مصاحبه آیت ا... هاشمی رفسنجانی در سالروز جمهوری اسلامی ایران در خصوص برنامه 5 ساله دوم

بسم‌الله الرحمن الرحیم

پانصد هزار بشکه ظرفیت تولید می‌رسیم که این رقم، ما وقتی که برنامه دوم را شروع کردیم زیر  3 میلیون بشکه بود که واقعآ مشکل داشتیم هم برای داخل و هم برای صادرات و ناسالم هم بهره‌برداری می‌کردیم چون تزریق گاز نمی‌توانستیم بکنیم افت داشت که هرز می‌رفت که اینها را اصلاح کردیم خیال می‌کنم که یکی از کارهای بسیار باارزش برنامه ما همین باید باشد. در تصفیه هم پالایشگاه آبادان تا حدودی فعال شده و امسال فعال‌تر می‌شود. پالایشگاه اراک امسال به مدار می‌آید و ما امیدواریم که در پایان امسال نیازی به واردات فرآورده نداشته باشیم. مردم ما حتمآ می‌دانند ما الان حدود سیصد هزار بشکه محصول نفت وارد می‌کنیم که این خیلی خسارت است برای کشور ما نفت خام صادر کنیم محصولش را وارد کنیم این تفاوت قیمت خیلی زیاد است حمل و نقل هم باز دامنمان را می‌گیرد و با این پالایشکاههای جدید دیگر ما تقریبآ وارد نمی‌کنیم فرآورده‌ها مگر چیزهای بسیار ضعیفی که به اندازه آنها صادر خواهیم کرد فرآورده روغن موتور وارداتی بوده در کشور ما عمده‌اش الان ما خودکفا شدیم امیدواریم در آینده صادر کننده هم بشویم، روغن را هم با کیفیت خوب می‌سازیم که اتلاف منابع نباشد و چهارده هزار کیلومتر هم شبکه شهرستانی داخل این شهرها داریم و 900 هزار انشعاب را تا به حال حالا این چهار سال وصل کردیم که روز به روز هم این اقدام وسیع‌تر می‌شود چون الان 145 شهر را زیر پوشش گاز بردیم و به سرعت این شهرها اضافه می‌شوند در هر شهری که وارد می‌شویم دیگر به سرعت مشترکین اضافه می‌شوند گاز خیلی محصول باارزش است ما یک متر گاز را به جای یک مثلا یک لیتر گازوئیل الان آدم در دنیا قیمتش را که نگاه می‌کند حالا ما ارزان می‌دهیم اینکه قیمت واقعی آن است در دنیا 70 الی 80 تومان است که مصرف می‌شود در همین کشورهای مجاور ما حتی کشورهای جنوبی که این همه چیز دارند یک متر گاز را که ما اینجا مصرف می‌کنیم حدود 1 تومان تمام می‌شود ما حتی صادر هم بکنیم چیزی بیش از این گیرمان نمی‌آید، هزینه‌های زیادی هم دارد. از طرفی برای محیط زیست هم بسیار مؤثر است راحتی مصرف کننده را هم تأمین می‌کند. تمیز است و ما باید در این بخش سرمایه‌گذاریمان را تقویت بکنیم الان از طریق بانکها سرمایه می‌گیریم الان شرکت گاز بجای اینکه از دولت پول بگیرد از بانک می‌گیرد و از درآمدهای خودش می‌پردازد که خودکفا هم باشد که این را ما سیاست را ادامه می‌دهیم الان معادن عظیم گاز را در دریا کشف کردیم در پارس جنوبی و داریم کار می‌کنیم که آن معادن را تصفیه کنیم، گازش را داخل کشور بیاوریم و صادر هم بکنیم. آنجاهائی که لوله‌کشی صرف نمی‌کند از گاز مایع استفاده بکنیم آن را هم باز سرمایه‌گذاری شد، بحمداله در بندر امام به اندازه کافی داریم صادر هم می‌کنیم گاز مایع را.

ما به اهداف برنامه در مورد گاز رسیدیم و هم در مورد نفت یک مقدار هم جلو هستیم به علاوه به مراکز صنعتی‌مان داریم گاز می‌دهیم 360 کارخانه را ما گاز دادیم آنها خیلی مصرف سوخت دارند و  5 نیروگاه را گاز دادیم در این 4 سال که نیروگاهها سرسام‌آور است تقریبآ بیش از  3 1 گاز ما را نیروگاهها مصرف می‌کنند که اگر گاز ندهیم باید یا گازوئیل مصرف کنند یا مازوت هم محیط را خراب می‌کنند هم واقعآ گران است آنها.

