برگزاری حماسی نخستین کنگره بزرگداشت آیتالله هاشمی رفسنجانی
نخستین کنگره بزرگداشت آیتالله هاشمی رفسنجانی ، همزمان با سالروز ارتحال آن نادره دوران و با حضور معاون اول رئیس جمهور، تعدادی از وزرا و نمایندگان مجلس، فرماندهان نظامی و چهره‌های سیاسی و جمعی از مهمانان، سفرا و نمایندگان کشورهای خارجی ، در محل سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی تهران برگزار شد.
پیام آیتالله جوادی آملی به کنگره بزرگداشت آیتالله هاشمی رفسنجانی
در ابتدای مراسم پس از خیر مقدم مهندس محمد هاشمی، پیام حضرت آیتالله جوادی آملی به این کنگره قرائت شد.
متن این پیام به این شرح است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبّ الْعالَمِینَ وَ صَلَّی‌الله عَلَی جَمِیعِ الْاَنْبیاءِ وَ الْمُرْسَلِین وَ الْاَئِمَّهِ الْهُدَاهِ الْمَهْدیین. صی ما خاتم‌الانبیا و خاتم الاوصیا و علیهما ال التحیه و الثنا وهم عد‌الله الاعدائهم الی الله.
محضر شما بزرگوران، اساتید و دانشگاهیان، نخبگان و فرهیختگان حوزوی و دانشگاهی، رجال سیاسی، برادران و خواهران ایمانی را در این کنگره عظیم گرامی می‌داریم.
شخصیت آیتالله هاشمی رفسنجانی را کارنامه و دوران پرافتخار ایشان به‌خوبی ساخت. هم فیض الهی به حدنصاب به ایشان رسیده و هم ایشان در دریافت این فیض الهی به حدنصاب کوشیده است. اگر ما بخواهیم رابطه آیتالله هاشمی و امام رضوان‌الله تعالی علیه را به خوبی بررسی کنیم رابطه بعضی از صحابه پیغمبر با رسول‌الله را باید به درستی ارزیابی کنیم.
وجود مبارک رسول گرامی "علیه آلاف تحیه و الثنا" وقتی تصمیم گرفت انقلاب عظیم جهانی را احیا کند، مردان پاک و پخته را تربیت کرد و قبل از هر چیز مسجد قبا را در دالان ورودی مدینه بنا نهاد و فرمود این تنها برای نماز و سجده نیست: "فِیهِ رِجَالٌ یحِبُّونَ اَنْ یتَطَهَّرُوا" یعنی از این مسجد مردانی که آلوده نیستند و آلودگی را تحمل نمی‌کنند تربیت می‌شوند. تنها سخن از دوزخ نرفتن، بهشت رفتن و عبادت نیست. این‌ها کسانی هستند که شاگردان معصومان مطهر هستند. علو منزلت معصومان را سوره واقعه مشخص کرده است که "لا یمَسُّهُ اِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ" یعنی انبیای مطهر، شاگردان متطهر می‌پرورانند؛ "فِیهِ رِجَالٌ یحِبُّونَ اَنْ یتَطَهَّرُوا" در واقع آن‌کسی که آلودگی اخلاقی، حقوقی، فقهی، سیاسی یا نفوذی دارد، پاک نیست و کسی که پاک نیست نمی‌تواند انقلاب طیب‌وطاهر را شکوفا کند.
آیتالله هاشمی قبل از هر چیزی با امامی ارتباط تنگاتنگ داشت که او از مصادیق بارز پیروان مسجد قبا بود یا همان "فِیهِ رِجَالٌ یحِبُّونَ اَنْ یتَطَهَّرُوا"؛ بنابراین نخستین عنصر شناسنامه آیتالله هاشمی طهارت از شرق‌گرایی، طهارت از غرب‌گرایی، طهارت از اختلاف، طهارت از کینه، طهارت از افراط، طهارت از تفریط است یعنی هسته مرکزی اعتدال، خوی و خلق آیتالله هاشمی بود. "فِیهِ رِجَالٌ یحِبُّونَ اَنْ یتَطَهَّرُوا" درست است که ذات اقدس‌الله همه کمالات را به ذات دارا است و اگر خدا وصفی را و کمالی را به مومن اسناد می‌دهد، در آیه دیگر آن کمال را منحصراً از آن خود می‌داند و می‌گوید عزت متعلق به خدا و پیامبر و مومنین است، در آیه دیگری آمده "العزّه فللّه العزّه جمیعا". اگر می‌گوید او "احسن الخالقین" است مشعر به این است که عیسی و امثال عیسی هم خالق هستند یا همان "الله خالق کل شی ء". اگر می‌گوید به اینکه دیگران هم سهمی از قدرت و قوت‌دارند در سوره بقره می‌فرماید "قُوَّهٍ لِلَّهِ جَمیعًا". پس جمیع کمالات به ذات مال خداست و به‌تبع موارد فوق، عرض مال مظاهر خلقت اوست، مال انبیا، اولیا و شاگردان این‌ها هستند. جریان قدرت داشتن و غنی بودن به ذات مال خداست. "عَلَّمَهُ شَدیدُ الْقُوی" ذاتاً خداست، بعد جبرئیل است. قبل از جبرئیل وجود مبارک پیغمبر و اهل‌بیت علیهم الصلوه و علیهم‌السلام است؛ اما در حوزه‌ها و دانشگاه‌ها و مسائل زمینی امام "شدیدالقوا" بود و شاگرد خوبی را به نام آیتالله هاشمی تربیت کرد. این موضوع تبدیل شده به "عَلَّمَهُ شَدیدُ الْقُوی"؛ در واقع درست است که امام تدریس میکرد و شاگردان زیادی داشت اما بعضی روزی یک ساعت در فقه یا در اصول یا در هر درس خدمت امام بودند اما آیتالله هاشمی رفسنجانی در فقه، اصول، انقلاب، تدبیر و تربیت، سیاست و طهارت شدید القوا بود. مرحوم امام به‌عنوان متعلم شدید القوا جناب آقای هاشمی را به خوبی پرورش داد. در واقع امامی که شدید القوا بود آموزگار ویژه آیتالله هاشمی می‌شود.
