-
پنجشنبه ۲۰ دی ۱۳۹۷
آیتالله هاشمی رفسنجانی رحمت‌الله‌علیه علاوه بر آنکه عالمی مجاهد و سیاستمداری روشنفکر و دارای مکتب بود، نویسنده‌ای قهار و صاحب‌نظر در حوزه‌های فقهی، قرآنی، فلسفی، تاریخ‌نگاری و... نیز بود و مکتوبات فراوانی از ایشان برجای مانده است.
روزنامه جمهوری اسلامی در طول سالیان متمادی کتاب‌هایی را چه به قلم خود آیتالله هاشمی رفسنجانی و چه نوشته دیگران درباره ایشان چاپ و منتشر کرده است که در این مجال به معرفی کوتاه آنها می‌پردازیم.
روایت هجران
کتاب تاریخی، ارزشمند و ماندگار «روایت هجران» یکی از کتبی است که توسط انتشارات روزنامه جمهوری اسلامی چاپ و منتشر شده و بارها تجدید چاپ گردیده است. این کتاب در آستانه سالگرد هفتم تیر و اولین سالگرد رحلت آقای هاشمی به چاپ ششم رسید، شرح حالات روحی مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی به قلم خود ایشان درباره فاجعه انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی در هفتم تیرماه سال 1360 است، فاجعه‌ای که منجر به شهادت شهید مظلوم آیتالله سید محمد حسینی بهشتی و هفتاد و دو تن از یاران امام خمینی و انقلاب اسلامی ایران گردید.
چاپ ششم این کتاب، علاوه بر برخورداری از ویراستاری جدید و مقدمه چاپ ششم، شامل دیدگاه، توصیفات و تقدیر حضرت آیتالله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی از کتاب «روایت هجران» و نویسنده آن مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی می‌باشد که این کتاب را مبنایی برای نویسندگان، مورخین، شعرا، فیلمسازان و هنرمندان دانسته‌اند تا بتوانند با محور قرار دادن آن حادثه هفتم تیر را به عنوان یک واقعه مهم تاریخی گزارش نمایند.
چاپ جدید کتاب «روایت هجران» همچنین حاوی تصاویری از واقعه تاریخی انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی، شخصیت‌های انقلاب و صحنه‌های ماندگار از برهه تاریخی تیرماه 1360 می‌باشد. در بخش ضمائم چاپ ششم این کتاب، همچنین متن پیام رادیویی آیتالله هاشمی رفسنجانی در مراسم تشییع شهدای هفتم تیر و نیز متن کامل سخنرانی قبل از دستور آیتالله هاشمی در اولین جلسه رسمی مجلس شورای اسلامی پس از فاجعه هفتم تیر به چاپ رسیده است.
با هاشمی رفسنجانی تا خانه خدا
مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی در سالهای 1376، 1384 و 1387 که نخستین‌بار آن بعد از پایان دور دوم ریاست جمهوری ایشان بود، به دعوت امیر عبدالله به کشور عربستان سفر کرد. در سال 1376 ملک فهد پادشاه و امیر عبدالله ولیعهد آن زمان عربستان بودند، ولی در سفرهای سال 1384 و 1387، امیرعبدالله پادشاه عربستان شده بود و بواسطه دوستی نزدیکی که میان آیتالله هاشمی رفسنجانی و امیرعبدالله برقرار بود، با اینکه سفرهای آیتالله هاشمی رسمی نبود و با قصد زیارت انجام می‌شد، او میزبانی از آیتالله را برعهده داشت.
کتاب «با هاشمی رفسنجانی تا خانه خدا» حاصل یادداشت‌های حجت‌الاسلام والمسلمین مسیح مهاجری از سفر دوم آیتالله به عربستان (1384) که در این سفر یکی از همراهان آیتالله هاشمی رفسنجانی بود، می‌باشد. مولف در یادداشت‌های خود، وقایع این سفر 7 روزه (از 26 شهریور تا اول مهرماه سال 1384) را به صورت سفرنامه و با ترتیب نگارش وقایع نگاری روزانه به رشته تحریر درآورده است. در این نوشته سعی شده است وقایع همانطور که مشاهده شدند منعکس شوند و به همین جهت تلخ و شیرین و زیبا و زشت، تا آنجا که در خاطر نویسنده مانده، در این کتاب منعکس است.
