سخنرانی آیت ا... هاشمی رفسنجانی در جمع ورزشکاران تیم ملی فوتبال و کشتی
«اَلْحَمْدُالِلّهِ ربِّ الْعالَمین وَ اَلصَّلوةُ وَالسَّلامِ عَلی رَسولِ اللّهِ آلِهِ أَجْمَعیüنْ»
مقدمهورزشکاران گرامی جمهوری اسلامی خیلی خوش آمدید، زمان مناسبی است که از فرصت حضور شما استفاده بکنیم و چند کلمهای راجع به ورزش و مسائل شما حرف زده بشود.
ورزش و ورزشکارما میدانیم که در دوران بعد از انقلاب شرایط کشور ما بهگونهای نبود که بهای بعدازانقلابلازم را به ورزش و ورزشکار بدهیم، بعد از انقلاب که هنوز سر و سامانی نگرفته بودیم جنگ شروع شد و جنگ همه چیز را تحتالشعاع قرار داد و از امکانات کشور مقدار زیادی به جبههها و پشتیبانی نیروهای رزمنده سرازیر شد که حق هم همین بود، بایستی همین جوری میشد و شما خود ورزشکارها میدانید که گروهی از خود شماها هم جزو رزمندهها بودید و با جبهه آشنا بودید در میان امکاناتی که صرف جبهه شد از ورزش چیز زیادی گرفته شد، ما مطلع هستیم از مراکز تربیت بدنی، میدانها و امکانات شما به نیروهای مسلح تحویل داده شد که هنوز هم در اختیار آنهاست، طبعاً این کار شما را محدود کرد و میدان عمل را برای شما تنگتر کرد در صورتی که نیاز بیشتر شده بود، جمعیت رشد کرده بایست وسعت پیدا میکرد، کار ورزش در گذشته هم باز به اندازه کافی شما نداشتید.
برخورد جدیتربههرحال حالا من نمیدانم که جنگ تمام شده، اگر جنگ باشد خوب باورزشمائیم و جنگ، خوب شما هم اهل جنگید، اگر جنگ تمام شد و بنا شد کار کشور مسیر عادی خودش را بگیرد تحقیقاً نظام باید با ورزش برخورد جدیتری بکند و چیزهای بیشتری در اختیار ورزشکارها قرار بدهد؛ اولاً چیزهایی که از شما گرفته شد، پس بدهند که میدهند و کمبودها جبران بشود و از لحاظ فرهنگی و تبلیغاتی باید یک کار اساسی انجام بشود. من زنگش را امروز میزنم، حالا دیگر بعد رسانه‌ها چکار بکنند.
برداشت واقع بینانهما در جریان انقلاب و بعد از انقلاب و شاید همین حالا که در جنگیم ازورزش ومسابقهبرداشت واقع بینانه از مسأله مسابقه و ورزش و اینها نداریم. من اینجوری میفهمم که مجموعه نیروهای انقلابی و حزبالله و مردم یک تصور ایدهآلی از ورزش و مسابقه و قهرمانی دارند؛ یعنی، مسائل را اخلاقی میکنند میگویند حالا چه فرقی میکند مثلاً این جلو بیفتد یا او جلو بیفتد. این جور نمیشود فکر کرد، واقعیت روحیه انسان چیزی غیر از این را نشان میدهد؛ یعنی فطرت انسان اینطوری است و خاص مردم معمولی هم نیست و آن بالاها هم اینطوریند، آدمهای عارف و آنهایی هم که در سطح بالایی ارتباط با خدا و واقعیتهای جهان دارند آنها هم این طوریاند، پیروزی یک چیز زیبایی است برای انسان و موفقیت در مسابقه یک چیزی است که همه دوست میدارند، آدم در آن استثنا نمیبیند.
موارد استثنایییک موارد استثنائی پیدا میشود؛ مثلاً بعضی قهرمانها در میدان جنگ، در میدان مبارزه خودشان را به گونهای شکست خورده نشان میدادند تا اینکه از لحاظ اخلاقی یک برد دیگری داشته باشند، حریفشان روحیهاش را حفظ بکند اینها اولاً استثنا است؛ ثانیاً آن خودش یک مسابقه دیگری است؛ یعنی، آن در یک باب دیگری است، بههرحال پیروزی را همه دوست میدارند.