در برق ما 2200 مگاوات برق جدید در مدار آوردیم در این چهار سال و 2200 مگاوات هم بازسازی کردیم که در جنگ خراب شده بود یعنی 4400 مگاوات برق ما اضافه کردیم وقتی که برنامه اول شروع شد کل تولید انرژی در کشور 44 میلیارد کیلو وات ساعت بود که امروز 64 میلیارد کیلو وات ساعت است تقریبا به اندازه مصرف‌مان است حالا اگر می‌بینید گاهی خاموش می‌شود به خاطر امنیت که یک واحدی از مدار بیرون می‌رود و یا یک جایی خط انتقال قطع می‌شود برف یا سیل یا طوفان چنین کاری می‌کند ما باید یک مقدار بیشتر تولید بکنیم که ذخیره داشته باشیم هر وقت یک جائی از مدار در رفت بتوانیم جایگزین بکنیم البته ما تکیه‌مان را در آینده روی نیروگاههای آبی می‌خواهیم بگذاریم چون در کشور ما حدود 20 هزار مگاوات ما منابع تولید برق آبی داریم اگر همه را استفاده بکنیم که یک برابر و نیم وضع موجودمان است و نیروگاه آبی هم سالم است هم مطمئن و هم ارزان سرمایه‌گذاری بیشتری می‌برد که خب این به تدریج الان سدهای بزرگی روی کار هستند کرخه و جاهای دیگر درست احداث است که آنها باید برق آبی زیادی به ما بدهند و خطوط لوله هم که معمولا خیلی مورد توجه مردم نیست خیلی پرهزینه است اینکه ما هزاران کیلومتر خطوط لوله و پست‌ها را بسازیم خیلی گران می‌شودو ما کار زیادی کردیم در این بخش که مسافرتها شما می‌بینید. در بخش مسکن رشد خوبی داشتیم و بنا داریم که در سال آینده هم فشار بیاوریم که مسکن بیشتر از گذشته الان آنهائی که نیاز مرده هست تأمین بکنیم تکیه ما بر مسکن کوچک هست. الگوی مصرف را صد متر به پایین‌تر گرفتیم چون طبقات محروم الان فاقد مسکن هستند و برای آنها امتیازاتی در نظر گرفتیم آب و برق و عوارض شهرداری و اینها را برایشان مجّانی کردیم چیزی نمی‌پردازند به عنوان سوبسید که تشویق بشوند حتی انبوه‌سازی بیایند از اینها بسازند مردم زمین هم در اکثر شهرستانها زمین آماده کردیم آب و برق و  زیرسازی شده در چند شهر ما مشکل زمین داریم از 500 الی 600 شهرمان شاید مثلا زیر 10 شهر هست که مشکل واگذاری زمین داریم که باید اینها را هم حل بکنیم پست و مخابرات را کار زیادی کردیم الان شما می‌بینید تلفن دیگر بازار سیاه ندارد و یا بعضی جاها فقط دارد پست وسیع زیادی پیدا کرده به روستاها رفته پست مالی یک کار جدیدی بوده که انجام دادیم و در مجموع اینها نمونه‌هائی از اجرای برنامه اول بوده که من همانطور که عرض کردم در اکثر موارد ما از برنامه جلو بودیم ممکن است بعضی‌ها بپرسند چرا از برنامه جلو افتادیم توضیح یک بار دادم چون ما در سیاست پولی‌مان و ارزی‌مان زودتر شروع کردیم ارز را مقدار زیادتری به نرخ آزاد یا رقابتی فروختیم ریال بیشتری بدست آوردیم و آنجاهائی که لازم بود بیشتر پرداختیم و سرعت گرفت کار برنامه ان شاءالله که بتوانیم تا آخر سال آینده اگر مواردی از برنامه غنی  هم هستیم پر بکنیم آن موارد عقب مانده را.

