آیت الله هاشمی رفسنجانی و سفرهای بین المللی در دوران مبارزه

تاریخ : 1354  هجری شمسی

آقای هاشمی رفسنجانی درسال 1354 سفری به خارج از کشور برای آشنایی و هماهنگی مبارزان داشتند. ایشان در خاطرات خود در این خصوص چنین نوشته است :

برای سفر دوم از موقعیتی استفاده کردم که برای آقای باهنر پیش آمده بود.  ایشان ـ برحسب موقعیتی که در آموزش و پرورش داشتند ـ به یک کنفرانس اخلاقی ـ آموزشی در ژاپن دعوت شده بودند.  ایشان از طرف دولت در آن کنفرانس شرکت می‌کرد،  من هم به عنوان همراهیِ ایشان گذرنامه گرفتم و با فاصله‌ای از کشور خارج شدم.  پس از خروج از کشور،  دستم باز شد که به هر کجا بخواهم بروم.  قرار شد که پس از شروع تعطیلات مدرسه بچه‌ها اعضای خانواده در اروپا به من ملحق شوند،  در بلژیک به هم رسیدیم.

چند هفته‌ای با من بودند و سپس با آن‌ها تا ترکیه، زمینی، آمدیم. آن‌ها به ایران برگشتند و من از ترکیه رفتم سوریه و لبنان و عراق و سپس مجددآ به اروپا و امریکا و باز هم مراجعت به سوریه و لبنان و سرانجام مراجعت به ایران و سرنوشت زندان که در صفحات بعد مشروح این خاطرات را می‌خوانید.

دو سه هفته به ژاپـن رفتـم.  دیـدنِ آثـار جنگ جهـانـی و هیـروشیمـا از هدف‌های سفرِ من بود.  شهر هیـروشیمـا و مـوزه بمبـاران هستـه‌ای را دیـدم،  فیلمـی را که در ایـن زمینـه تهیه کرده بودند تماشا کردم، کتاب‌هایـی را بـرای مطالعـه تهیـه کردم و با شیـوه آن‌ها در بازسازیِ شهری که به کلی با آن بمبارانِ تاریخی منهدم شده بود،  آشنا شدم.

پس از پیروزی انقلاب هم،  در یک سفر رسمی موفق به دیدنِ ناکازاکی شدم. طبیعی است که در این سفر با توجه به امکانات خاصی که از سوی دولت ژاپن در اختیارم قرار دادند،  مشاهدات قبلیِ خودم را تکمیل کردم؛  احتمالا یادداشت‌هایی که به عنوان خاطرات از آن سفر دارم،  اطلاعات خوبی را در این زمینه منعکس می‌کند.

دیدنی‌های دیگر هم در ژاپن سودمند بود.  مثلا مترو،  خیابان‌های چند طبقه و پیشرفت‌های دیگری که پیش از سفر شنیده بودم و در این سفر امکان دیدن آن‌ها از نزدیک فراهم شد.

روشن است که در ژاپن کسب اطلاعات یا اقدامی در جهت اهداف مبارزه زمینه‌ای نداشت.  چون در ژاپن هیچ پایگاهی برای مبارزه و مبارزین در آن روزها نبود.  در طول مدت اقامتم در ژاپن،  به یاد ندارم با هیچ شخص یا شخصیتی ـ اعم از روحانی یا دانشجو ـ به عنوان مخالف رژیم دیداری کرده باشم.

منبع: کتاب )هاشمی رفسنجانی(، دوران مبارزه ، زیر نظر مهندس محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب،1376