این هنر کمی نیست آن هم برای کسی که در اوج باشد و سنگین‌ترین مصیبت را تحمل کند و خم به ابرویش نیاورد. این کار کوچکی و آسانی نیست، کسی در قله باشد و به او اهانت بشود، او تحمل کند. در بعضی از روایات فرمودند عطایای ما را مطایای ما تحمل می‌کنند و رخش می‌خواهد تا بار رستم بکشد. شخصیتی باید مصدل و صلوات المسلین است فرمود به اینکه من نه به‌عنوان یک مورخ، به‌عنوان یک امامی که محضر عالم الغیب و الشهادت هستند را خبر می‌دهم، از زمان آدم تا زمان ما، از زمان ما تا انقراض عالم، این حرف علی حرف تاریخی نیست چون تاریخ از گذشته خبر می‌دهد نه از آینده؛ تا روز قیامت حرف همین است که علی بن ابی‌طالب می‌گوید و آن این است که "عندالله سبحانه تعالی لم یوت احدا و فرقه خیر ممن مذا و لا ممن بقیع". فرمود بدانید درگذشته تاریخ از زمان آدم تا الان، در آینده تاریخ از الان تا زمان ظهور حضرت و رجعت و قیامت هیچ ملتی با اختلاف به مقصد نمی‌رسد، با تفرقه به مقصد نمی‌رسد، با جامه دریدن به مقصد نمی‌رسد اما با جامه دوختن به مقصد می‌رسد. باید این نام و یاد راحفظ کنیم. مبادا خدایی ناکرده کاری کنیم، حرفی بزنیم که از قلم و قدم ما بوی اختلاف و جدایی مسوولان به مشمام برسد وگرنه رهبر اگر علی بن ابی‌طالب هم باشد شکست قطعی است، مگر علی بن ابی‌طالب بعد از پیغمبرنظیری داشت، مگر حکومت او شکست نخورد. داشتن رهبر خوب یک‌طرف قضیه است اما اگر خدایی ناکرده اختلاف رخنه کند، تا انسجام نباشد تا وحدت نباشد شکست قطعی است.
مطلبی نورانی علی صلوات‌الله و سلام‌الله‌علیه دارد فرمود من را تنها نگذارید، اختلاف نکنید و گرنه این اکاسره شرق و قیاسره غرب حمله می‌کنند و می‌تازند و شما را برده خود قرار می‌دهند. فرمود شما یک دوره ابراهیم خلیل را دیدید با جلال و شکوه بود، خلیل من همه بت‌های آذری بشکست آن دوره را دیدید، بعد فرزندان او یکی پس از دیگری به مقام والای نبوت و رسالت امامت رسیدند، محفوظ بودند بعد اختلاف رخنه کرد، کسرای‌های ایران از شرق حمله کردند، قیصرهای روم از غرب حمله کردند و شما حجازی‌ها را در حیات خلوت خفه کردند، از پیغمبرزاده‌ها و از امام‌زاده‌ها این‌ها چارمینار درست کردند. این بیان نورانی علی در نهج‌البلاغه است. در خطبه قاصعه فرمود مگر پیغمبرزاده‌ها را امام‌زاده‌ها را چارمینار نکردند. اصحاب دور نکردند اصحاب وبر نکردند. اصحاب دور و وبر دو گروه از چهار بیدار هستند. این چهار بیدارها یا مسئول تراشیدن موی روی سینه شتر هستند، این قسمت جلوی سینه شتر را وبر میگویند، پشم‌هایی که این قسمت روییده می‌شود نرم است و لطیف و بادوام میگویند عبای وبری، پارچه وبری، قدک وبری از این پارچه‌ها، از این پشم‌ها وقتی نخ درست کردند و پارچه دوختند پارچه وبری میگویند. کسانی که مسئول تراشیدن این قسمت موی سینه شتر هستند آنها را اصحاب وبر می‌گفتند. کسانی که مسئول درمان زخم پشت شتر بودند آنها را اصحاب دبر می‌گفتند، در نهج‌البلاغه یعنی کلام علی آمده این‌ها که چهار بیدار شدند پیغمبرزاده بودند، این‌ها امام‌زاده بودند. اگر خدایی ناکرده غرب و شرق پیدا شود خیلی مسئولین را ماشین شور می‌کنند پس حواستان جمع باشد. آن روز کار ماشین شوری همان چهار بیداری بود، نه در کلام علی تردید است نه در نهج‌البلاغه او تردید است، نه در این خطبه قاصعه که فرمود مواظب باشید. ما مشترکات فراوانی داریم اما یک هاشمی می‌خواهد که تحمل کند. اگر اکنون می‌گوییم "سلام‌الله علیهین یبعث حیا" خوب زندگی کرد، خوب دین را شناخت، خوب 8 سال دفاع کرد، خوب تا پایان عمر بابرکت 80 و اندی سال با طهارت گذراند.
در پایان از همه بزرگوارانی که با ایراد مقال یا ارائه مقالت بر وزن علمی نخستین کنگره بزرگداشت آیتالله هاشمی رفسنجانی افزودند حق‌شناسی می‌کنیم، از بیت مکرم و عزیز و محبوب ایران، از بیت آیتالله هاشمی حق‌شناسی می‌کنیم و از علما به خصوص قدردانی می‌کنیم که این یاد را انشالله امیدوار هستیم سالیان متمادی زنده نگه بدارید و زنده نگه‌داشتن نام آیتالله هاشمی به احیای میراث انقلابی او، فرهنگی او، فقهی او، اخلاقی او، فلسفی او کلامی او و نظامی او و جهادی اوست.