در این سفر، آیتالله هاشمی رفسنجانی از شهرهای جده، مکه، مدینه و منطقه بدر و ینبع دیدن کرد که شرح ماجراهای بوقوع پیوسته در این دیدارها در کتاب حاضر منعکس است.
از صفا تا فدک
در سال 1387، آیتالله هاشمی رفسنجانی در حالیکه رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی بود، بار دیگر با دعوت امیرعبدالله پادشاه وقت عربستان به سفر عمره مفرده دعوت شد. این سفر که سومین سفر ایشان به عربستان محسوب می‌شد، علاوه بر زیارت و دیدار، هدف دیگری نیز داشت که آن شرکت در اجلاس بینالمللی گفتگوی اسلامی در مکه مکرمه بود.
کتاب «از صفا تا فدک» حاوی وقایع این سفر 10 روزه (13 تا 23 خرداد 1387) به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین مسیح مهاجری از همراهان آیتالله هاشمی رفسنجانی در این سفر می‌باشد که به صورت یادداشت‌های روزانه نگارش و در 12 شماره از 18/4/87 تا 1/5/87 در روزنامه جمهوری اسلامی به چاپ رسید و سپس مجموعه آن به صورت کتاب منتشر و در بهار سال 1389 تجدید چاپ گردید. عنوان این کتاب از آن جهت «از صفا تا فدک» انتخاب شد که ویژگی مهم سفر سوم آیتالله هاشمی رفسنجانی به عربستان، بازدید ایشان و همراهان از «فدک» بود که در تاریخ قرون اخیر سفرهای زیارتی اعم از زائران عادی و مسئولین دولتی اعم از ایرانی یا غیر ایرانی، بی‌نظیر بود.
از برکات این اقدام معنوی آیتالله هاشمی رفسنجانی، کار بزرگ کشف فدک بود که صدها سال در زیر غبار غربت پنهان و مجهول مانده بود و این اقدام ارزش و اعتبار این سفر را دو چندان کرد. مولف این کتاب، درباره جزئیات سفر به فدک، مشاهداتی که در آنجا داشتند، اظهارات آیتالله هاشمی رفسنجانی در فدک و مناسبت‌های مختلف بعد از این سفر و همچنین تاریخ فدک مطالبی را یادداشت و گردآوری نموده است که در این کتاب منعکس می‌باشد. این کتاب همچنین حاوی عکس‌هایی از منطقه فدک و حضور آیتالله هاشمی رفسنجانی و همراهان در فدک می‌باشد که بی‌نظیر هستند و شاید بتوان مدعی شد که تاکنون چنین سابقه‌ای از این منطقه وجود نداشته است.
در این کتاب همچنین متن کامل سخنرانی آیتالله هاشمی رفسنجانی در اجلاس بینالمللی گفتگوی اسلامی در مکه، سخنرانیهای دیگر ایشان در مکه و مدینه، اظهارات ایشان درباره این سفر و فدک در نماز جمعه تهران و مصاحبه تلویزیونی و همینطور مبحثی درباره تاریخ و احکام فقهی مربوط به فدک، به چاپ رسیده است.
با هاشمی رفسنجانی در حیات خلوت سردار قادسیه
پس از سقوط صدام حسین و رژیم بعث عراق، مقامات ارشد دولت و نیروهای انقلابی عراق که دولت جدید این کشور را تشکیل داده بودند و بطور مرتب به کشور جمهوری اسلامی ایران رفت و آمد داشتند، بارها از آیتالله هاشمی رفسنجانی که از مهمترین حامیان معارضان عراقی در دوران مبارزاتشان علیه صدام و حزب بعث بود، برای سفر به عراق دعوت می‌کردند. این سفر، سرانجام از 12 تا 17 اسفند 1387 انجام شد و آنچه در کتاب حاضر منتشر شده است، خاطرات آن سفر به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین مسیح مهاجری است که از همراهان آیتالله در آن سفر بود.
