی اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور اسبق ایران یکی از تاثیرگذارترین شخصیتها در ایران از زمان انقلاب اسلامی و نیروی پیش برنده برای اصلاحات بود».

- «رفسنجانی نفوذ مهمی روی مجلس خبرگان داشت که جانشین آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر عالی  ایران را انتخاب خواهد کرد. غیبت او همچنین می‌تواند روی انتخابات ریاست جمهوری ماه می که در آن حسن روحانی عملگرا به دنبال انتخاب مجدد است، اثر بگذارد. در گزارشها آمده بود که روحانی که تحت حمایت رفسنجانی قرار داشت، به سرعت خود را به بیمارستانی که رفسنجانی به آنجا منتقل شده بود رساند و قطرات اشک بر چشمان او در زمان خروج از بیمارستان دیده شد».

- این روزنامه امریکایی البته ادعاهایی درباره دست داشتن هاشمی رفسنجانی در پرونده انفجار آمیا در آرژانتین و همچنین سرکوب و «اعدام مخالفان» مطرح کرده است.

- «مرگ او در میان ایرانی های میانه رو که در جستجوی اصلاحات در صحنه سیاسی کشور و باز کردن فضای اقتصادی و فرهنگی آن به روی غرب هستند، یک خلأ بزرگ بر جای می‌گذارد».

- «رفسنجانی یکی از بنیانگذاران انقلاب اسلامی ایران و همراه و کمک کار آیت‌الله روح الله خمینی رهبر انقلاب سال 1979 بود. او در مذاکرات محرمانه بین ایران و آمریکا در دهه 1980 که به رسوایی ایران کنترا منجر شد، نقش و مداخله داشت. چنین مذاکراتی، یکی از چندین تلاشهای رفسنجانی برای یافتن راهی برای ترمیم روابط با واشنگتن بود؛ روابطی که با گروگانگیری سفارت آمریکا در تهران دچار گسستگی و قطعی شده بود».

- واشنگتن پست ضمن تکرار ادعای دست داشتن هاشمی رفسنجانی در سرکوب و «ترور مخالفان در ایران و اروپا»، ادامه داد: «رفسنجانی در طول عمرش شخصیتی بحث برانگیز بود. در مقام رئیس‌جمهور مورد ناسزای بسیاری از ایرانی‌ها قرار گرفت چون آنان او را به خاطر تردیدها و گمانها در خصوص استفاده از موقعیتش برای غنی و تقویت ثروت خانواده‌اش ، فردی فاسد انگاشتند».

- «از نظر بسیاری از اصلاح طلبان، رفسنجانی با حمایت از "جنبش سبز" پس از انتخابات 2009، خطاهایش را جبران کرد».

- در بخش دیگری از این یادداشت ادعا کرده است: «رفسنجانی نقشی کلیدی در انتخاب روحانی و همچنین پیشتازی او در انتخابات پارلمانی ایفا کرد. اغلب از روحانی به عنوان جانشین بالقوه برای تعیین به عنوان رهبر عالی پس از فوت خامنه‌ای یاد می‌شود اما فرض این بود که رفسنجانی برای تحقق این موضوع، زنده باشد».  

وال استریت ژورنال

این روزنامه وابسته به تندروها در آمریکا در گزارشی نوشت: «با مرگ رئیس‌جمهور اسبق ایران، آرزوهای بیهوده و پوچ درباره اصلاحات در این کشور نمرده است».

- «رفسنجانی در واقع همان آقای میانه روی اولیه بود. ناظران غربی رئیس‌جمهور اسبق ایران را نوعی دنگ ژیائوپنگ در لباس روحانی می‌دیدند: او بنیانگذار انقلاب اسلامی بود که سرنوشتش تغییر کشورش به یک دولت نرمال بود. آنها فکر می‌کردند رفسنجانی بیش از حد فاسد بود که بتواند ایدئولوگ باشد».

- «رفسنجانی به طور مرتب با چنین امیدهایی ضدیت کرد و آنها را به چالش طلبید. زندگی و میراث او به ما یادآوری می‌کند که تعصب و رشوه به طور متقابل منفک از هم نیستند. در اینجا درسی درباره اصرار و تاکید بر توهمات و فانتزی‌های غربی درباره رژیم اسلامی(ایران) وجود دارد».

سی‌ان‌ان:

-    رفسنجانی که دو بار از 1989 تا 1997 رئیس‌جمهور بود، همچنان شخصیتی تاثیرگذار در سیاست ایران بود. در سراسر شغل سیاسی اش، اینگونه دیده شده که رئیس‌جمهور اسبق  به دنبال مجرایی برای روابط بهتر با غرب بود

فاکس نیوز :

این شبکه وابسته به تندروها و جنگ طلبان در آمریکا در گزارش خود ابتدا بیانیه سرکرده گروهک تروریستی منافقین درباره درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را منتشر کرده و سپس تحلیل و گزارشش را ادامه داده است.

-«اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس‌جمهور اسبق ایران سیاستمداری برجسته بود که اغلب در سیاست پر آشوب و التهاب این کشور، نقش پادشاه ساز(kingmaker) را ایفا کرد. او از (حسن) روحانی حمایت کرد».

این شبکه تندرو آمریکایی البته در گزارش خود ضمن اتهام زنی و ادعا پراکنی، از ادبیاتی زننده و زشت برای مرحوم آقای هاشمی رفسنجانی استفاده کرد.  

لُس آنجلس تایمز:

-    «مرگ رفسنجانی رئیس جمهور اسبق ایران می‌تواند ضربه‌ای به میانه روها باشد».

-    مرگ علی اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور اسبق، صدای یکی از قویترین متحدان میانه‌روها در تهران را خاموش کرده و محتمل است که دست محافظه‌کاران را در انتخابات آینده ریاست جمهوری تقویت کند».

منبع: خبرگزاری فارس