"رحمت‌الله علیه یوم ولد و یوم موت و یوم یبعث حیا و فر‌الله لنا والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته
محمد هاشمی: هاشمی متعلق به یک خانواده نیست و در تاریخ معاصر ایران می‌درخشد
محمد هاشمی برادر آیتالله هاشمی رفسنجانی در سخنان خود گفت: در ابتدای تشکیل ستاد از رئیس جمهور دعوت کردیم تا در این کنگره حضور یابد و پذیرفت اما سه روز پیش از طریق دفترش اطلاع دادند که نمی‌آیند. آقای روحانی قول داده بود بیاید اما به دلایلی که ما نمی‌دانیم نیامد.
وی ادامه داد: آیتالله هاشمی پرچم و خط مشی اعتدال را بنا کرد که ادامه دهنده راه بزرگان دین اسلام و ایران است.
محمد هاشمی گفت: هاشمی متعلق به یک خانواده نیست و در تاریخ معاصر ایران می‌درخشد.
اسحاق جهانگیری: آیتالله هاشمی انقلابی بود و تا مرز شهادت پیش رفت
دکتر اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور نیز در این مراسم گفت: هر منصفی که به تاریخ معاصر ایران بنگرد، از سالهای دور پیش از انقلاب تا آخرین لحظه‌های حیات، نام او را در میان فعال‌ترین و تاثیرگذارترین انقلابیون، روحانیون، سیاستمداران و مدیران ایرانی شاخص‌ترین می‌بیند.
وی در این مراسم که در سالن اجلاس سران کنفرانس اسلامی در تهران برگزار شد، با بیان اینکه اگر بخواهیم نام پنج روحانی انقلابی، سیاستمدار و مدیر برجسته ایرانی را برشماریم حتما نام آیتالله هاشمی رفسنجانی به عنوان یکی از شاخص‌ترین آنهاست، تصریح کرد: هیچ صحنه‌ای از انقلاب، تشکیل نظام جمهوری اسلامی، دفاع مقدس، سازندگی، اصلاحات و اعتدال نمی‌توان یافت که آیتالله هاشمی رفسنجانی در میانه آن نباشد.
دکتر جهانگیری ادامه داد: وسعت میدان حضور و تجربه از سویی و قدرت شناخت و تجزیه و تحلیل مسائل و رویدادها از سوی دیگر به او تفکری چند بعدی و قدرت مدیریتی همه جانبه داده بود.
معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه آیتالله هاشمی رفسنجانی به لحاظ معرفتی؛ عالمی روشن بین بود و قرآن در کانون فهم دینی او قرار داشت، اظهار داشت: او هیچگاه از آموختن و تدبر در آموزه‌های دینی غافل نمی‌شد. بطور منظم درباره قرآن تحقیق داشت و امروز آثار او در اختیار قرآن پژوهان و مردم قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه آیتالله هاشمی رفسنجانی به لحاظ فرهنگی؛ ایران را از هر نظر عمیقاً می‌شناخت و در اندیشه توسعه ایران بود، گفت: او برای توسعه کشور، امیر کبیر را الگوی خود قرار داد و قبل از پیروزی انقلاب درباره او کتاب نوشت و پس از پیروزی انقلاب به عنوان کسی که به سازندگی پرداخت همچنان مشی امیر کبیر سرمشق بود.
دکتر جهانگیری با اشاره به اینکه وسعت ارتباطات و مطالعات این شخصیت برجسته به گونه‌ای بود که وجب به وجب خاک ایران و جزء به جزء فرهنگ ایران را به خوبی می‌شناخت، تاکید کرد: او به لحاظ سیاسی؛ در سرتاسر زندگیش یک آرمان گرای واقع بین، یک انقلابی جامع نگر و یک استراتژیست توسعه‌گرا بود. او تا مرز شهادت پیش رفت و لحظه‌ای تردید در راه مبارزه نداشت.
معاون اول رئیس جمهور نقش آیتالله هاشمی رفسنجانی در ساماندهی انقلاب و شکل گیری نهادهای پس از آن از دولت تا مجلس، مدیریت جنگ و پیشبرد صلح، توسعه روابط منطقه‌ای و بین‌المللی، نقش او در انجام اصلاحات و تحقق اعتدال را بی‌نظیر توصیف کرد و افزود: آیتالله هاشمی رفسنجانی در هرکجا که حضور می‌یافت آن نهاد، به یکی از نهادهای اصلی نظام مبدل می‌شد. هنگامی که در مجلس شورای اسلامی رئیس مجلس شد، مجلس در راس امور قرار گرفت. وقتی در راس قوه مجریه قرار گرفت سرعت و شتاب سازندگی بیشتر شد. وقتی جنگ با مشکل روبرو می‌شد او گره گشا بود و آنجا که قرار شد صلح انجام شود با شجاعت در حضور امام (ره) درخواست کرد که اجازه بدهند او قطعنامه را قبول کند و سپس به دلیل کوتاهی در امر جنگ محاکمه شود.
دکتر جهانگیری یادآور شد: او مسایل منطقه‌ای را به بهترین نحو حل کرد. تجدید روابط با کشورهای اسلامی و عربی به نحوی انجام داد که همه سران این کشورها را برای شرکت در اجلاس سران کشورهای کنفرانس اسلامی به همین سالن آورد.
دکتر جهانگیری افزود: آیتالله هاشمی رفسنجانی به لحاظ سیاسی، سیاست ورزی را مبتنی بر مردم و جامعه می‌دانست و به انتخابات باور داشت و همواره بر انتخابات آزاد با رعایت حقوق مردم تاکید میکرد.
معاون اول رئیس جمهور با یادآوری اینکه آیتالله هاشمی رفسنجانی در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 به صحنه آمد، تصریح کرد: آیتالله هاشمی رفسنجانی ناباورانه رد صلاحیت شد و شاید تصور می‌شد که با رد صلاحیت صحنه را ترک کند اما او قهر نکرد و عافیت نشینی را اتخاذ نکرد بلکه برای همان انتخابات تدبیر کرد و رئیس جمهور ساخت.