در این کتاب، علاوه بر خاطرات سفر، متن نامه‌های مبادله شده میان صدام حسین رئیس‌جمهور ساقط شده عراق به مسئولین نظام جمهوری اسلامی درباره چگونگی حل مشکلات باقیمانده از جنگ تحمیلی و پاسخ‌های آیتالله هاشمی رفسنجانی به این نامه‌ها در بخش ضمائم کتاب آورده شده است. همچنین در بخش پایانی کتاب، عکس‌هایی از صحنه‌های زیارت‌ها، دیدارها و گفتگو‌ها به چاپ رسیده که در نوع خود کم نظیر هستند.
درخشش زیر تیغ تخریب
روزنامه جمهوری اسلامی در روزهایی که آیتالله هاشمی رفسنجانی به شدت آماج تبلیغات جاهلانه معاندان بود بخصوص بعد از دو دوره ریاست جمهوری که از مسئولیت اجرایی کنار رفت و حملات علیه ایشان شدت گرفت و در انتخابات مجلس ششم (1378)، انتخابات نهمین دوره ریاست جمهوری (1384) وانتخابات چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری (1385) به اوج خود رسید، با هدف دفاع از مظلوم در قالب مقالات متعدد به روشنگری پرداخت و از شخصیت والا و کم نظیر آیتالله هاشمی رفسنجانی که رکنی از ارکان نظام و شناسنامه انقلاب و معتمد امام و تجسم نیم قرن مبارزه و خدمت و مرد میدان بحران‌ها و طوفان‌ها و چهره روشن و سرشناس روحانیت انقلابی شیعه در دوران معاصر بود، دفاع نمود.
کتاب «درخشش زیر تیغ تخریب» حاوی 15 سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین مسیح مهاجری از میان انبوه مقالات ایشان و روزنامه جمهوری اسلامی است که انتخاب شده و در مجموعه حاضر عرضه شده است.
این مقالات از این نظر که نوعی وقایع نگاری ناظر بر حوادث روز و نگاه تحلیلی به رویدادهای زمان خود می‌باشند، می‌توانند بخشی از تاریخ انقلاب اسلامی ایران نیز محسوب گردند و راهنمای خوبی برای کسانی باشند که به جستجوگری در زمینه رویدادهای این سالها می‌پردازند. جلوگیری از تحریف تاریخ توسط کسانی که در تاریخ نگاری از عناصری همانند جهل و تزویر و قدرت طلبانی که بر این مرکب‌ها سوار شده و غفلت می‌ورزند نیز، از اهداف انتشار این کتاب به شمار می‌رود.
ارزش‌ها و مکتب‌ها
کتاب «ارزش‌ها و مکتب‌ها» تالیف آیتالله هاشمی رفسنجانی است. این کتاب حاصل یادداشت‌های ایشان در دوران زندان‌های رژیم ستم شاهی است که برای اولین‌بار در سال 1368 به چاپ رسید،اما آنچه باعث گردید محتوای این کتاب بار دیگر با ویراستاری و اصلاحات جدید توسط انتشارات روزنامه جمهوری اسلامی تجدید چاپ شود، حائز اهمیت است.
کتاب «ارزش‌ها و مکتب‌ها» حاوی مجموعهای از اطلاعات دقیق درباره مکتب کمونیسم، آبشخور فکری آن و عملکرد حکومت کمونیستی است که خواننده را با این شگفتی مواجه می‌کند که نویسنده آن با اینکه در زندان به منابع دسترسی نداشته، چگونه توانسته این مطالب دقیق را در نقد مبانی کمونیسم و سیر تحول و عملکرد متولیان این مکتب در حوزه علم کلام مطرح نماید. شکل گرفتن علم کلام و تکامل آن در تاریخ 250 ساله امامت امامان شیعه علیهم السلام، مرهون مباحثه‌ها و مناظره‌هایی است که پیروان مکتب‌های مختلف فکری به ویژه مادیگرایان و جبریون در نهایت آزادی با ائمه معصومین و علمای بزرگ شیعه داشتند. در تاریخ معاصر نیز یکی از مهمترین محورهای تلاش متفکران مسلمان به ویژه جریان بیدارگری، مقابله با مکتب‌های مادی و تحکیم مبانی ادیان الهی بر محور اعتقاد به ماوراءالطبیعه بود. در نهضت اسلامی ایران پس از امام خمینی که اولین اقدامات علمی و فکری را در چارچوب بیدارگری آغاز نمود، آیتالله هاشمی رفسنجانی یکی از شاخص‌ترین همراهان امام بود که علاوه بر مبارزه سیاسی با رژیم پهلوی، در جبهه فکری نیز دارای سابقه مبارزاتی درخشانی است.
