تحلیل آیت الله هاشمی رفسنجانی از نامه دو تن از نمایندگان کنگره آمریکا -- کتاب انقلاب در بحران - سال ۱۳۵۹
تحلیل آیت الله هاشمی رفسنجانی از نامه دو تن از نمایندگان کنگره آمریکا
تاریخ : 23/5/1359
پس از آنکه مجلس شورای اسلامی در اعتراض به نحوه برخورد پلیس آمریکا با دانشجویان، پاسخ به نامه نمایندگان کنگره آن کشور را به تأخیر انداخت، بار دیگر نامه‌هایی از آمریکا به دست من رسید. یکی از این نامه‌ها از طرف خانواده گروگان‌ها با بیش از 50 امضا بود که در آن از امام و مجلس تقاضای کمک شده بود و با ملت ایران در مورد تجاوزات آمریکا ابراز همدردی کرده بودند.
نامه دیگر، نامه جدیدی بود از دو تن از نمایندگان کنگره آمریکا که کاردار سفارت سوئیس ]در تاریخ 23 مرداد 1359[ آن را به مجلس آورد.
در این نامه نیز آزادی گروگان‌ها خواسته شده بود که در جواب آن به کاردار سوئیس گفتم: «به زودی پاسخ مجلس به نامه نمایندگان کنگره آماده و ارسال می‌شود» و بعد تأکید کردم که: «البته نمایندگان مجلس ایران انتظار دارند همان طور که آن نامه را ما در مجلس و در مطبوعات کشورمان منعکس کردیم، دولت آمریکا نیز پاسخ نمایندگان مجلس شورای اسلامی را بدون سانسور برای اطلاع مردم منتشر نماید.»
همچنین در همین روزها، گزارشی از آمریکا با تلکس برای ما فرستاده شده بود که یک نوع عذرخواهی از مسأله دانشجویان بود و در آن از خدمات آمریکایی‌ها به دانشجویانی که قبلا دستگیر شده بودند، سخن گفته شده بود.
به هر حال من این گونه نامه‌ها را به کمیسیون سیاست خارجی مجلس می‌دادم تا آنها با حفظ منافع مردم، چگونگی و زمان پاسخ به آنها را بررسی و نتیجه را به صحن علنی مجلس ارائه دهند.
در همین ارتباط، این کمیسیون پیش‌نویس پاسخ نمایندگان مجلس شورای اسلامی به نامه 180 نفر از نمایندگان کنگره آمریکا را ]درتاریخ 24 شهریور 1359[ تهیه و به مجلس ارائه کرد. نمایندگان هم در مورد این پاسخ، مفصلا بحث کردند و سرانجام هم قرار شد متن نهایی را کمیسیون تهیه و ارسال نماید. آنها نیز همین کار را کردند.
در این پاسخ از نمایندگان کنگره آمریکا خواسته شده بود: «بگذارید مردم آمریکا بدانند که همیشه این دولت آمریکا بوده است که قوانین بین‌المللی را نقض کرده و زیر پاگذاشته است» و تأکید شده بود: «آمریکا نه تنها از اعمال گذشته خود نادم نیست و متنبه نشده است، بلکه با تمام نیرو همان راه گذشته خود را دنبال می‌کند و با تمام قوا به دشمنی علیه ملت ایران برخاسته است» و در پایان نامه نیز نمایندگان کنگره مورد خطاب قرار گرفته بودند و آورده شده بود: «آقایان! شما می‌توانید در این راه (حل بحران گروگانگیری) به طور مثبت قدم بردارید و علی‌رغم تمام گرفتاریهایتان بررسی خسارتهای ناشی از عملکردهای گذشته دولت آمریکا و مطالبات حقه ایران، بازگردانیدن اموال شاه و بستگانش را در دستور کار فوری خود قرار بدهید و برای آن سریع‌ترین و بالاترین اولویت‌ها را قائل شوید، در این صورت است که راه برای حل بحران باز خواهد شد.»
منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 1359، انقلاب در بحران، زیر نظر عباس بشیری، دفتر نشر معارف انقلاب