وی افزود: من رئیس ستاد انتخابات آیتالله هاشمی رفسنجانی بودم و پس از رد صلاحیت از ایشان سئوال کردم که حالا چه باید کرد و ایشان گفتند که من همان هاشمی دیروز با موضع گیری‌های قبلی در کنار نظام و رهبری هستم، ستادها را جمع کنید و نیاز به اعتراض هم وجود ندارد.
دکتر جهانگیری افزود: آیتالله هاشمی رفسنجانی برای انتخابات بعدی هم برنامه داشت و در انتخابات سال 94 مجلس خبرگان رهبری، ملت ایران رای عظیمی به ایشان دادند.
معاون اول رئیس جمهور افزود: در سال 95 حداقل سه بار با ایشان دیدار و گفتگو کردم و آیتالله هاشمی همواره اصرار داشت که دکتر روحانی حتما باید برای انتخابات ریاست جمهوری سال 96 کاندیدا شود.
وی با تاکید بر اینکه آیتالله هاشمی رفسنجانی در سیاست نواندیش و دور اندیش بود و لحظه‌ای از تحولات پرشتاب جهانی عقب نمی‌ماند، اظهار داشت: به همین خاطر پس از رحلت ایشان موج عظیمی از جوانان او را تا به بهشت زهرا بدرقه کردند.
دکتر جهانگیری با بیان اینکه آیتالله هاشمی رفسنجانی مفهوم توسعه را می‌فهمید و برای توسعه نظریه داشت، گفت: آیتالله هاشمی رفسنجانی برای تکنوکرات‌های ایران یک الگو شده بود و با وجود آنکه خیلی‌ها تلاش می‌کردند تا برای تکنوکرات‌ها الگو باشند، هاشمی یک الگو و سرمشق برای تکنوکرات‌ها و مدیران کشور بود.
معاون اول رئیس جمهور خاطر نشان کرد: در زمان جنگ و در شرایطی که مشکل بودجه و کمبود منابع وجود داشت، آیتالله هاشمی رفسنجانی به دنبال احداث مترو بود و آن را یک نیاز اساسی برای کشور می‌دانست و وقتی که با مخالفت برخی مواجه شد در خطبه‌های نماز جمعه آنچنان درباره ضرورت مترو بحث کرد که کسی یارای مخالف با آن را نداشت.
وی افزود: آیتالله هاشمی رفسنجانی زمانی که طرح‌های عمرانی متعددی را در اقصی نقاط کشور افتتاح میکرد اشک شوق در گوشه چشمش جاری می‌شد و خوشحال بود که چنین کارهای پرفایده‌ای برای کشور انجام می‌شود.
دکتر جهانگیری اظهار داشت: آیتالله هاشمی رفسنجانی مشاوری امین، صادق و ثابت قدم برای امام خمینی (ره) و پس از آن برای مقام معظم رهبری بود و تا آخرین لحظات حیات خود از ستون اصلی نظام دفاع کرد و اصرار داشت که اگر نقطه نظر و دیدگاهی هم وجود دارد باید از نظام حفاظت و حراست کنیم.
معاون اول رئیس جمهور از آیتالله هاشمی رفسنجانی بعنوان شناسنامه و سند هویت انقلاب اسلامی یاد کرد و با تاکید بر اینکه نمی‌توان آیتالله هاشمی رفسنجانی را نادیده گرفت، تصریح کرد: آیتالله هاشمی رفسنجانی مرد عبور از بحران‌ها و مرد صبر و امید بود و هیچگاه کسی او را ناامید ندید و همواره برای روزهای سخت برنامه داشت.
وی ادامه داد: آیتالله هاشمی رفسنجانی امروز را خوب می‌فهمید و برای آینده برنامه داشت و در تمامی مراحل در میانه میدان حضور داشت.
دکتر جهانگیری با تاکید بر اینکه ایران امروز به مشی آیتالله هاشمی رفسنجانی نیاز دارد،گفت: امروز برای اداره کشور نیاز به مشی‌ای وجود دارد که به اعتدال فکر کند و به دور از افراط و تفریط و به دور از فرسایش سرمایه‌های کشور برای توسعه ایران برنامه داشته باشد. معاون اول رئیس جمهور اضافه کرد: آیتالله هاشمی رفسنجانی همواره از حذف نیروهای توانمند انسانی کشور ممانعت میکرد و شجاعانه به میدان می‌آمد و از هیچ تهمتی هراس نداشت.
وی افزود: وقتی که یک جریان سیاسی حاکم می‌شد و می‌خواست رقیب خود را از صحنه خارج کند، آیتالله هاشمی رفسنجانی در مقابلش می‌ایستاد و به همین دلیل برخی از دوستان اصلاح طلب که برای حذف رقیب از صحنه، ایشان را مانع می‌دیدند با او اختلاف نظر پیدا کردند و در مقطعی دیگر که عده‌ای ایستادند تا به هر قیمت شده جریان قدرتمند اصلاحات را از صحنه خارج کنند، آیتالله هاشمی رفسنجانی ایستاد و خیلی از اتهامات را به جان خرید.
وی ادامه داد: در دیماه سال گذشته که با او صحبت می‌کردم، درباره حوادث سال 88 با او گفتگو کردم و آیتالله هاشمی رفسنجانی گفتند که من دیدم می‌خواهند یک جریان قوی را از صحنه انقلاب حذف کنند به همین خاطر ایستادم و گفتم که دور من جمع می‌شوند و آنها را به نظام متصل می‌کنم و اجازه نمی‌دهم که جدا شوند. آیتالله هاشمی رفسنجانی تا این اندازه خیرخواه و دلسوز همه جریان‌های سیاسی و نظام بود.
دکتر جهانگیری خاطر نشان کرد: همانطور که در تعابیر بزرگان آمده آیتالله هاشمی رفسنجانی یک فرد نیست بلکه یک تجربه و اندیشه است و ما باید با بهره گیری از میراث فکری و عملی او، هم در موقعیت‌های مشابهی که هاشمی عمل کرد و هم در موقعیت‌های جدید کشور اقدام کنیم.