آیتالله هاشمی رفسنجانی، از سال 1338 با انشار نشریه «مکتب تشیع» به همراه جمعی از فضلای حوزه علمیه قم یک جنبش بیدارگری به وجود آورد که تاثیر زیادی در حرکت جامعه به ویژه قشر حوزوی و دانشگاهی به سوی مبارزه با افکار انحرافی و مادی و زمینه سازی برای ورود به مبارزات سیاسی داشت. این تلاش‌ها حتی در زندان‌های رژیم ستم شاهی نیز توسط آیتالله هاشمی رفسنجانی و همفکران ایشان ادامه یافت و وجود کمونیست‌ها در زندان زمینه مناسبی برای بحث دانشمندان مسلمان با آنها درباره کمونیسم و مبانی فکری، اقتصادی و اجتماعی و پیامدهای حاکمیت این مکتب بود که آیتالله هاشمی رفسنجانی یکی از پیشگامان انجام این بحث‌ها با کمونیست‌ها بودند و این گفت و گوها همزمان یادداشت می‌شد که بعد از پیروزی انقلاب ابتدا در مجله پاسدار اسلام و سپس به صورت کتاب به عنوان «ارزش‌ها و مکتب‌ها» به چاپ رسید.
مقدمه جدیدی که آیتالله هاشمی رفسنجانی برای تجدید چاپ این کتاب توسط روزنامه جمهوری اسلامی نوشتند، تاکید کردند: «...اخیراً برادر آگاه و دانشمند جناب آقای مسیح مهاجری در جلسه‌ای گفتند که دانشگاه علیگر هندوستان برای تهیه نوشته‌ای درباره علم کلام جدید که بتوانیم مسائل عقیدتی و فکری را به ادبیات امروز تدریس کنیم استمداد کرده است. من گفتم علاوه بر «آزاد اندیشی دینی»، نوشته‌ای از من درباره فلسفه تاریخ وجود دارد که حاوی بحث‌های اساسی توضیح رویدادهای جهان است و نسخه‌ای از آن کتابچه را که به اسم «ارزش و مکتب‌ها» وجود دارد به ایشان دادم و گفتم این کتاب اکنون برای درس‌های «کرسی‌های آزاد اندیشی» که رهبری سالها قبل خواسته بودند در دانشگاه‌ها به وجود آید و اقداماتی شده و دانشگاه آزاد اسلامی بناست به عنوان واحد درسی اختیاری آن را راه بیاندازد، مناسب است.... ایشان کتاب را مطالعه کردند و برای چاپ جدید با این هدف مناسب دیدند...»
گفتارهای اخلاقی آیتالله هاشمی رفسنجانی
«دفتر تبیین اندیشه‌های آیتالله هاشمی رفسنجانی» که پس از رحلت ایشان توسط جمعی از فضلای علاقمند به آیتالله تشکیل شد، تصمیم گرفت ضمن گردآوری و تدوین آثار ایشان به تبیین و تحلیل اندیشه‌های آن اندیشمند دوران بپردازد. و در آستانه اولین سالگرد ارتحال آیتالله هاشمی این تلاش‌ها به ثمر نشست و در قالب همایشی علمی به بررسی شخصیت اخلاقی و آراء ایشان در حوزه اخلاق پرداخته شد.
کتاب «گفتارهای اخلاقی آیتالله هاشمی رفسنجانی» در چارچوب همان تصمیم دفتر تبیین اندیشه‌های آیتالله هاشمی رفسنجانی، شامل مجموعه گفتارهای اخلاقی آیتالله است و توسط حجت‌الاسلام عبدالرزاق اهوازی گردآوری و در 383صفحه تدوین شده است، و منتشر گردید.