پیروزی در قرآندر قرآن هم ما ندیدیم جایی که این مسأله نفی بخواهد بشود و مسلمانها وقتی که بحث میشود میفرماید که «وَ اُخری تُحِّبوُنَها نَصرُ مِنَ اللّهِ وَ فَتح قَریب وَ بَشِّرِ الموُمِنینَ»[1] شما این را دوست میدارید، پیروزی را دوست
میدارید نمیگوید چرا دوست میدارید؟
حرکت و تشویقپیروزی دوست داشتنی است و حالات قهرمانی یک چیزی نیست که ما بهسوی پیروزیخیال کنیم در بشر بشود این را سرکوب کرد و شاید هم مصلحت نباشد که سرکوب بشود. اگر ما این حالت را از انسانها بگیریم موتور حرکتها میخوابد، در هر موضوعی که آدم برخورد میکند، آن مسابقهای که وجود دارد، انسانی که میخواهد سرآمد باشد، میخواهد بر دیگران فائق باشد این را خداوند در وجود ما قرار داده برای اینکه به طرف بهتر شدن برویم. همیشه در کلاس درس نباید یک بچهای را یک جوانی را ما یک وقت منفی برخورد کنیم اگر میخواهد شاگرد اول بشود، این حسن است، در میدان فوتبال در میدان والیبال در کشتی در هر رشته ورزشی آن کسی که علاقه دارد اولین بشود و روی سکوی پیروزی و افتخار بیاید این حسن بشر است، این اصلاً مایه حرکت انسانها است و بینهایت بودن انسانها همین جاست.
انسان و برتریطلبیخداوند ماها را یک جوری خلق کرده که با این انگیزهای که در وجودمان قرار داده و این مایه برتری طلبی که در انسان قرار داده، متوقف نشود، حرکتش را ادامه دهد و همیشه فکر کند یک پله برود بالاتر، همیشه فکر کند رکورد را بشکند شکستن رکورد یک فضیلت است، حالا موضوعش چه باشد، به هر حال ورزش را همه دنیا قبول دارند. اصل ورزش یک چیز با ارزشی است به خاطر اینکه سلامتی و روحیه و نشاط جامعه را پشتیبانی میکند، برای خود انسانها هم مؤثر است، آن وقت چون اصل مسأله مطلوب است خوب در اینجا ما اگر خیال کنیم که قهرمان شدن در رکورد شکستن و پیروزی بهدست آوردن و پشت حریف را به خاک مالیدن ]است[ اینها فضیلت نیست این روحیه حرکت را در ورزش تضعیف میکند، لذا در فرهنگ ما بعد از انقلاب روی این مسأله باید کار جدی بشود، از منابع اسلامی هم کاملاً ما می‌توانیم این را بفهمیم. آن جوری فکر نکنیم که حالا مثلاً کسی در رشته علمی درجه اعلاء را می‌آورد خوب او ستایش باید بشود،، اما کسی که در رشته‌های بصری درجه اعلا را می‌آورد نیست، هر چیزی جای خودش را دارد و باید رویش تکیه بکنیم و قبول بکنیم که پیروزی برای انسان جالب است در دنیا این طوری است، آن حساب میشود اصلاً اعتبار سیاسی داده میشود. ما داریم می‌بینیم که در کل دنیا همه از هر نوع حکومتی، بالاخره همه مردم که با هم اشتباه نمی‌کنند، اجماعی است کل دنیا این طوری هستند که بها میدهند به اینکه قهرمانشان در میدان‌های جهانی کسب افتخار بکند و باعث سرافرازی آنها بشود. شادابی مردم با همین چیزها تأمین میشود؛ یعنی، ورزشکار می‌تواند شادابی به مردم تزریق کند، می‌تواند با پیروزی‌هایی که کسب میکند برای مردم، دیگران را هم الهام بدهد که در هر کاری که به خودتان مربوط است به‌طرف قله و به‌طرف آن نقطه اعلا بروند، پس‌این یک کار فرهنگی تبلیغاتی خاصی لازم دارد که کسانی که استعدادی دارند در رشته‌های ورزشی احساس بکنند که این مسیر را مؤظفند بپیمایند و باید دنبال بکنند.
انتخاب بهترین‌هااگر انگیزه‌ها جدی بشود، به ایمان مردم، به دین مردم، به‌عقیده مردم پیوند بخورد، تحقیقاً تأثیر جدی روی ورزش خواهد گذاشت. مسائلی هم هست چیزهای مادی است، پشتیبانی عمومی دولتی تحقیقاً باید جدی گرفته باشد. شما در تیم‌هایی که می‌خواهید اعزام کنید خیلی باید دقت کنید، دیگر حالا همه مسائل صنفی و رفاقتی و دوستی کنار گذاشته بشود، بهترین‌ها انتخاب بشوند چون اعتبار دنیای ورزش شما است، اعتبار این کشور است، اعتبار قهرمانان ما است، باید بهترین‌ها را برای کسب پیروزی انتخاب بکنیم. در عالم ورزش هم بهترین‌ها با همان معیارهای ورزشی انتخاب میشود، کسی که بهتر می‌تواند بدرخشد باید انتخاب شود، معیارهای دیگر جایش جای دیگری است، محاسبات هر چیزی را برای خودش ما باید انجام بدهیم.