معاون اول رئیس جمهور گفت: در مقطع فعلی و یک سال پس از رحلت آیتالله هاشمی رفسنجانی کشور در موقعیتی حساس قرار گرفته و بسیاری از مسئولین نگران امروز و فردای ایران هستند اما به رغم همه تهدیدات، فرصت‌های کم نظیری در اختیار ایران است که با اتکاء به این فرصت‌ها می‌توانیم همه مسائل را پشت سر بگذاریم.
وی با بیان اینکه مردم کشور با مسائل و مشکلات مختلف روبرو هستند،گفت: مسائل اقتصادی،اجتماعی،تنگناهای سیاسی و معضلات فرهنگی مردم را آزار می‌دهد اما مسیر پاسخ به این انتظارات و توقعات بسته نیست و ما باید ریشه‌ها و عوامل نارضایتی‌ها و اعتراضات را همواره و در هر زمان بررسی کنیم و به راهکارهای عملی برای حل مشکلات برسیم.
دکتر جهانگیری ادامه داد: در زمان بحران و قبل و بعد از آن باید به ریشه‌های بحران به طور دقیق رسیدگی شود و این مسئولیت مشترک نهادهای حاکمیتی، نهادهای اجرایی و نهادهای مدنی کشور است.
معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه وجود نارضایتی در یک جامعه که در حال توسعه است امری غیر عادی نیست، تصریح کرد: در یک جامعه در حال توسعه حتما برخی توقعات و انتظارات مردم در مواردی برآورده نمی‌شود و ممکن است نارضایتی و اعتراضاتی وجود داشته باشد اما راه حل این مسائل فراهم کردن امکان ارتباط و نقد و گفتگو است چرا که تنها راه حل مشکلات کشور گفتگو است.
وی تاکید کرد: ما بعنوان مسئولین کشور باید سطح تحمل خود را در برابر انتقادات افزایش دهیم و زمینه ارتباط با ناراضیان و منتقدین را فراهم کنیم. نباید اجازه دهیم نارضایتی‌ها به کینه توزی، خشونت و دشمنی تبدیل شود زیرا تنفر و خشونت آفتی است که وحدت ملی در کشور را دچار آسیب می‌کند.
دکتر جهانگیری تصریح کرد: در مسائل اخیر کشور هم باید به روش آیتالله هاشمی رفسنجانی عمل کنیم؛ با مردم باشیم و اعتراض مردم را به رسمیت بشناسیم و برای آن راه حل پیدا کنیم.
معاون اول رئیس جمهور با تاکید بر اینکه باید نسبت به خواسته‌ها و مطالبات ملی خود را ملتزم به اقدامات عملی بدانیم، افزود: دفاع از دموکراسی و حقوق شهروندی موجی از نشاط در جامعه به وجود می‌آورد. باید به خواسته‌های مردم توجه کنیم چرا که بسیاری از اعتراضات انباشت مطالبات سالهای گذشته است.
وی با بیان اینکه طبیعی است که در چنین اعتراضاتی دشمنان سوء استفاده کنند، خاطر نشان کرد: بدترین حرف این است که گفته شود عربستان در ایران آشوب ایجاد کرده است. آنها کوچک‌تر از آنند که بتوانند در بخشی از ایران دخالت کنند. نباید آنها را بزرگ کنیم. ملت ایران ملتی تمدن ساز است و ایران امروز یکه تاز منطقه است.
معاون اول رئیس جمهور با اشاره به مواضع خصمانه آمریکا علیه ملت ایران گفت: آنها در هنگام تحریم ایرانیان را به اتهام اینکه دارای شناسنامه و گذرنامه ایرانی هستند از بسیاری از حقوق محروم کردند و حتی اجازه گشایش حساب بانکی به ایرانیان ندادند. رئیس جمهور آمریکا که بردن نام خلیج فارس برایش سنگینی می‌کند نمی‌تواند طرفدار و دلسوز ایران باشد.
دکتر جهانگیری با تاکید بر اینکه صدا و سیما باید روش خود را تغییر دهد،تصریح کرد: صدا و سیما نباید در انحصار یک گروه محدود و تند رو قرار گیرد.
معاون اول رئیس جمهور با اشاره به اینکه قرار بود در خصوص اعتراضات اخیر از طریق رسانه ملی با مردم سخن بگویم، گفت: متاسفانه اجازه ندادند که با مردم سخن بگویم و صدا و سیما بهانه‌های فنی مطرح کرد و این در حالی است که رسانه ملی باید در خدمت کامل ملت ایران، همه جریان‌های سیاسی و معترضین باشد تا بتوانند حرف خود را بزنند.
وی ادامه داد: می‌دانیم که مردم در بخش اقتصادی مشکلات متعددی نظیر بیکاری، کاهش قدرت خرید و مشکلات معیشتی دارند اما ایران در حال طی کردن مسیر توسعه است و این مسیر را به خوبی طی خواهد کرد.
دکتر جهانگیری با اشاره به سخنان برخی افراد که میگویند اگر شاخص‌های اقتصادی خوب است چرا مردم آن را در زندگی خود حس نمی‌کنند،گفت: ما اقتصاد را که به ته دره برده شده بود ده‌ها پله بالا آوردیم اما همچنان در دره قرار دارد. رشد منفی اقتصاد کشور را علی‌رغم اینکه درآمد ارزی کشور بسیار کاهش یافته بود و از نصف هم کمتر شده بود به مثبت تبدیل کردیم و سالانه حدود 600 تا 700 هزار شغل ایجاد شده و این در حالی است که در ده سال گذشته با بهترین درآمدهای ارزی میزان اشتغال جدید ایجاد شده برابر با صفر بوده است.