شخصیت و اندیشه اخلاقی آیتالله هاشمی رفسنجانی
این کتاب، دومین جلد از مجموعه کتاب‌های منتشر شده توسط «دفتر تبیین اندیشه‌های آیتالله هاشمی رفسنجانی» است که در آستانه اولین سالگرد رحلت ایشان چاپ و منتشر شد.
آنچه در این مجموعه گرد آمده، مقالاتی است که به مناسبت برگزاری همایش «بررسی شخصیت، آراء و اندیشه‌های اخلاقی آیتالله هاشمی رفسنجانی» از برخی صاحب‌نظران درخواست شد و یا در فراخوان همایش دریافت گردید که دو بخش شخصیت و اندیشه اخلاقی آیتالله هاشمی را در بر می‌گیرد.
این کتاب در آغاز به پیام حضرت آیتالله جوادی آملی تحت عنوان «خلق عظیم هاشمی» مزین است و در ادامه مقالات مختلفی که توسط برخی صاحب‌نظران و اندیشمندان حوزه و دانشگاه برای این همایش ارسال شده، به چاپ رسیده است.
اخلاق در فرهنگ قرآن
کتاب «اخلاق در فرهنگ قرآن»، مجموعهای 3 جلدی و مجلداتی دیگر از مجموعه کتاب‌های منتشر شده توسط «دفتر تبیین اندیشه‌های آیتالله هاشمی رفسنجانی» است. این کتاب مجموعه مدخل‌های اخلاقی «فرهنگ قرآن» مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی است که به مناسبت همایش «بررسی شخصیت، آراء و اندیشه‌های اخلاقی آیتالله هاشمی تحت عنوان «اخلاق در فرهنگ قرآن» گرد آمده است. در گردآوری این کتاب، همه عناوین و مفاهیم اخلاقی، عرفانی و مفاهیم عام معنوی مورد نظر بوده و به منظور کاستن از حجم صفحات، به ذکر آیات اصلی مورد استناد اکتفا شده و بعد از ذکر نخستین آیه، نمونه‌های مشابه یا تکراری حذف شده‌اند، اما آدرس همه آیات حذف شده بعد از کلمه (نیز:) ذکر شده‌اند.
آیتالله هاشمی رفسنجانی علاوه بر آن که یک سیاستمدار مبارز بود، یک فقیه، مفسر و متفکر نیز بود که در کنار مبارزات هیچگاه از نوشتن و تالیف کتب، مقالات و رساله‌های گوناگون فرهنگی، علمی، سیاسی، تاریخی و... غفلت نورزید. ایشان علاوه بر نوشته‌ها و تالیفات فراوان، خطبهها، سخنرانی‌ها، خاطرات و مصاحبههای فراوانی نیز دارد که اکثر آنها در قالب کتاب تدوین و منتشر شده است و بخشی نیز در دست تدوین و انتشار است. بخشی از تالیفات و آثاری که از آیتالله هاشمی رفسنجانی منتشر شده به شرح زیر است:
- پایه گذار نشریه مکتب تشیع، قم، 1343
- «آزاداندیشی اسلامی و روشنفکری دینی» به روایت هاشمیرفسنجانی؛ به اهتمام یاسر هاشمی، 1391، دفتر نشر معارف انقلاب.
- ارتجاع چیست و مرتجع کیست؟ سخنرانی اکبر هاشمی رفسنجانی، حزب جمهوری اسلامی، 1359.
- مقاله اسرائیل و فلسطین- اکبر هاشمی، 1335، جهان‌آرا.
- ترجمه کتاب ««القضیه الفلسطینیه» اثر اکرم زعیتر با عنوان «سرگذشت فلسطین»، ترجمه اکبر هاشمی رفسنجانی،
- ال‍س‍ی‍اس‍ه الاقتصادیه فی ال‍ح‍ک‍وم‍ه الاسلامیه - تالیف هاشمی رفسنجانی؛ م‍ت‍رج‍م ب‍اس‍م م‍ح‍م‍دی، 1382.
- ام‍ی‍رک‍ب‍ی‍ر یا م‍ی‍رزا ت‍ق‍ی‌خ‍ان ف‍راه‍ان‍ی، ق‍ه‍رم‍ان مبارزه با اس‍ت‍ع‍م‍ار،1346.