تشکر می‌کنیم که شرح نسبتآ کاملی در خصوص عملکرد دولت و برنامه پنج ساله ارائه نمودید از این فهرست من استفاده می‌کنم سؤال چ دیگری را در همین جهت طرح می‌کنم خدمتتان و آن به این شکل هست که با توجه به اینکه برنامه پنج ساله دوم مراحل پایانی تدوین خود را می‌گذارند حضرت عالی دورنمای توسعه کشور را در پایان برنامه پنج ساله دوم در زمینه‌های مختلف فرهنگی، اقتصادی ، اجتماعی چگونه می‌بینید؟

ما امیدواریم که برنامه دوم بتواند نواقصی که الان در زندگی ما هست و رخنه‌های که در استقلالمان از ابعاد اقتصادی وجود دارد یا نیروی انسانی اینها را جبران بکند. با مجلس خوشبختانه هماهنگ هستیم و مجلس خوب همکاری می‌کند برای تدوین برنامه دوم و تجربه خوبی از برنامه اول داریم الان اشکالات و موانع کار را خوب فهمیدیم. منابع‌مان را بهتر شناختیم چه مقدار درآمد داریم مشکل اساسی که در نظام بود که این تعدد نرخ ارز بود که واقعآ زجر می‌داد و فساد بدی درست می‌کرد در توزیع این خیلی خطرناک بود. آثار فرهنگی بدی داشت اینها هم برداشته شده خوشبختانه تا امروز از جلوی پایمان ما آماده‌ایم که برنامه دوم را بصورت جامع‌تر و کامل‌تر تدوین بکنیم اهدافی که ما داریم این است که در همه این بخشهایی که شما گفتید قبلا سؤال بود و من توضیح دادم اینها را به نقطه مستقل و خودکفا برسانیم بعضی کارهای ناقص از گذشته داریم آنها را تکمیل بکنیم مثلا متر و در توان ما خیلی هزینه کردیم حمل و نقل تهران را باید با مترو نجات بدهیم این را به پایان خواهیم رساند و فعال می‌شود و در شهرهای بزرگ و در شهرهای بزرگ دیگر هم دارد شروع می‌شود مطالعاتش شروع شده. کارهای ادارمان را که شورای عالی اداری متکفل است برای اصلاحات اداری شروع کردیم ناقص است ما قدمهای بزرگی برداشتیم در برنامه گذشته که من نگفتم قبلا اینها را باید تکمیل بکنیم. اصلاحات اداری یکی از برنامه‌های مهمه برنامه دوم ما است که باید انجام بدهیم که خوشبختانه مجمع تشخیص مصلحت هم در کارهای مهمی که می‌خواهیم بکنیم خوب می‌تواند به کمک ما برسد اگر جائی گیر داشته باشیم در قانون اساسی یا بعضی جاهای دیگر می‌تواند مسائلمان را حل بکنیم در کشاورزی امیدواریم که مواد غذائی‌مان را همه چیز هم غلات به طور کلی و قند و شکر و گوشت و همه انواع پروتئین‌ها را خودکفائی برسانیم در برنامه دوم که دیگر واردات نداشته باشیم. در صنایع مصرفی همانطور که می‌بینید خب الان بخش عظیمی از صنایع مصرفی را خودمان تولید می‌کنیم. بیشتر به کیفیت می‌خواهیم تکیه بکنیم تا اینکه بتوانیم در بازار جهانی وارد بشویم و رقابت بکنیم جزو تکیه‌گاههای ما است در این مسائل. صنایع مادر رشد خیلی خوبی داشتیم هم در بخش معدن و هم در بخش ماشین‌آلات اینها را باید تکمیل بکنیم که این ماشین آلات را در کشور خودمان بسازیم مگر چیزهای خیلی پیچیده‌تری که خب مقدار وارد بکنیم  انرژی امیدواریم که ذخیره مناسب را داشته باشیم که دیگر قطع برق و اینها نباشد در گاز بنا داریم به همه جای کشور یا گاز با لوله برسانیم گاز طبیعی و یا گاز مایع برسانیم که مردم از گاز استفاده بکنند و مصرف گازوئیل و اینها را کم بکنیم و حتی المکان در وسایل نقلیه از گاز استفاده بکنیم که روی محیط زیست در برنامه دوم می‌خواهید تکیه زیادی داشته باشیم در مسائل آموزشی همانطور که گفتم گامهای بلندی برداشتیم ناتمام است برای ایجاد فضای آموزشی و ابزار آموزشی و تربیت استاد که بچه‌هایمان را دیگر پشت کنکور نباشند یا در مدارس حرفه و فن به کار برسند یا در دانشگاهها به مدارج عالی تحصیل برسند. در بیمه هم درمانی هم بیمه اجتماعی فکر می‌کنیم باید اقشار آسیپ‌پذیرمان را خیلیشان را راحت بکنیم