معاون اول رئیس جمهور خاطر نشان کرد: دولت به طبقات ضعیف جامعه توجه ویژه کرده و میزان پرداختی به افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی مثل کمیته امداد امام خمینی (ره) و بهزیستی را سه برابر افزایش داده و برای سال آینده نیز برنامه ریزی شده تا رقمی حداقلی تعیین شود و اعلام خواهیم کرد هر کس از این میزان کمتر درآمد دارد می‌تواند اعلام کند تا مابه التفاوت آن را پرداخت کنیم.
وی افزود: کارهای بزرگ و اساسی کشور در این دوره آغاز شده و ده‌ها میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کشور شده است و برداشت از میادین مشترک نفت و گاز که در زمان تحریم‌ها طرف مقابل به سرعت برداشت میکرد نیز توسعه یافته و میزان برداشت ایران به اندازه طرف مقابل رسیده است.
دکتر جهانگیری با تاکید بر اینکه دولت در حال انجام کارهای بزرگ است و از کارهای کوچک نیز غفلت نخواهد کرد، گفت: دولت مصمم است اقتصاد مقاومتی را که مقام معظم رهبری پشت آن ایستاده‌اند اجرا کند.
معاون اول رئیس جمهور افزود: با افتخار به آمریکا اعلام می‌کنیم که اگر از برجام خارج شوید خودتان ضرر خواهید کرد.
وی گفت: در زمان دفاع مقدس ملت ایران نشان داد با اتکاء به همه جریانات سیاسی و با حضور اقوام و طوایف مختلف در طولانی‌ترین جنگ معاصر حتی یک وجب از خاک کشور به دست دشمن نیفتاد و این ظرفیتی برای همه بحران‌های کشور است و مهم این است که مثل آیتالله هاشمی رفسنجانی حساس باشیم و نگران ولی امیدوار و فعال.
دکتر جهانگیری خاطر نشان کرد: باید جریانات سیاسی کشور را به رسمیت بشناسیم و برای همه آنها حق حضور قائل شویم که اگر این شرایط مهیا شود بزرگترین تهدیدها به فرصت تبدیل می‌شود و نقاط ضعف کشور به نقاط قوت بدل می‌گردد.
دکتر جهانگیری تصریح کرد: راه دشوار مردم سالاری را باید با هم و با احترام به حرف و رای مردم پیش ببریم و با گفتگوی ملی اعتماد را در جامعه نهادینه کنیم.
وی در پایان سخنان خود به بیت شریف آیتالله هاشمی رفسنجانی مجددا تسلیت گفت و برای آنها آرزوی صبر و سربلندی کرد.
سید مهدی طباطبایی:تهمت زنندگان به هاشمی رفسنجانی ضرر کردند
حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی طباطبایی نیز در نخستین کنگره گرامی داشت سالگرد ارتحال آیتالله هاشمی رفسنجانی گفت: در رابطه آیت هاشمی یک نکته مغفول مانده است و آن اجتهاد ایشان است، ایشان اجتهاد فقاهتی فیضیه داشت، من از نزدیک میدانم و می‌گویم.
وی با اشاره به سابقه آشنایی آیتالله هاشمی رفسنجانی با امام(ره) گفت: منزل مقابل منزل امام، منزل عمه من است که دو پسر داشت،که اخوان مرعشی بودند. هر دو مجتهد مسلم بودند.مرحوم هاشمی 15سال در آن خانه زندگی کرد با این بزرگواران به دیدار مراجع می‌رفتند و در بحثهای فقهی حضور داشتند و صاحب نظر شدند.
وی ادامه داد: اما چون آیتالله هاشمی در مسائل سیاسی ورود کردند جنبه فقهی ایشان مغفول ماند. امام به نظریات فقهی ایشان ارج می‌نهاد. ایشان در مکتب آیتالله شریعتمداری،منتظری، حائری شیرازی و بسیاری دیگر حضور داشتند و بسیار مقید به آموزش دیدن و بحثهای فقهی بودند.
طباطبایی گفت: سئوال این است چطور یک آدم این همه توانمندی را یکجا می‌توانست داشته باشد؟ شما هم می‌توانید. هرکس ایمان به خدا داشته باشد از شرک خفیف بپرهیزد چنین می‌شود.خدا دانی، خداجویی، خداخواهی و خدمت به خلق باعث می‌شود خدا کمک کند.اگر هدف خیانت به خلق باشد خدا کمک نمی‌کند.
وی افزود: آیتالله هاشمی از 15 سالگی در کنار امام بودند و بسیار به مردم کمک می‌کردند و دست فقرا را می‌گرفتند، نیکی کردن به کسانی که به شما بدی می‌کنند سخت است، اما آیتالله هاشمی رفسنجانی چنین می‌کردند.
این استاد حوزه گفت: رهبری گفتند خناسان خواستند محبت او به من را کم کنند، اما نتوانستند، او دست از محبتش برنداشت؛ باید بگریم که چرا این همه تهمت به او زدند، او ضرر نکرد؛شما ضرر کردید. هنوز دیر نشده افکار اورا بجویید، از مردم جدا نشوید و مردم را بخواهید.
فاطمه هاشمی: پدرمان به ما یاد داد ایثار را جایگزین انتقام کنیم
فاطمه هاشمی در این مراسم طی سخنان کوتاهی ضمن قدر دانی از حاضران گفت: از همه حضار و مردم ایران که همراه و کنار ما بودند تشکر می‌کنم. یکسال با سختی، غمگینی و افسردگی برما گذشت و تمامی نخواهد داشت تا زمانی که در کنار پدر قرار بگیریم. اما آن چه که باعث آرامش و سکون ما خواهد راه روشی که پدر برای ما گذاشت است،
وی افزود: آنچه ما از پدر آموختیم فراوان است چرا که آن بزرگوار همواره به ما آموخت عقلانیت را جایگزین زور، زیبایی را جایگزین زشتی، دوستی را جایگزین دشمنی، بخشش را جایگزین انتقام، صداقت را جایگزین ریا، تواضع را جایگزین تکبیر؛ آرامش را جایگزین آشوب، امنیت را جایگزین نا امنی، تلاش را جایگزین رخوت و سستی و وفاق را جایگزین نفاق، اعتدال و میانه روی را جایگزین تند روی و در نهایت ما را جایگزین من قرار دهیم.
