سخنرانی آیت الله هاشمی رفسنجانی جلسه هیأت امنای دانشگاه علوم اسلامی رضوی
بسم‌الله الرحمن الرحیم
الحمدلله و السّلام علی رسول الله و آله
از توضیحاتی که آیت‌الله واعظ طبسی دادند، خوشحال شدم. به اهدافی که داشتیم، نزدیکتر شدیم و باید بیشتر کار کنیم. مشهد می‌تواند برای این کار پشتیبانی کند. من بحث را از حکومت اسلامی شروع کردم. چون حکومت اسلامی است، علمای حوزه توقعات برحقی از دولت دارند. نظام هم توقعاتی از حوزه دارد. چون باید به فقه حکومتی نزدیک شوند و احکام حکومتی را استخراج کنند. زمانی بود که کاری به حکومت نداشتیم. الان فرض ما این است که حکومت ما برای همیشه است و باید به همه نیازهای بشری جواب دهد. مهمترین بخش معارف اسلامی را در وظایف آن می‌بینیم.
کاملاً برایم روشن است که حوزه‌ها به مسایل مهم مدیریت جامعه نپرداخته‌اند. راهکارش این است که حوزه وارد شود. ولی با وضع موجود به این هدف نمی‌رسد. سطح فعلی ما در حد نیازهای اسلامی مردم هم نیست. خیلی از مساجد ما امام جماعت ندارند. در صورتی که یک مسجد نیاز به یک تیم حداقل 4 نفره دارد تا بتوانند مراجعه‌کنندگان را در مسایل مختلف تربیت کنند. الان حوزه‌ها به عمق اجتهاد وارد نمی‌شوند.
این در صورتی مقدور است که رشته‌ها از هم جدا شوند و طلبه‌ها پس از طی سطحی، وارد یک رشته شوند و در آن رشته به اجتهاد برسند. یعنی باید متخصصینی تربیت کنیم که پایه آن اجتهاد باشد. طلبه‌ها پس از پایان تحصیل، رساله‌ای داشته باشند و دفاع کنند. رشته‌هایی مثل فلسفه، هندسه، فضا و علوم انسانی قبلاً در حوزه‌ها تحصیل می‌شد و الان فقط در سطح کلیات تحصیل می‌شود. شک نکنیم که اگر بخواهیم نظام ما اسلامی باشد، نیاز به چنین پشتوانه‌ای اجتناب‌ناپذیر است. پس این ضرورت است.
بحث دوم شیوه و شروع کار ماست. نظرم این است که از سطح اجتهاد شروع و بنیه علمی را بسیار قوی کنیم. اولاً جهانی شود و تبلیغات خوبی بکنیم تا اگر در دنیای اسلام کسانی به عنوان استاد و طلبه هستند، بیایند. خبرسازی کنیم که استعدادها پس از جذب می‌توانند توجه مردم و حکومت‌ها را به خود جلب کنند. تقدّم ما علوم انسانی است. ولی باید برخی رشته‌های خاص را هم از اول انتخاب کنیم. مدت تحصیل و مواد درسی با کارشناسان آموزش عالی است.
دانشگاه رضوی امکانات دارد، ولی باید سطح خود را معرفی کنید تا دانشجو بگیرید. کارهای اینترنتی ضروری است. باید با دانشگاههای بزرگ دنیا ارتباط برقرار کنید. از داخل و خارج مشاور بگیرید تا برای دنیا قابل توجه شود که خبرساز است. نیاز به یک دوره تبلیغی دارید. هدف شما تغذیه حکومت باشد. نیازها را با حکومت در میان بگذارید. مثلاً بحث ربا را به عنوان یک مسئله اقتصادی اسلامی مطرح کنید. الان حوزه برای مسایل مختلف جواب دارد، ولی تخصصی نیست.
واعظ طبسی:20 رشته در دانشگاه رضوی داریم که شکل خاصی دارند. شرط دانشجویان ما طلبگی است، فارغ‌التحصیلان هر 20 رشته موظفند در پایان تحصیل مجتهد باشند. سؤال این است که حوزه متولی این دانشگاه باشد، یا مثل دانشگاه امام رضا(ع) که رشته‌های مختلف مثل کامپیوتر دارد، مستقل باشد؟
● فکر می‌کنم این دانشگاه در همه رشته‌ها حتی پزشکی هم بتواند وارد شود. بحث من مسایل ضروری نظام بود. در شرایط امروزی چگونه ممکن است یک مجتهد در همه مسایل حتی مسایل پیچیده داخلی و جهانی چنان حکمی بدهد که واجب‌الاطاعه باشد.
واعظ طبسی: این کار در بعضی از کشورهای اسلامی شروع شد. مثلاً در مصر برخی از
دانشجویان پزشکی، حافظ قرآن هستند و منبر دارند. الان خیلی از طلبه‌های مصر می‌توانند اصطلاحات علمی را از قرآن بیرون بیاورند