که از لحاظ بهداشت و درمان از لحاظ حداقل معیشت دریافتی شان در حد معقول باشد که بیمه اجتماعی را می‌خواهیم رویش تکیه بکنیم در آب بنا داریم که بهای زیادی بدهیم که آبهایی که هرز می‌رود و برای ما آب واقعآ جنبه حیاتی در کشورمان دارد، خیلی باارزش است. آبها را حفظ بکنیم، مهار بکنیم، کویرزدائی جزء برنامه‌های بسیار جدی ما است که از امسال شروع شده در برنامه به این وسعت نبوده ما داریم به استقبال برنامه دوم می‌رویم بنا گذاشتیم 10 میلیون هکتار را کویرزدائی بکنیم و مراتع برای پرورش دامها و هم شتر بوجود بیاوریم و راه‌آهن را که عقب هستیم نسبت به بسیاری از کشورها رویش تکیه داریم البته در برنامه اول هم خیلی هزینه کردیم برای راه‌آهن. بنا داریم راه‌آهن را به شرق کشور به پاکستان وصل بکنیم و به راه‌آهن زاهدان وصل بشود. در شمال به کشورهای شمالیمان وصل بشویم و حتی الامکان آنجائی که می‌توانیم دو خطه و برقی بکنیم راه‌آهن را که وسیله مسافری و حمل بار بسیار خوبی است. حمل و نقل هوائی‌مان را که با زمان امروز می‌سازد باید تقویت بکنیم بنا داریم تقویت بکنیم در معادن اصولا نظام عقب است از گذشته ریشه‌دار عقب هستیم. هم در کشف معادن و هم در بهره‌برداری از معادن تکیه داریم و خودمان را آماده کردیم برای این جهت در صادرات بنا داریم که در پایان برنامه اول تعادل کاملی داشته باشیم در پایان برنامه دوم تعادل کامل داشته باشیم که مازاد تجاری داشته باشیم که خوشبختانه از امسال شروع شده این حرکت و در دریا ما حضور جدی نداشتیم صنایع دریائیمان ضعیف بود. هم کشتی سازی هم سازهای دریائی مثل سکوها و لوله آب زیرآب و تصفیه‌خانه‌های نفت و گاز در دریا که باز شروع کردیم از امسال تا به حال این کارها را برای ما خارجیها می‌کردند که دیگر می‌خواهیم خودمان انجام بدهیم من امیدواریم که اهداف برنامه دوم برای مردم ما یک افق بسیار خوبی از زندگی آزاد و مستقل را که تحقق جدی شعار استقلال، آزادی، حمهوری اسلامی است ارائه بدهد البته الان من حرف بزنم یک مقدار زودرس است بگذارید ما الان داریم من حرف بزنم و اهداف کمی داریم آماده می‌کنیم فکر می‌کنم تا نیمه سال جاری ما این برنامه‌مان را آماده می‌کنیم و به مجلس ارائه خواهیم کرد. در تجارت داخلی ما امیدواریم که به تعادل برسیم که این بحثهای گرانفروشی و امثال به طور طبیعی کنترل بشود یعنی همه چیز به گونه‌ای باشد که مردم حق انتخاب داشته باشند و به طور نادر ما دخالت بکنیم و نظارت بکنیم و دخالت فیزیکی باشد برای کنترل البته امسال ما یک مصوبه‌ای خواهیم داشت برای کنترل این مرحله ولی اساس بر این است که عرضه و تقاضا بر کشور حاکم باشد و همه اینها در خدمت اهداف معنوی انقلاب است که ان شاءالله از لحاظ فرهنگی و معنوی مردم ما رشد بکنند و راه اسلام قرآن و مسیر و حق باشیم ان شاءالله

خبرنگار  : آقای رئیس‌جمهور زمان نسبتآ طولانی را در خدمت حضرت عالی بودیم و سئوالات مختلفی را در زمینه‌های مختلف مطرح کردیم و جناب عالی هم با حوصله زیاد به ما پاسخ دادید یک بار دیگر لازم می‌دانم از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید تشکر می‌کنم و امیدواریم که در ادامه برنامه پنج ساله شما و هیأت وزیران موفق باشید که ما شاهد عمران و آبادانی بیشتر کشور خودمان باشیم از حضورتان مرخص می‌شویم و خداحافظی می‌کنیم.

خیلی متشکریم زحمت کشیدید من باید صمیمانه تشکر بکنم از برادرمان در صدا و سیما و مطبوعات که خیلی کمک می‌کنند برای آگاهی و روشن شدن مردم‌مان و ما باید با آگاهی مردم می‌توانیم کار بکنیم ما با مردم ناآگاه و دور از واقعیات در معرفی تهاجم تبلیغات خواهیم بود. با آگاهی مردم همه‌چیز حل می‌شود.