- ان‍ق‍لاب‌و دفاع مقدس، اکبر هاشمی رفسنجانی1367، بنیاد پانزده خرداد.
- انقلاب یا بعثت جدید، اکبر هاشمی رفسنجانی، یاسر.
- با ک‍اروان شهادت: مجموعهای از س‍خ‍ن‍ان آقای هاشمی رفسنجانی طی دو دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران پیرامون شهادت، شهید، خ‍ان‍واده‌ه‍ای ش‍ه‍دا، بنیاد شهید، 1376، قم: قدس.
- تحقیقی کوتاه پیرامون معجزه، هاشمی رفسنجانی، 1360.
- تفسیر موضوعی قرآن کریم برگرفته از تفسیر راهنما و فرهنگ قرآن - تالیف اکبر هاشمیرفسنجانی، با همکاری محمد بیستونی، قم: بیان جوان،1392
- تفسیر راهنما؛ روش‍ی ن‍و در ارائ‍ه مفاهیم و م‍وض‍وع‍ات قرآن، اکبر هاشمیرفسنجانی و جمعی از محققان مرکز فرهنگ و معارف قرآن.
- الثوره الاسلامیه: عقبات کبری و انتصار عظیم، هاشمی الرفسنجانی:ترجمه محمد علی التسخیری 1982م. 1361.
- الثوره الاسلامیه: ع‍ق‍ب‍ات‍ه‍ا و م‍ک‍اس‍ب‍ه‍ا، م‍ق‍اطع من خ‍طب الجمعه... ال‍ه‍اش‍م‍ی الرفسنجانی، طهران: مرکز الاع‍لام ال‍ذک‍ری ال‍خ‍ام‍س‍ه لان‍ت‍ص‍ار الثوره الاسلامیه فی ایران، 1404ق. = 1362، ص 96
- جایگاه مساجد در نظام اسلامی از منظر قرآن، هاشمی رفسنجانی؛ 1390.
- ج‍م‍ع‍ه‌ه‍ا و خطبهها، س‍ت‍اد برگزاری نماز جمعه،1363
- ج‍ه‍ان‌ب‍ی‍ن‍ی اسلامی: بحث م‍ع‍اد، هاشمی رفسنجانی، حزب جمهوری اسلامی، 1363.
- جهان در ع‍ص‍ر بعثت، تالیف م‍ح‍م‍دج‍واد ب‍اه‍ن‍ر، اکبر هاشمی رفسنجانی،1366.
- چ‍را وارد خ‍اک عراق ش‍دی‍م؟ متن سخنرانی آقای اکبر هاشمی رفسنجانی در خطبه دوم نماز جمعه 8 م‍رداد 1361
- خط‌ها دربرابر ولایت فقیه، سخنرانی اکبر هاشمی رفسنجانی، حزب جمهوری اسلامی مشهد، 1359
- در راب‍طه با انقلاب اسلامی، اکبر هاشمی رفسنجانی، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه، دفتر انتشارات اسلامی، 1364.
- دس‍ت‍اورده‍ای انقلاب: خطبههای نماز جمعه، اکبر هاشمی رفسنجانی، 1362، دفتر نمایندگی سازمان تبلیغات اسلامی.
- دس‍ت‍اورده‍ای انقلاب: خطبههای نماز جمعه 30 م‍ه‍ر و 7 و 28 آب‍ان 1361
- دو س‍خ‍ن درباره جنگ تحمیلی بر ایران، ق‍س‍م‍ت اول: سخنرانی اکبر هاشمی رفسنجانی تحت عنوان: ری‍ش‍ه‌ه‍ای جنگ. ق‍س‍م‍ت دوم؛ سخنرانی سیدم‍ح‍م‍دح‍س‍ی‍نی بهشتی تحت عنوان: سیاست ن‍ه ش‍رق‍ی - ن‍ه غ‍رب‍ی، مشهد: آس‍ت‍ان قدس رض‍وی، 1359.
- روایت هجران؛ شرح وقایع بعد از فاجعه هفتم تیر.
- زن و ع‍دال‍ت اجتماعی، اکبر هاشمی رفسنجانی؛ ب‍ه‌ک‍وش‍ش و اهتمام انتشارات س‍ف‍ی‍ر ص‍ب‍ح، تهران، 1380.
