تحلیل آیت الله هاشمی رفسنجانی از برنامه آموزش عقیدتی و سیاسی اعضای حزب جمهوری اسلامی -- کتاب انقلاب و پیروزی -- سالهای ۱۳۵۸ -۱۳۵۷
تحلیل آیت الله هاشمی از برنامه آموزش عقیدتی و سیاسی اعضای حزب جمهوری اسلامیتاریخ 28/2/1358 اولویت مهم ما، بعد از شکلگیری اولیه حزب جمهوری اسلامی، برگزاری کلاسهای آموزشی عقیدتی و سیاسی برای اعضا بود. معتقد بودیم اعضای حزب باید به چنان سطحی از آگاهی و دانش برسند که بتوانند به صورت مستقل، رویدادهای اجتماعی و سیاسی را تجزیه و تحلیل کنند. این آموزشها در ابتدا اغلب از سوی اعضای موسس حزب داده میشد، اما با گسترش دورههای آموزشی و تعداد داوطلبان، مدرسین بیشتری به این کار گمارده شدند. در برخی از این کلاسها ]مانند جلسه مورخ 28 فروردین 1358[، صرفآ مسائل روز و پاسخگویی به پرسشها مطرح بود و برخی دیگر ]مانند جلسههای مورخ 15 و 27 اردیبهشت 1358[، به مباحث ایدئولوژیک پرداخته میشد. مباحث این جلسهها نیز به صورت جزوههای آموزشی تنظیم و تکثیر میشد و در اختیار سایر اعضای حزب که در جلسهها و کلاسها نبودند، قرار میگرفت. طرح مباحث ایدئولوژیکی از طرف ما، تنها در جلسههای آموزشی حزب نبود، بلکه با توجه به احساس نیازی که در جامعه دیده میشد، ضروری بود که این گونه مباحث در جلسههای عمومی هم مطرح شود. خود من در اجرای این امر جدیت داشتم، به طوری که در بعضی از مکانهای فرهنگی ـ که عمدتآ جوانان انقلابی حاضر میشدند ـ ]مانند کانون توحید یا کانون اسلامی جوانان در تهران [و یا در برخی از مساجد و اماکن مذهبی ]مانند مدرسه فیضیه قم [مباحث عقیدتی و سیاسی زیادی را ]مانند زمینههای اقتصادی در انقلاب (20/2/58) و یا آزادی در انقلاب (20/4/58) و یا ویژگیهای ولایت فقیه (26/6/58)[، مطرح میکردم و میکوشیدم به سوالات حاضران در آن جلسهها نیز پاسخ بدهم. دوستان دیگر ما نیز، چنین برنامههایی را داشتند. از جمله دستاوردهای ارزشمند کلاسهای آموزش ایدئولوژی و عقیدتی حزب، تهیه مجموعه "مواضع حزب" است. مواضع حزب، کتابی است که ما پنج نفر، آیتالله بهشتی، آیتالله خامنهای، آیتالله موسوی اردبیلی، دکتر باهنر و من آن را تهیه کردیم. شیوه کار این گونه بود که ابتدا به صورت مجزا هر کدام از ما، بخشی از مباحث عقیدتی اسلامی را تعیین و روی آن مطالعه و تحقیق میکردیم. سپس نتیجه کار را به جلسه رسمی دسته جمعی میآوردیم. در آن جلسهها، هر کس نتیجه کار خود را عرضه مینمود، تا اگر احتمالا کم و کاستی دارد، بر طرف شود. در نهایت هم متن نهایی را تصویب میکردیم و به عنوان منبع آموزش به واحد مربوط حزب میدادیم. یکی از مجموعه سلسله درسهای من در این روزها، که درباره مواضع اقتصادی اسلام و حزب بود، بعداً به صورت کتابی توسط بخش فرهنگی جهاد سازندگی منتشر شد و اخیراً نیز یک موسسه انتشاراتی عربی اجازه ترجمه عربی و انتشار آن را از من گرفته است. عملکرد ما در گسترش آموزشهای حزبی و پرورش نیروهای بالنده و متفکر، در حالی بود که اکثر احزاب سیاسی دراین روزها ترجیح میدادند که اعضای آنها صرفآ تابع تشکیلات مرکزی حزب یا سازمان خود باشند و اندیشه و حرکت مستقلیاز آنها سر نزد.منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 58-1357 ، انقلاب و پیروزی، زیر نظر عباس بشیری