خاطرات آیت الله هاشمی رفسنجانی – انقلاب و پیروزی دیدگاه آیت الله هاشمی رفسنجانی درباره حق اجتماعی زنان در جامعه اسلامی
دیدگاه آیت الله هاشمی رفسنجانی درباره حق اجتماعی زنان در جامعه اسلامیتاریخ 10/1/1358 از همان آغاز شکل‌گیری مبارزه برعلیه رژیم و به ویژه در ماهها و روزهای پایانی حکومت پهلوی، بحث حضور زنان در انتخابات و حق رأی آنان، یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه محافل سیاسی و خبری در داخل و خارج بود. رژیم شاه و حامیان او، اینگونه تبلیغ کرده بودند که نیروهای مبارز مذهبی با آزادی زنان و به ویژه حق رأی آنان و حتی با تحصیل، کار و سایر فعالیتهای اجتماعی زنان مخالف هستند، به همین خاطر در اغلب مصاحبه‌هایی که خبرنگاران با امام داشتند، پرسشهایی در این زمینه وجود داشت. امام هم در پاسخ به چنین پرسشهایی تاکید می‌کردند: این حرفهایی که راجع به زنان و یا مسائل دیگر شنیده‌اند، اینها هم تبلیغات شاه و اشخاص مغرض است. زنها آزاد هستند و در تحصیل هم آزاد هستند، در کارهای دیگر هم آزادند، همان طور که مردها آزادند. حالاست که نه زن آزاد است و نه مرد". و در بیان جایگاه زن در نظام اسلامی، می‌فرمودند:در نظام اسلامی، زن به عنوان یک انسان می‌تواند مشارکت فعال با مردان در بنای جامعه اسلامی داشته باشد ولی نه به صورت یک شئ، نه او حق دارد خود را به چنین حدی تنزل دهد و نه مردان حق دارند که به او چنین بیندیشند" و می‌افزودند. از نظر حقوق انسانی، تفاوتی بین زن و مرد نیست. زیرا که هر دو انسانند و زن حق دخالت در سرنوشت خویش را همچون مرد دارد". همچنین در تشریح نقش موثر زنان در انقلاب، تاکید می‌کردند که: زندانهای شاه از زنان شیردل و شجاع مملو است. در تظاهرات خیابانی زنان ما، بچه‌های خردسال خود را به سینه فشرده، بدون ترس از تانک و توپ و مسلسل، به میدان مبارزه آمده‌اند. جلسه‌های سیاسی‌ای که زنان در شهرهای مختلف ایران، برپا می‌کنند کم نیست، آنان نقش بسیار ارزنده‌ای را در مبارزات ما ایفا کرده‌اند. مادران شجاع فرزندان اسلام، خاطره جانبازی و رشادت زنان قهرمان را در طول تاریخ زنده کرده‌اند. در چه تاریخی این چنین زنانی را سراغ دارید و در چه کشوری"؟ اما این تاکیدات امام، موجب نگردید که شک و شبهه‌های ایجاد شده در این زمینه از بین برود. حتی برخی از گروههای سیاسی و افراد ضدانقلاب تلاش کردند با دستمایه قرار دادن این موضوع، زنان را در آستانه برگزاری همه‌پرسی تعیین نظام آینده کشور، به مقابله و مخالفت با انقلاب فرا بخوانند، اما از آنجا که در مورد "حق رای زنان" در میان رهبران انقلاب مخالفی نبود و همه ما آن را امری طبیعی و حتی لازم می‌دانستیم، تلاش و کوشش مخالفان به جایی نرسید. امام هم که حساسیت مسأله را می‌دانستند، در پیامی به همین مناسبت تاکید فرمودند: آنچه لازم است تذکر دهم شرکت زنان مبارز و شجاع سراسر ایران در رفراندوم است. زنانی که در کنار مردان بلکه جلوتر از آنان در پیروزی انقلاب اسلامی نقش اساسی داشته‌اند، توجه داشته باشند که با شرکت فعالانه خود، پیروزی ملت ایران را هر چه بیشتر تضمین کنند. شرکت در این امر برای مرد و زن از وظایف ملی و اسلامی است". و به این ترتیب مجدداً برتحقق چنین حقی و حضوری، مُهر تائید زدند و زنان مومن و انقلابی کشورمان نیز با شرکت گسترده‌شان در این رفراندوم، خط بطلانی برتمامی پیش فرضهای بدخواهان انقلاب کشیدند.منبع: کتاب هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات 58-1357 ، انقلاب و پیروزی، زیر نظر عباس بشیری