- زهرا (س) بزرگ زن جهان بشریت؛خطبه دوم نماز جمعه 13 اسفند 1361، سازمان صنایع ملی ایران، 1361.
- سیر مطالعه در قرآن، حزب جمهوری اسلامی(مشهد)، 1362.
- ع‍دال‍ت اجتماعی: (ت‍ب‍ع‍ی‍ض‍ات ن‍ژادی) خطبههای نماز جمعه؛ اکبر هاشمی رفسنجانی، 1366.
- فرهنگ قرآن: کلید راه‍ی‍اب‍ی به م‍وض‍وع‍ات و مفاهیم قرآن کریم، اکبر هاشمیرفسنجانی و محققان مرکز فرهنگ و معارف قرآن، بوستان کتاب، قم: 1394.
- «انقلاب و پیروزی»؛ کارنامه و خاطرات سالهای 1357 و 1358،1383.
- «انقلاب در بحران»؛ کارنامه و خاطرات سال 1359، 1384.
- «ع‍ب‍ور از بحران»؛ کارنامه و خاطرات 1360؛1378.
- «پس از بحران»؛ کارنامه و خاطرات سال 1361، 1387.
- «آرام‍ش و چ‍ال‍ش»؛ کارنامه و خاطرات سال 1362 ، 1381.
- «به سوی سرنوشت»؛ کارنامه و خاطرات سال 1363، 1385، دفتر نشر معارف انقلاب، به اهتمام محسن هاشمی.
- «امید و دلواپسی»؛ کارنامه و خاطرات سال 1364، 1387.
- «اوج دفاع»؛ کارنامه و خاطرات سال 1365 ، 1388.
- «دفاع و سیاست»؛ کارنامه و خاطرات سال 1366، 1388.
- «پایان دفاع آغاز سازندگی»؛ کارنامه و خاطرات سال 1367، 1389.
- «بازسازی و سازندگی»؛کارنامه و خاطرات سال 1368، 1391.
- «اعتدال و پیروزی»؛ کارنامه و خاطرات سال 1369، 1392.
- «سازندگی و شکوفایی»؛ کارنامه و خاطرات سال 1370، 1393.
- «رونق سازندگی»؛ کارنامه و خاطرات سال 1371، 1394.
- «صلابت سازندگی»؛ کارنامه و خاطرات سال 1372، 1395.
- ویژگی‌های دوجبهه حق وباطل، حزب جمهوری اسلامی، 1359.
- هاشمی رفسنجانی؛ دوران مبارزه خاطرات، ت‍ص‍وی‍ره‍ا، اسناد، گ‍اه‌ش‍م‍ار ، 1376.(دوجلد)
- هاشمی رفسنجانی؛ کارنامه و خاطرات جنگ تحمیلی و دفاع مقدس، 1392.
- هاشمیرفسنجانی مصاحبههای سال 1360، 1378.
- هفتم تیر و انقلاب سوم؛ در خطبه دوم نماز جمعه 4 تیر م‍اه 1361.
- همبستگی امت اسلامی؛ مجموعه سخنرانیهای حضرت آیتالله هاشمی رفسنجانی در کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی، گردآوری ج‍لال م‍ی‍رآق‍ای‍ی ،1379.