فرزند آیتالله هاشمی با بیان اینکه معتقدیم ایشان مظلوم بود و مظلومیتش ادامه خواهد داشت، گفت: هاشمی مظلوم بود و مظلومیت او در آینده هم ادامه خواهد داشت. عدم حضور رئیس‌جمهور در این مراسم هم یکی از دلایل مظلومیت ایشان است.
رئیس سازمان انرژی اتمی: آیتالله هاشمی میراث‌دار اندیشه امیرکبیر بود
دکتر علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در این کنگره گفت: عشق به ایران میراثی بود که از اندیشه امیرکبیر به آیتالله هاشمی رسیده بود، گویی احساس میکرد خون امیرکبیر همچنان از فین کاشان می‌جوشد و در سراسر ایران جریان دارد.
وی افزود: برای من مایه بسی خرسندی است که در آستانه شهادت امیرکبیر در مراسم درگذشت آیتالله هاشمی که از مریدان ایشان بود حضور یافتم. در آغار باید اعتراف کنم که سخن گفتم در رابطه با هاشمی در جمع بزرگانی که با این چهره برجسته محشور بودند، سخت است. او یکی از چهره‌های جاودان و فراموش نشدنی نهضت‌های رهایی‌بخش است. ایشان در آغاز شکل‌گیری نهضت در مقام یکی از حواریون امام راحل بودند که همواره کنارشان حضور داشتند.
وی همچنین گفت: بنده به عنوان یکی از کسانی که از آغاز با ابعاد فنی و حقوقی مساله هسته‌ای آشنایی دارم، گواهی می‌دهم یکی از تشویق‌کنندگان اصلی برای دستیابی به فن‌آوری هسته‌ای بودند.
صالحی افزود: هوشیاری و ذکاوت ایشان در عرصه سیاست خارجی هم کارگشا بود؛ درست است برای درک شخصیت چنین شخصیت‌هایی احتیاج به گذر زمان هست، اما داده‌هایی خوبی از تاثیرات ایشان در سیاست خارجی در دست است.
صالحی به اعتقاد و تلاش هاشمی رفسنجانی برای ایجاد توازن در عرصه بین‌المللی اشاره کرد و گفت:. آن دولتمرد روشن‌بین شاید نخستین دولتمرد ایرانی بود که می‌گفت ضمن ترمیم و ارتقا روابط باید در درون هم تلاش کرد.
سید حسن خمینی:مایوس کنندگان ملت مقصر حوادث اخیر در کشور بودند
حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن خمینی به عنوان آخرین سخنران صبح دیروز کنگره آنچه این روزها در جامعه شاهد بودیم بیش از هر عامل دیگر، نتیجه پمپاژ یاسی بود که به جامعه شده است. اگر یک جامعه نسبت به آینده خودش امیدوار باشد به سمت خشونت نمی‌رود و برای جلوگیری از هر اغتشاشی لازم است که جامعه امیدوار باشد.
نوه امام خمینی با تاکید بر عنصر «امید» به عنوان یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های شخصیت آیتالله هاشمی رفسنجانی، به حوادث روزهای اخیر در کشور اشاره کرد و گفت: آنچه این روزها در جامعه شاهد بودیم بیش از هر عامل دیگر، نتیجه پمپاژ یاسی بود که به جامعه شده است. اگر یک جامعه نسبت به آینده خودش امیدوار باشد به سمت خشونت نمی‌رود و برای جلوگیری از هر اغتشاشی لازم است که جامعه امیدوار باشد.
جایزه آیتالله هاشمی رفسنجانی
در این مراسم همچنین اعلام شد بنیاد مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی بنا دارد بر اساس منویات و توصیه‌های آن فقید سعید، وفق دست نوشته‌های هامش پیشنویس دستورالعمل موجود، در زمان مقرر سه جایزه بین‌المللی معتبر را به تناسب مقاطع شاخص و سرنوشت ساز ادوار عمر پر برکت مبارزاتی و مدیریتی ایشان به برگزیدگان واجد شرایط اعطا نماید.
این متن هنگام رونمایی از این جایزه قرائت شد:
به نام خداوند جان و خرد
کزین برتر اندیشه بر نگذرد
اگر دنیا و ملت‌های دیگر مردی داشتند که به تایید امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری تمام هستی مادی و معنوی خود را در مسیر دین، آزادی و انسانیت مصروف میداشت و در راستای مبارزه با ظلم و دیکتاتوری، رنج زندان و دربدری را به خود هموار مینمود، با نام و یاد او چگونه عمل میکرد؟
مجاهدی متدین که در یک فرصت تاریخ ساز به زعامت مرادش بموجب انقلاب اسلامی، دین مردم را از مسلخ ستیزه گی با آن نجات داد و تجدید حیات بخشید.
فرماندهی صلح جو که میهنش را از گریبان جنگی طولانی، نا برابر و ویرانگر رها ساخت.
ابر مردی که بر ویرانه‌های مانده از استبداد و جنگ با تاسیس و توسعه دانشگاه و تاکید بر رفع فقر، دفع فساد و تامین رفاه، علم و عدالت را در پهنه سرزمینش گستراند.
اندیشمندی که در تعامل با دنیا و هم کیشان، محوریت پرهیز از تنش، احترام متقابل و حفظ منافع ملی را سرلوحه سیاستش قرار داد.
به راستی با شخصیت بی‌بدیل آیتالله هاشمی رفسنجانی چه باید کرد؟
آیا نمی‌توان یا نباید با نام او الگوی تمام عیار از یک مکتب و ملیت را به دنیا معرفی و در تاریخ ثبت نمود؟
الگویی از روحانی سیاست مداری که بر مدار موازین اسلامی و ارزش‌های جهانی همچون مردم سالاری دینی، صلح، عدالت و خدمت گام‌های بلند و برجسته برداشته است.
