آزادی آیت الله هاشمی رفسنجانی از زندان در سال 1357 و ادامۀ فعالیت های فرهنگی و مبارزاتی
تاریخ : 19/7/1351
پس از آزادی، با توجه به شرایط آن روز احتیاط بیشتری میکردم و چون نظر غالب بر توسعه مبارزه مسلحانه بود، ما سعی میکردیم که به خاطر منبر و اعلامیه و. . . بازداشت نشویم و با تقویت ارتباطات و ادامه کارهای فرهنگی و سازنده و پشتیبانی از مبارزه به صورت مادی یا تغذیه فکری کار میکردیم و رژیم هم حساسیتی نشان نمیداد، جز بعضی احضارها و پیغامها و تذکرات. نظر بعضیها این بود که ما باید کاری بکنیم که اینها با خشونتِ هر چه بیشتر برخورد کنند که مبارزه تا آنجا که ممکن است به خشونت کشیده شود.
با توجه به شرایط آن زمان چند برنامه در دستور کار قرار دادم :
1. کارهای علمی و تحقیقی جهتدار به منظور تهیه خوراک فرهنگی مبارزه و نیز ایجاد اشتغال برای مبارزانی که به خاطر فشار رژیم بیکار بودند و وسیلهای برای تأمین بخشی از معاش.
در این بخش دو گروه تحقیقاتی تشکیل داده بودم. یکی برای نهجالبلاغه و دیگری برای تهیه تاریخ جامع زندگی ائمه.
خودم برای هر یک طرحی آماده کردم و در اجرا نظارت میکردم. برای زندگی ائمه گویا با چهارده محور دهها موضوع طراحی شده بود و برای مطالعه آن و یادداشتبرداری از هر موضوع، فردی کتابی را به عهده میگرفت و یادداشتها را به من میداد. من در جمع دیگری یادداشتها را ارزیابی میکردم و در دفتر مخصوص موضوع خودش میگذاشتم و برای هر ساعت کار، گویا، پنجاه ریال میپرداختم.
گرچه کار ناتمام ماند، ولی همان یادداشتها ذخیره ارزشمندی است که اکنون در اختیار گروهی از محققان حوزه علمیه قم است و امیدوارم روزی اثر جاویدان و ارزشمندی بشود.
در مورد نهجالبلاغه هم هدف، طبقهبندی و فهرست نگاری معارف این دریای ژرف بود که بعد آقای معادیخواه کار را ادامه دادند و امروز بخش قابل توجهی از آن با نام فرهنگ آفتاب در اختیار مردم است.
(بخشی از هزینه این طرح را یکی از آشنایان متمکن اهل رفسنجان میپرداخت.)
2. کارهای اقتصادی، که بیشتر بر محور امور زمین و ساختمان بود و سودآور که از این راه قبل و بعد از انقلاب کمکهای قابل توجهی به نیازمندان اهل مبارزه شد و خودمان هم استفاده میکردیم.
3. کارهای فرهنگی خاص مثل تأسیس مدرسه رفاه و کانون توحید و بنیاد رفاه و کمک به کارهای حسینیه ارشاد و موارد فراوان دیگر که هم سازنده بودند و هم پوشش ارتباطات و جلسات مبارزه و ... .
منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، دوران مبارزه، زیر نظر محسن هاشمی، دفتر نشر معارف انقلاب