تشویق در ورزشمسأله دیگری که باید جدی بگیریم مسأله تشویق و تنبیه است؛ یعنی باز ما مسائل را به امید خدا نگذاریم. خوب یک ورزشکاری که زحمت می‌کشد و آمادگی خودش را حفظ میکند، در میدان مسابقه هم همه همتش را روحیهاش را حواسش را جمع میکند که خوب کار خودش را انجام بدهد، اینها باید تشویق بشوند، تشویق‌های اساسی هم باید بشوند؛ یعنی، واقعاً دولت، مسئولان ورزشی و دیگران باید به اینها بپردازند، اشکالی ندارد که حالا یک کسی قهرمان بشود ما - مگر چند تا قهرمان در رشته‌های مهم در طول سال می‌توانیم داشته باشیم- باید اینها را با امتیازات خوبی تشویق بکنیم که بچه‌ها و جوان‌های دیگر هم برای این کار رغبت پیدا بکنند. عزت و احترام لازم دارند اینها در جامعه هستند، البته مردم اینها را دوست میدارند، ولی خوب باید رسانه‌ها، صداوسیما، مراکز فرهنگی اجتماعات بهای لازم به آنها بدهند، خوب تأثیر میکند.
محدودیت در ورزش‌هابرای کار ما یک محدودیت‌های خود به خود داریم، مثلاً در المپیک چون خانم‌هایمان شرکت نمی‌کنند به خاطر مسائل اخلاقی یک مقدار زیادی خود به خود ما از گرفتن بعضی از مدال‌ها و بعضی از امتیازات دستمان خالی است. بعضی جهات دیگر هم داریم، خوب اینها را جای دیگر باید جبران بکنیم، باید امکاناتی که خرج آن کار می‌کردیم آن را خرج بهتر کردن کیفیت آنهایی که شرکت میکنند کنیم.
البته در داخل لااقل آن‌جایی که مشکل اخلاقی نداریم، روی ورزش خانم‌ها باید خیلی جدی بود. ما نمی‌توانیم عکس اینها را و صحنه‌های موفقیت‌های اینها را منعکس کنیم آن‌طور که هست، طبعاً یک مقدار زیادی انگیزه‌ها تضعیف میشود. باید شما فکر بکنید و یک جایگزینی پیدا کنید که آنها هم تشویق بشوند، بتوانند ورزش بکنند، این عمومی بشود، خوب میدانیم چقدر در روحیه و در سلامتی و در نشاط تأثیر دارد و در مجموع دنبال این فکر باشیم عرض کردم اگر ما جنگ نداشته باشیم ان‌شاءالله این کمبودهای شما را جبران می‌کنیم، اگر هم شرایط، شرایط جنگی باشد خوب شما باید خودتان را با شرایط جنگی منطبق بکنید.
حضور ورزشکارهاتأکید من این است که به پیروزی بها بدهید و فکر نکنید که پیروزی یک چیز درمیادین جهانیمادی یا جسمی است و آن‌قدر بها ندارد، چرا الان معنوی هم است و بها هم دارد اعتبار اسلام است، حیثیت اسلام است، حیثیت مسلمین است، همین که دنیا تبلیغ میکند که مثلاً در جامعه اسلامی توجهشان به معنویات و آخرت و آنهاست کاری به زندگی مردم ندارد این به نفع ما نیست و یکی از چیزهایی که در دنیا جامعیت دین را نشان میدهد، همین حضور شما ورزشکارها است، آنجا حضور آبرومندانه داشته باشید، حضور آبرومندانه شما نشانگر این است که در این جامعه نیازها و چیزهایی که مردم احتیاج به آن دارند و جامعه احتیاج به آن دارد رویش حساب میشود و یکی از جاهایی که خیلی به چشم می‌خورد میدان‌های ورزشی است که شماها شرکت می‌کنید.
تأثیر پیروزی‌هایما امیدواریم که در آینده شاهد موفقیت‌های خیلی بهتری برای شما باشیم و اخیردرروحیههمین درخشندگی که در دو سه مورد اخیر شما داشتید تأثیرش در روحیه مردم مردمو توجهشان به ورزش محسوس است و اگر این تکرار بشود و رشد بکند هم جامعه ورزشکار موقعیت خودش را درک میکند و هم از این طریق به کشور خدمت میشود.
ما شما را به خدا می‌سپاریم و دعا می‌کنیم شما پیروز باشید و آن مقداری هم که از ما ساخته است در حمایت از شما و تقویت ورزش با شما همکاری خواهیم کرد.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
[1] - سوره صف، آیه :13 و نعمت دیگری که آن را دوست دارید، یاری و نصرت از جانب خداوند و پیروزی نزدیک است و(ای پیامبر) مومنان را بشارت ده.