از این رو مفتخر است بدینوسیله اعلام نماید بنیاد مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی بنا دارد بر اساس منویات و توصیه‌های آن فقید سعید، وفق دست نوشته‌های هامش پیشنویس دستورالعمل موجود، در زمان مقرر سه جایزه بین‌المللی معتبر را به تناسب مقاطع شاخص و سرنوشت ساز ادوار عمر پر برکت مبارزاتی و مدیریتی ایشان به برگزیدگان واجد شرایط اعطا نماید.
چه بسا بدین ترتیب اولاً ضمن تجلیل از صفات و خدمات ممتاز و ارزنده فرد اعلای فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی موجبات ترویج و تسری آنها را به کلیه عصرها، عرصه‌ها و نسل‌ها فراهم شود.
دیگر اینکه این امر به سنت حسنه تبدیل شده و آیندگان در مورد دیگر شخصیت‌های خدوم و خالص کشورمان همچون رئیس جمهوری محبوب دکتر حسن روحانی نیز اعمال و به اجرا در آورند. ان شاء الله.
سعدی نتوان به هیچ کشتن الا به فراق روی یاران
پس از آن از پایگاه اینترنتی « مرکز اسناد آیت الله هاشمی رفسنجانی» رونمایی شد که یکیازاعضای شورایاجرایی این سایت در سخنانی گفت:
بسم الله الرحمن الرحیم
«جمع آوری و دیجیتالی کردن اسناد مربوط به من در اینجا از ضرورت هاست و با تأکید بر دقت ، به کارهایتان برای تحویل آنها به دفتر نشر معارف انقلاب، سرعت بدهید، چون اگر روزی من اینجا نباشم، مثل زمان مجلس ، ریاست جمهوری ، دفاع مقدس و حتی شورای انقلاب مشکل خواهید داشت.»
این جملات، بخشی از سخنان آیت الله هاشمی رفسنجانی در جلسه ارائه گزارش کار گروه تنظیم دیجیتالی اسناد دفتر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با ایشان در آبان ماه 1395 است.جلسه ای که وقتی یکی از اعضا گفت : «به ما دستور دهید که در این کار جدی تر باشیم»، با لبخند گفتند: «این هم دستور، ولی به کارتان سرعت بدهید.»
کار همان روز شروع شد،اما:
شربتی از لب لعلش نچشیدیم و برفت روی مه پیکر او سیر ندیدیم و برفت
گویی از صحبت ما نیک به تنگ آمده بود بار بربست و به گردش نرسیدیم و برفت
بس که ما فاتحه و حرز یمانی خواندیم وز پی اش سوره اخلاص دمیدیم و برفت
اگر چه آن کار پس از زلزله خبری غروب 19 دی ماه و پس لرز های عاطفی آن ، متوقف شد، اما با تشکیل «شورای عالی سیاستگذاری کنگره بزرگداشت آیت الله » و برنامههای آن ، راه اندازی یک پایگاه رایانه ای با عنوان « مرکز اسناد آیت الله هاشمی رفسنجانی» به کمک متخصصان جوان «هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان » ( فناپ) آغاز شد.
پایگاهی که با تکیه بر اسناد فروان از آثار گفتاری، نوشتاری ، دیداری و شنیداری آیت الله هاشمی رفسنجانی و نگاه خیر اندیش به آینده، مرجع و منبعی متقن از تاریخ معاصر برای محققان و پژوهشگران تاریخ نگاری و همه ابعاد شخصیتی آیت الله هاشمی رفسنجانی خواهد بود تا به نقد و بررسی انقلاب اسلامی بنشیند و نگذارند حقیقت های تاریخی در حبّ و بغض ها پنهان شوند.
یکی از ویژگی های این پایگاه که در راستای ارائه خدمات بهتر برای مخاطبان و مراجعان است، بستر سازی مناسب و متناسب با رایانه ها ، تبلت ها و گوشی های تلفن همراه با اپلیکیشن های خاص است که امیدواریم با راهنمایی های متخصصین کامپیوتر و کارشناسان دسته بندی اسناد، از طریق «تماس با ما » روز به روز برغنای این پایگاه افزوده شود و مردم ، به خصوص جوانان از طریق خاطرات روز نوشت، پژوهش های قرآنی، کتاب های منتشر شده و در دست چاپ ، سخنرانی ها، مصاحبه ها، پیام ها ، خطبه های نماز جمعه ، دیدارها، سفرها، گالری تصاویر ، دیدگاهها، لحظات تصمیم و حتی هدایا، از تاریخ معاصر ایران و مشخصاً از 1337 که اولین سند در باره آیت الله هاشمی رفسنجانی توسط ساواک به خاطر سخنرانی در همدان ایجاد شد تا 19 دی ماه 1395 و حتی پس از آن که مطمئناً اسناد دیگری به دست خواهد آمد ، آگاهی یابند و این آگاهی با چاپ و انتشار تدریجی خاطرات سال های 1374 تا 1395 و کتاب هایی که دیگران در باره این شخصیت کم نظیر جهان اسلام ، مکتب تشیّع و ایران عزیز خواهند نوشت و بارگذاری در این پایگاه تعمیق شود، انشاءالله
نشست‌های تخصصی عصر
این کنگره یکروزه بود و در دو بخش صبح و عصر برگزار شد؛ در بخش پنل‌های علمی کنگره در سه محور دین باوری، سیاست و اقتصاد به صورت همزمان برگزار شود، شخصیت‌های علمی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی به بررسی اندیشه و عملکرد آیت الله‌هاشمی رفسنجانی خواهند پرداخت و بخش جمع بندی و اختتامیه پنل‌ها هم عصر دیروز مقارن با ساعت رحلت آیت الله‌هاشمی رفسنجانی برگزار گردید.
بخش علمی در سه پنل تخصصی با محورهای «فرهنگ و دین باوری»، «سیاست ورزی و مدیریت» و «اقتصاد و توسعه» با نزدیک به 50 مقاله تدوین شده،برگزار شد.