أُوْلَـئِکَ الَّذینَ لَیْسَ لَهُمْ فِی الآخِرَةِ إِلاَّ النَّارُ وَحَبطَ مَا صَنَعُواْ فِیهَا وَبَاطِلٌ مَّا کَانُواْ یَعْمَلُونَ
اینان کسانی اند که در آخرت جز آتش بر ایشان نخواهد بود و آنچه در دنیا از اعمال نیک کردند ، نابود شده و آنچه [از سایر اعمال] انجام می دادند تباه است.
1ـ کافران دنیاطلب و دلبسته به جلوه های آن ، در آخرت بهره ای جز آتش دوزخ نخواهند داشت.
من کان یرید الحیـوة الدنیا و زینتها ... أُولـئک الذین لیس لهم فی الأخرة إلاّ النار
2ـ سعادت اخروی ، در گرو دل نبستن به دنیا و جاذبه های آن است.
من کان یرید الحیـوة الدنیا ... أُولـئک الذین لیس لهم فی الأخرة إلاّ النار
3ـ اعمال نیک دلبستگان به دنیا و زیباییهای آن ، در آخرت حبط شده و در پیشگاه خداوند ارزشی نخواهد داشت.
أُولـئک ... و حبط ما صنعوا فیها
ضمیر در «فیها» به «الحیاة الدنیا» برمی گردد و ظرف «حبط» ـ به قرینه «فی الأخرة» در فراز قبل ـ جهان آخرت است; یعنی: و حبط فی الأخرة ما صنعوا فی الدنیا. با توجه به معنای صنیعة (عمل خیر) به نظر می رسد، مراد از «ما صنعوا» اعمال نیک، همانند دستگیری از مستمندان و ... و مقصود از «ما کانوا یعملون» اعمال متعارف، همانند تجارت و ... باشد.
4ـ اعمال انسانها در دنیا ، اگر جنبه الهی نداشته باشد ، در سرای آخرت فاقد ارزش بوده و ثمربخش نخواهد بود.
أُولـئک ... بطل ما کانوا یعملون
5ـ «عن أمیرالمؤمنین(ع) انه قرأ «...أُولئک الذین لیس لهم فی الأخرة إلاّ النار ...» ثم قال: کیف أستطیع الصبر علی نار لو قذفت بشررة إلی الأرض لأحرقت نبتها؟...;(1)
از امیرالمؤمنین(ع) روایت شده است که این آیه را قراءت کرد: «... أُولـئک الذین لیس لهم فی الأخرة إلاّ النار ...»، سپس فرمود: من چگونه می توانم صبر کنم بر آتشی که اگر جرقّه ای بر زمین افکند، روییدنیهای آن را می سوزاند؟ ...».
ارزشها:
ملاک ارزشها 4
جهنم:
عظمت آتش جهنم 5
جهنمیان: 1
دنیاطلبان:
بی ارزشی عمل پسندیده دنیاطلبان 3
دنیاطلبی:
آثار دنیاطلبی 1، 3
روایت: 5
زهد:
آثار زهد 2
سعادت:
زمینه سعادت اخروی 2
عمل:
ارزش اخروی عمل 4; عوامل حبط عمل 3
قیامت:
حبط عمل در قیامت 3
کافران:
کافران در جهنم 1; کافران دنیاطلب 1
نیت:
آثار نیت 4
پی نوشت ها :
1. أمالی صدوق، ص 496، ح 7، مجلس 90; بحارالأنوار، ج 40، ص 346، ح 29.