- ارزش‌ها و مکتب‌ها؛ آیتالله هاشمی رفسنجانی، سازمان انتشارات روزنامه جمهوری اسلامی، چاپ دوم: 1395
- دوازده نامه؛ متن نامه‌های مبادله شده بین روسای جمهوری اسلامی ایران و عراق بعد از جنگ 8 ساله
- اسرائیل و قدس عزیز؛ اکبر هاشمی رفسنجانی قم: انتشارات آزادی
- هاشمی بدون روتوش؛ مصاحبه با اکبر هاشمی رفسنجانی، روزنه، 1393
در آینه؛ چهار گفتگوی صمیمی با آیتالله هاشمی رفسنجانی، کویر، 1395
- امام خمینی(س) به روایت آیتالله هاشمی رفسنجانی، تدوین عبدالرزاق اهوازی، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ و نشر عروج، 1385
- برگزیده فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، قم؛ بوستان کتاب، 1387
- بعثت؛ ارگان مخفی دانشجویان حوزه علمیه قم در سالهای 1344 – 1342، به قمل و همکاری اکبر هاشمی رفسنجانی، سروش، 1376
- بی‌پرده با هاشمی رفسنجانی، مصاحبه کیهان با آیتالله هاشمی، قدرت‌الله رحمانی، 1382
- حقیقت‌ها و مصلحت‌ها؛ گفتگو با هاشمی رفسنجانی، مسعود سفیری، نشر نی، 1378
- الخطب العربیه الصلاه الجمعه فی طهران؛ به قلم اکبرهاشمی رفسنجانی، مراجعه واخراج عبدالحسین محمدعلی بقال،
- خطبههای جمعه؛ هاشمی رفسنجانی، دفتر نشر معارف انقلاب، 1376
- صراحت نامه، گفتگو با اکبر هاشمی رفسنجانی، سیمای شرق، 1391
- کلید معارف قرآن (معجم معنایی و جامع معارف قرآن کریم)؛ اکبر هاشمی رفسنجانی و جمعی از محققان، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، قم، 1377
- المکاسب الاقتصادیه للثوره الاسلامیه؛ اکبر هاشمی رفسنجانی؛ المترجم محمدعلی التسخیری
- مکاشفات حوار صریح مع الشیخ هاشمی رفسنجانی؛ (ترجمه) دارالولایه للثقافه والاعلام: قم، 2005 م = 1426 ق – 1384
- نطق‌های قبل از دستور آیتالله هاشمی رفسنجانی، روابط عمومی مجلس شورای اسلامی (دفتر تبلیغات و انتشارات)، 1362.
- نقش روحانیت در انقلاب؛ سخنرانی هاشمی رفسنجانی، حزب جمهوری اسلامی، 1360
- ویژگی‌ها و عملکرد مجلس شورای اسلامی، به قلم ریاست مجلس شورای اسلامی (اکبر هاشمی رفسنجانی)
- هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای سال 1361؛ زیر نظر محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب
- هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای سال 1360؛ زیر نظر محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب 1378
- هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای سال 1362؛ زیر نظر محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب، 1382
- هاشمی رفسنجانی، سخنرانیهای سال 1363؛ زیر نظر محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب، 1386
- هاشمی رفسنجانی، مصاحبههای سال 1360؛ زیر نظر محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب، 1378
- هاشمی رفسنجانی، مصاحبههای سال 1362؛ زیر نظر محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب، 1381
- هاشمی رفسنجانی، مصاحبههای سال 1363؛ زیر نظر محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب
- هاشمی رفسنجانی، نطق‌های پیش از دستور سال 1362؛ زیر نظر محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب، 1381
- هراس دنیای استکباری؛ اکبر هاشمی رفسنجانی
- هفتم تیر و انقلاب سوم؛ (متن خطبههای نماز جمعه 4تیرماه 61)، اکبر هاشمی رفسنجانی، سازمان صنایع ملی ایران، روابط عمومی، 1361
- همبستگی امت اسلامی؛ (مجموعه سخنرانیهای آیتالله هاشمی رفسنجانی در کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، 1421ق=1379
- و مجموعه‌های دیگری از خطبهها، سخنرانی‌ها، مصاحبه، گفتارهای آیتالله هاشمی رفسنجانی که توسط مراکز مختلف علمی، فرهنگی و سیاسی گردآوری و تدوین شده است.
دیدم که جانم می‌رود
کتاب «دیدم که جانم می‌رود» تازه‌ترین کتاب از انتشارات روزنامه جمهوری اسلامی است که به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین مسیح مهاجری به رشته تحریر درآمده و ابراز ارادتی است به امام خمینی و یاران انقلاب. این کتاب مشتمل بر نوزده مقاله است که در مناسبت‌های مربوط به شهادت، رحلت یا بزرگداشت بعضی از یاران امام نوشته شده‌اند و اکنون در این مجموعه گردآوری و منتشر شده است. پنج مقاله از مقاله‌های این کتاب اختصاص به شخصیت آیتالله هاشمی رفسنجانی دارد.